پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ "فتنه" واژه‌ای آشنا برای مردم ایران است، واژه‌ای که از همان نخستین سال‌های پیروزی انقلاب اسلامی در جامعه بروز و ظهور یافت. زمانی که تاریخ جمهوری اسلامی را ورق می‌زنیم به سه فتنه برمی‌خوریم که همواره سران آن کوشیده‌اند به نظام مقدس جمهوری اسلامی ضربه بزنند، اما هر سه بار با ورود مردم به صحنه با شکست مواجه شده‌اند. از همین رو می‌توان گفت حضور حداکثری مردم در صحنه، مهم‌ترین پادزهر فتنه‌ها در طول تاریخ جمهوری اسلامی بوده است چرا که هربار فتنه‌گران کوشیده‌اند نظام را با چالش جدی روبرو کنند، مردم با روشنگری ولی فقیه پا به صحنه گذاشته و سران فتنه را ناکام گذاشته‌اند. در ادامه به سه نمونه از فتنه‌های مهم تاریخ جمهوری اسلامی، یعنی فتنه بنی‌صدر، فتنه 18 تیر 78 و فتنه 88 اشاره می‌شود که هر سه با حضور پررنگ مردم در صحنه خنثی شدند.
1- خنثی‌سازی فتنه بنی‌صدر توسط مردم
ابوالحسن بنی‌صدر از همان ابتدای زمامداری خود کوشید تا با ایجاد تفرقه در کشور، فضای دوقطبی را به جامعه جامعه تحمیل کرده و از این فرصت به سود خود استفاده کند. از همین‌رو در فرصت‌های مختلف اقدام به بحران‌سازی کرد که مهم‌ترین نمونه آن در 14 اسفند 1359 در دانشگاه تهران رخ داد. به دنبال سخنان تحریک‌آمیز بنی‌صدر در آن روز طرفداران وی که بیشتر آنها از اعضای سازمان منافقین بودند با مردم درگیر شدند.
با ادامه بحران‌سازی‌های رئیس‌جمهور، امام در تاریخ 6 خرداد 1360 طی سخنان مشروحی به تخلفات بنی‌صدر پرداختند. ایشان در بخشی از سخنان خود در انتقاد از بنی‌صدر با اشاره به حمایت همیشگی مردم از نظام جمهوری اسلامی فرمودند: «نگویید که ملت با من است، ملت با من است، ملت با اسلام است، نه با من است و نه با شما و نه با دیگری... این مردم هم دنبال جمهوری اسلامی هستند؛ و این مردم هم از مجلس، مادامی که مجلس بر طریقه اسلام باشد، و از دولت، مادامی که دولت بر طریقه اسلام باشد، و از رئیس‌جمهور، مادامی که رئیس جمهور در طریق اسلام باشد، طرفداری می‌کنند. هر کدامتان بلغزید، مردم دیگر از شما طرفداری نمی‌کنند. ملت اسلام را می‌خواهد ملت شخص نمی‌خواهد...»
به دنبال این سخنرانی کوبنده امام، مردم به مناسبت سالگرد واقعه 15 خرداد دست به راهپیمایی گسترده و میلیونی زدند.
علاوه بر این، در خرداد 60 نیز طرح بررسی عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر با استقبال گسترده مردم روبرو شد. در همین رابطه مردم که خواستار پایان یافتن فتنه بنی‌صدر بودند با حضور میلیونی خود در بهارستان، از نمایندگان مجلس خواستند تا هرچه زودتر کار بنی‌صدر را یکسره کنند.
آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در خاطرات 25 خرداد 60 خود، درباره نقش مردم در خنثی‌سازی فتنه بنی‌صدر می‌گوید: «خبر رسید که امام در ملاقات علمای مازندران مطالب مهمی علیه ملی‌گرایان و بنی‌صدر گفته‌اند. جبهه ملی و گروهک‌های محارب اعلان راهپیمایی علیه حکومت کرده بودند و امام با این بیانات باعث شدند که جرأت آمدن به خیابان را نکنند و در عوض مردم حزب‌اللهی به خیابان‌ها ریختند و شعارهای تند مبنی بر عزل و محاکمه و اعدام بنی‌صدر و ملی‌گرایان دادند. بیش از 500 هزار نفر بدون مقدمه در خیابان‌ها جمع شدند و تا غروب تظاهرات می‌کردند. آخر وقت جمعیت عظیمی مقابل مجلس آمدند و خواستار ملاقات با من شدند. به ملاقاتشان رفتم. خیلی پرشور برخورد کردند و شعارهای جالبی داشتند و خواستار سلب کفایت سیاسی بنی‌صدر در مجلس بودند. به آنها گفتم امضای 107 نفر نماینده به شما اطمینان می‌دهد که مجلس نظراتش با شما موافق است و با قدردانی از آنها خواستم متفرق شوند.»
به گزارش روزنامه کیهان هاشمی خطاب به مردم گفت: «شما انقلابی های پاک و مسلمان هستید که بدون آلودگی های هوی و هوس و صرفا به خاطر جوابگویی به یاوه گویان و مخالفان در خیابان ها و در میادین به دلخواه و از روی احساسات با حضورتان پاسخ دندان شکنی به آنها که می گفتند ملت دیگر همراه انقلاب نیست دادید.»
روزنامه کیهان- 26 خرداد 1360
علاوه براین مردم در روز 30 خرداد، همچنان خواستار پایان دادن به فتنه بنی‌صدر بودند چنانچه روزنامه کیهان درباره تظاهرات گستره مردم نوشت: «در این ساعت گروهی از مردم در میدان فردوسی شروع به دادن شعار علیه بنی‌صدر کردند.» بدین ترتیب فتنه بنی‌صدر با روشنگری‌های امام و توسط مردم خاموش شد و چندی بعد وی به همراه سرکرده سازمان منافقین، در پوشش زنانه از کشور گریخت.
2- نقش مردم در خنثی‌سازی فتنه 18 تیر 1378
حادثه کوی دانشگاه در 18 تیر 1378 یکی از حوادث تلخ تاریخ معاصر است. ناآرامی کوی دانشگاه در تیرماه آن سال به بهانه توقیف روزنامه سلام آغاز شد و تا چند روز پس از آن نیز ادامه داشت. حجت‌السلام ناطق نوری درباره حوادث آن روزها می‌گوید: «خبرهایی که از صبح در این‌باره می‌رسید حکایت از این داشت که آنچه رخ می‌دهد یک جریان عادی نیست. اصل ماجرا از این قرار بود که به دنبال توقیف روزنامه سلام و به بهانه اعتراض توقیف، در کوی دانشگاه تظاهراتی شد که بعد به بیرون هم کشیده شد.»
درحالی که دامنه اغتشاشات گسترده‌تر می‌شد، رهبر معظم انقلاب بار دیگر به روشنگری پرداختند. ایشان در 21 تیر 78 در دیدار جمعی از دانشجویان به همراه اقشار مختلف مردم فرمودند: «به ملت ايران هم عرض مى‌كنم: اى ملت بزرگ و شجاع كه 20 سال است دشمنى را كه انقلاب از اين كشور بيرون راند، با قدرت پشت در نگه داشتيد و نگذاشتيد كه اين دشمن از هيچ منفذى وارد شود؛ به‌هوش باشيد. اين معناى حرف‌هاى مكرّرى است كه من در اين چند سال به ملت ايران و به مسئولان عرض كرده‌ام كه دشمن درصدد نفوذ است. هر پنجره‌اى پيدا كند، وارد خواهد شد؛ هوشياريتان را بيشتر كنيد. دشمن، امنيت ملى ما را هدف گرفته است. امنيت ملى براى يك ملت، از همه چيز واجب‌تر است. اگر امنيت ملى نباشد هيچ دولتى نمى‌تواند كار كند؛ براى سازندگى، هيچ سنگى روى سنگ گذاشته نخواهد شد. وقتى كه هرج و مرج و ناامنى باشد، هيچ مشكلى از مشكلات مملكت حل نخواهد شد؛ نه اقتصاد مردم، نه فرهنگ مردم، نه مسائل اجتماعى مردم، نه مسائل سياسى مردم. وقتى امنيت نبود، همه اينها از بين خواهد رفت. دشمن اين را هدف گرفته است. اين را ملت ايران در همه جاى كشور بايد بفهمد؛ كه البته مى‌فهمد و مى داند. بحمداللَّه ملت هوشيار است.»
