پایگاه
مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ هنگامی که امام خمینی در 9 اسفند 1357 فرمان تأسیس بنیاد
مستضعفان انقلاب اسلامی را صادر کردند، شهید حاج مهدی عراقی یکی از مؤسسان و مسئولان این بنیاد بود. در کتاب "تاریخ شفاهی زندگی
و مبارزات شهید مهدی عراقی" که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده
درباره فعالیتهای شهید عراقی در این بنیاد آمده است: دومین مسئولیت اجرایی مهدی عراقی در دوره هشت
ماهه پیروزی انقلاب اسلامی تا شهادت وی، این بود که یکی از مؤسسان و مسئولان بنیاد
مستضعفان بود.
شهید عراقی به این فکر افتاده بود که از اموال و اثاثیه فراوانی که از
اموال منقول محمدرضا پهلوی، خاندانش و همچنین محکومان دادگاههای
انقلاب اسلامی، عمال فراری یا مقتول حکومت پهلوی در ایران بهجا مانده بود،
استفاده کرده و درآمد ناشی از فروش آن را در راه کمک به مستضعفین و طبقات محروم
اجتماع هزینه کند.
مهدی عراقی و ابوالفضل توکلیبینا مأموریت یافتند در بنیاد مستضعفان اموال به غارت رفته به دست رژیم پهلوی و اعوان و انصارش را جمعآوری کنند. ابوالفضل توکلیبینا در این مورد میگوید: «در سال 1358 وقتی امام فرمودند این اموال به غارترفتهای که بهدست رژیم پهلوی و اعوان و انصارش بوده که یکجا مجتمع شود و برای محرومین به کار گرفته شود، طرحی تهیه کردیم به خدمت آقای هاشمیرفسنجانی دادیم. ایشان وقتی در قم بودند، بنده و شهید عراقی و یکی دو نفر از دوستان به ایشان مراجعه کردیم. دیدیم که شب پیش از این، ظاهراً بهوسیله آقای مطهری، شهید بهشتی، حکمی به آقای مهندس هویدا که اصفهانی بود، دادند که این اموال بنیاد مستضعفان را دارند میبرند، شما که در اجرا قوی هستید بیایید بروید اینها را جمعآوری کنید.
یک واحد اجرایی
بنیاد مستضعفان در خیابان میرداماد بود. اینها همینجا یک ساختمان در اختیار ما
گذاشتند. بنده، شهید عراقی و آقای کریمینوری و یک عده از دوستان، کادری تهیه و
شروع به جمعآوری اموال کردیم. طلا، جواهرات و وسایل عتیقه زیاد بود. چند تا از
سالنهای نمایشگاه را گرفتیم. تمام این اموال را در آنجا که جای امنی [بود] نگهداری
کردیم. بیشتر اموال، فرشهای ذیقیمت، تابلوهای قیمتی و اشیاء عتیقه زیادی بود.
همینجا که بودیم
شهید بهشتی مأموریت دادند که اموال کاخها را جمعآوری کنیم. فرموده بودند توکلی این
کار را بکند. آن موقع معاون اجرایی دولت، مهندس صباغیان بود که به جوانی حکمی
داده بود و او هم به دنبال ما بود. یک ضابطهای تعیین شده بود که فرشهایی که از
متری پانزده هزار تومان بالاتر است، بگذاریم به عنوان عتیقه باشد و فرشهای زیر
آن را جمع کنیم. اگر قرار است به فروش برسد یا استفاده بشود، آنها را جمعآوری
بکنیم و در اموال عمومی بگذاریم. یک اختلاف سلیقه داشتیم. یک روز مهندس صباغیان
دعوت کرد که به اتفاق آقای عراقی و برهمند آنجا رفتیم. این مشکل را بهگونهای که
داشتیم حل کردیم. من دو کارشناس فرش برده بودم و فرشهای عتیقه ذیقیمتی در کاخ
بود. آن اموال را جمعآوری کردیم که به هدر نرود».
مسئولیت مالی بنیاد مستضعفان برعهده شهید عراقی بود و کاملاً
بر امور مسلط بود. حسین مهدیان درباره فعالیت مهدی عراقی برای جلوگیری از حیف و میل
اموال مذکور توسط گروههایی همچون منافقین
و نهضت آزادی میگوید: «...بعضی از افراد میخواستند از اموال مربوط به بنیاد مستضعفان سوءاستفادههایی کنند. شهید عراقی همراه با چند نفر از دوستان برای رسیدگی به این اموال [به آنجا
رفت] و تمام وقت آنجا مشغول بودند که این اموال حیف و میل و رد و بدل نشود. یکی
از گروههایی که در آن زمان از این اموال سوءاستفاده میکردند،
منافقین بودند. به همین دلیل عراقی سر از پا نمیشناخت و
تمام تلاش خود را برای جلوگیری از حیف و میل اموال و حفاظت از آنها گذاشته بود که
خیلی از گروههای مختلف از جمله نهضت آزادی، مجاهدین
خلق و ... بودند و سعی میکردند از این
اموال استفاده کنند. از اینرو فشارهای روحی و جسمی زیادی به عراقی و دوستانش در
بنیاد مستضعفان وارد آمد.» و در نهایت فعالیت های شهید عراقی مانع از سوئاستفاده این گروه ها از اموال بنیاد شد.
نکته برجستهای که از
مسئولیت مهدی عراقی در بنیاد مستضعفان قابل ذکر است، اعتقاد راسخ او به عدم بهرهبرداری
شخصی از اموال بیتالمال است؛
نکتهای که کمتر در میان کارگزاران حکومتی دیده میشود و بسیاری
از افراد میتوانند از آن الگوبرداری
کنند. همسر وی در این زمینه میگوید: «حسام در ماه رمضان چند روزی تب کرد. من گفتم
او را دکتر ببریم. حاج مهدی گفت: «خانم این بنزینی که در ماشین است متعلق به بنیاد
است، شما تاکسی بگیرید و بچه را دکتر ببرید».