ایشان همچنین در 23 تیرماه خطاب به ملت ايران، پيامى صادر کرده و فرمودند» :و روز است كه جمعى از اشرار با كمک و همراهىِ برخى از گروهك‌هاى سياسىِ ورشكسته و با تشويق و پشتيبانى دشمنان خارجى در سطح تهران، به فساد و تخريب اموال، و ارعاب و عربده‌جويى پرداخته و موجب سلب امنيت و آسايش مردم شده اند. دشمنان زبون و حقير اسلام و انقلاب گمان كرده‌اند انقلاب و مردم مؤمن و انقلابى به آنان اجازه خواهند داد كه با فتنه‌انگيزى خود، راه سلطه آمريكاى جنايتكار را بر ميهن عزيز ما هموار كنند. گروهك‌هاى وابسته و معاند، طبق تحليل اربابان و معلمان خود، گمان كرده‌اند مردم ايران از اسلام و انقلاب، دست برداشته‌اند، و به خيال باطل خود مى‌خواهند از انقلاب اسلامى انتقام بگيرند؛ ولى غافل از اين كه ملت مؤمن و شجاع و هوشيار به آنان و اربابان و پشتيبانان آنان اجازه ادامه شرارت را نخواهند داد«...
به دنبال این‌گونه روشنگری‌ها، مردم در 23 تیرماه حمایت قاطع خود از نظام و ایستادگی در برابر فتنه‌گران را اعلام کردند. روزنامه اطلاعات در روز 24 تیر، درباره نقش مردم در خاموش کردن اغتشاشات تیرماه آن سال نوشت: «حضور شکوهمند ملت در صحنه دفاع جدی حمایت قاطع از کیان انقلاب اسلامی و نظام جمهوری اسلامی و اصول و ارزش‌ها که انقلاب ایران بر مبنای آن شکل گرفت و فراگیر شد، امنیت عمومی و آرامش اجتماعی را تامین و تضمین کرد. آنان که با ویژگی‌های روحی و رفتاری این ملت بزرگ آشنا نیستند این واقعیت را درنمی‌یابند که مردم ایران در کوران پیچیده‌ترین مشکلات اقتصادی و سیاسی و در بحران سخت‌ترین تحولات اجتماعی و فرهنگی... به محض آنکه اصل و اساس انقلاب و نظام ولایت و رهبری، استقلال و امنیت، اسلامیت و جمهوریت و در یک کلام منافع ملی را در محاصره و مخاطره ببینند، فارغ از گروه‌گرایی و قومیت‌ها و دسته‌بندی‌های گوناگون مستقیما وارد صحنه می‌شوند و اقتدار دینی و ملی را آشکارا در معرض و منظر قرار می‌دهند.»
روزنامه جمهوری اسلامی نیز در 24 تیر، درست یک روز بعد از حضور میلیونی مردم در حمایت از نظام نوشت: «صاحبان انقلاب ديروز در راهپيمایی بی‌سابقه در سراسر كشور يك‌بار ديگر ضمن تجديد ميثاق با رهبری و آرمان‌های امام حماسه آفريدند؛ ملت فتنه دشمنان انقلاب را عقيم كرد.» این روزنامه همچنین افزود:«ايران اسلامی ديروز صحنه باشكوه تجديد بيعت دوباره امت با ولايت برای تداوم راه امام و انقلاب اسلامی و خنثی‌سازی توطئه شوم دشمنان در جهت براندازی نظام بود. مردم شريف مسلمان و انقلابی تهران و شهرهای مختلف كشور ديروز در صفوفی بهم پيوسته و بطور همزمان با شركت گسترده و پرشور در مراسم راهپيمایی و تجمع مردمی دانشجویی در جای جای ميهن اسلامی بار ديگر برای دفاع از ارزش‌های انقلاب اسلامی و اعلام وفاداری با رهبر معظم انقلاب اسلامی به صحنه آمدند و با نمايش حضور پرصلابت و هميشگی خود خشم و نفرت انقلابی خويش را از خشونت‌طلبان و عناصر ضدانقلاب نشان داده و برگ زرين ديگری بر دفتر پرافتخار انقلاب اسلامي افزودند.»
روزنامه کیهان نیز گزارش اصلی خود را به راهپیمایی بی‌سابقه مردم در 23 تیر اختصاص داد و نوشت: «ملت با حضور میلیونی به مقتدای خویش اطمینان داد که برخلاف برخی خواص فرصت‌طلب یا فریب‌خورده، کانون دشمن را در خارج و داخل مرزها می‌شناسد و مصمم به حرکت مجاهدت‌آمیز در راستای این شناخت است.»
روزنامه کیهان- 24 تیر 1378
حضور مردم در صحنه که به خنثی شدن نقشه فتنه‌گران ختم شد از دید رسانه‌های خارجی نیز پنهان نماند.
شبكه تلويزيوني ار.تی.ار روسيه در برنامه خبری بعد ازظهر خود راهپيمايی مردم ایران در 23 تیر را يكی از بزرگترين راهپيمايي‌های انجام شده در حمايت از جمهوری اسلامی بعد از پيروزي انقلاب توصيف كرد. خبرگزاري فرانسه نیز گزارش داد ده‌ها هزار نفر برای انجام تظاهراتی در حمايت از نظام اسلامی ايران در پی شش روز تظاهرات غيرقانونی در مركز تهران گرد هم آمدند. به گزارش اين خبرگزاری شعار "جانم فداي رهبر" از شعارهای اصلی روز 23 تیر بود. این خبرگزاری همچنین گزارش داد که مردم خشم خود را از امریکا و اسرائیل نیز اعلام کردند. روزنامه یو.اس.ای.تودی نیز اشاره کرد که مردم با راهپیمایی خود آرامش را به تهران بازگرداندند.
به دنبال حضور حداکثری مردم ایران در راهپیمایی روز 23 تیر، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با اشاره به نقش مردم در خنثی‌سازی تحرکات فتنه‌گران گفت: «ملت ما آگاه است و شاید این بزرگترین نکته‌ای باشد که از این واقعه می‌توان گرفت.» حجت‌الاسلام ناطق نوری نیز به نقش مردم در خنثی‌سازی فتنه 18 تیر اشاره کرده و می‌گوید: «البته لطف خدا و حضور به موقع نیروهای بسیج، سپاه و مردم حزب‌اللهی بود که این جریان را جمع کرد.»
عملکرد مردم در خنثی‌سازی فتنه 18 تیر مورد توجه رهبران جنبش‌های مسلمان نیز قرار گرفت. حسین موسوی، رئیس جنبش امل اسلامی لبنان در این رابطه تاکید کرد: «دشمنان و ایادی آنان بار دیگر درصدد برآمدند با عنوان شعارهای انسان دوستانه چهره جمهوری اسلامی را مخدوش کنند و به ولایت فقیه ضربه بزنند اما موضع‌گیری‌های رهبر و حمایت‌های مردم از نظام موجب خنثی‌شدن این توطئه شد.»
رهبر معظم انقلاب در 14 خرداد 90 درباره نقش مردم در خنثی‌سازی توطئه‌های دشمن در 18 تیر فرمودند: «دشمنان ما تصور می‌کردند با رحلت امام، آغاز فروپاشی این نظام مقدس کلید زده خواهد شد... ده سال بعد امیدوار بودند که نتیجه بدهد. سال ۷۸ که آن حوادث پیش آمد، آن کسی که این حوادث را خنثی کرد، مردم بودند. روز بیست و سوم تیر سال ۷۸ مردم آمدند در خیابان‌ها، توطئه دشمن را که سال‌ها برایش برنامه‌ریزی کرده بودند، در یک روز باطل کردند.»
3- مهر بطلان مردم بر نقشه‌های فتنه‌گران در سال 88
به دنبال جوسازی‌های سران فتنه و دشمنان خارجی در سال 88، رقابت انتخابات ریاست جمهوری به آشوب‌های خیابانی تبدیل شد. در این بین بار دیگر مردم به صحنه آمده و فتنه را خاموش کردند که مهم‌ترین نمونه آن در 9 دی‌ماه آن سال بود.
رهبر معظم انقلاب در 22 آذر 88 در رابطه با اتفاقات رخ داده پس از انتخابات آن سال فرمودند: «اين كسانى كه و اين جهانخواران كه امروز در سطح بين‌المللى با اين منطق‌هاى مغلوط و با اين منطق‌هاى مخدوش مي‌خواهند دنيا را اداره بكنند و بر دنيا سيطره پيدا بكنند، مطمئناً به وسيله اين ملت و به وسيله ملت‌هاى مستقل، به حول و قوه الهى تودهنى خواهند خورد. اينها نه اسلام را شناختند، نه اين ملت را شناختند، نه اين انقلاب را شناختند، نه امام راحل عظيم‌الشأن ما را شناختند؛ نمي‌دانند با كى طرف شده‌اند. اين ملت را هم نشناختند؛ اين ملت، ملت مقاومى است. جوان‌هاى ما جوانهائى هستند كه به معناى حقيقى كلمه از عمق جانشان تلاش مي‌كنند براى سعادت...»
به دنبال آن، مردم ایران در 9 دی‌ماه بار دیگر در حمایت از نظام و انقلاب وارد میدان شدند. تیتر روزنامه کیهان در 10 دی نشانگر نقش مردم در خنثی‌سازی فتنه بود: «با خشم مقدس عاشورایی، آرزوهای امریکا و اسرائیل زیر پای مردم لگدمال شد»
این شماره از کیهان همچنین درباره حضور گسترده مردم در راهپیمایی 9 دی نوشت: «ايران اسلامي ديروز يكپارچه شاهد خروش ميليون‌ها انسان آزاده‌اي بود كه خشم و انزجار خود را از اهانت يزيديان زمان به سرور و سالار شهيدان حضرت اباعبدالله الحسين(ع) ابراز كرده و خواستار برخورد قاطع نظام با سران و هتاكان حامي جريان سبز اموی و آشوبگران روز عاشورا شدند.»
روزنامه کیهان - 10 دی 1388
براساس گزارش کیهان، در بين جمعيتی كه برای تجديد بيعت با آرمان‌های امام و رهبر معظم انقلاب اسلامی راهپيمايی كردند قشرهای مختلف مردم از طبقات و گرايش‌های مختلف ديده می‌شد اما حضور جوانان و نوجوانان چشمگيرتر بود.
در همین رابطه، رهبر معظم انقلاب در 19 اسفند 88 فرمودند: «شما مى‌بینید آن روزى که توده عظیم مردم در سرتاسر کشور احساس کنند که دشمنى‌اى متوجه انقلاب است، احساس کنند که دشمنىِ جدى‌اى وجود دارد، بدون فراخوان حرکت می‌کنند مى‌آیند.»
بدین ترتیب، مردم با حضور خود یک فتنه دیگر را خنثی کردند تا همراهی خود با نظام و انقلاب را به اثبات برسانند.
