پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ آیتالله محسن مجتهد شبستری از جمله کسانی است که چهار دوره حضور در مجلس خبرگان رهبری را تجربه کرده و در اجلاسیه مهم 14 خرداد 1368 برای تعیین جانشین امام خمینی(ره) حضور مثمر ثمری داشته است. وی در بخشی از خاطرات خود که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی به ثبت و ضبط رسیده است به بیان یادماندهها و نکات مهمی از جلسه انتخاب رهبری میپردازد که در ادامه از نظر میگذرد.
خوف و رجا پس از رحلت امام
آیتالله محسن مجتهد شبستری درباره چگونگی اطلاع خود از خبر رحلت امام میگوید: شام 13 خرداد كه امام دار فانی را وداع گفتند آیتالله طاهری خرمآبادی كه آن موقع عضو هیأت رئیسه [خبرگان] بودند به من زنگ زدند كه فردا صبح ساعت 8 مجلس خبرگان تشكیل میشود حاضر بشوید. آن شب خدا میداند كه من خوابم نبرد. از دو جهت خیلی شدیداً ناراحت بودم. یكی اینكه سالها خدمت ایشان تلمذ كردیم. استاد بزرگواری مثل امام ،مرجع اعلای شیعه، مجدد شریعت، بنیانگذار جمهوری اسلامی از دست ما رفت. و دیگر اینكه بعد از امام چه میشود؟ وضع مملكت به كجا میانجامد؟ ولی نسبت به این مسئله دوم یك روزنه امیدی داشتم كه امام یك اشارات و رهنمودهایی داشتند. این امید در دلم بود، ولی جهت اول سبب ناراحتی شدید ما بود.
وی فضای اجلاسیه خبرگان در 14 خرداد 1368 را اینگونه توصیف میکند: ساعتهای اولیه صبح با یك دنیا حزن و اندوه رفتیم. هر كس وارد میشد شروع به گریه میكرد، چون قسمتی از مجلس را سیاهپوش كرده بودند، عكس امام بود و حالت حزن و اندوه...
یادداشت مهم به هیأت رئیسه خبرگان
آیتالله مجتهد شبستری در اثنای جلسه یادداشت مهمی به هیات رئیسه خبرگان میدهد که خود ماجرا را اینگونه بیان میکند: قرار بر این شد كه مسئله شواریی مطرح بشود. من در همان حال دیدم بحثهایی كه مطرح میشود خیلی مفید نیست و وقتگیر هم هست. یك یادداشتی نوشتم، دادم به هیأت رئیسه كه من شنیدهام كه امام رضوانالله تعالی علیه، مطالبی درباره جناب آقای خامنهای فرمودهاند و آقای رفسنجانی هم مطلع از این جریانات است. خوب هست كه این را مطرح كنند. روی همان كاغذ یا یك كاغذ دیگر، یك جوابی آمد كه صبر كنید مسئله شورایی اگر رأی نیاورد مطرح بشود. شورایی را بحث كردند موافقین، مخالفین صحبت كردند رأیگیری كردند، رأی نیاورد.
رهبری فردی و مطرح شدن نام آیتالله خامنهای
مجتهد شبستری روند جلسه خبرگان را اینگونه ادامه میدهد: آقایان میخواستند از همانجا مطرح كنند، چند تا اسم بردند. یكی از آقایان گفت آیتالله گلپایگانی یا افراد دیگر. من یادم هست كه حتی به آقای آذری گفتند كه آقای گلپایگانی با آن سن و سال در جریان امور نیست چطور [میخواهد اداره کند]؟ گفت ایشان هم قائممقام یا یك فردی را معرفی میكند كه وارد به كار است، امور مملكت و مسائل سیاسی را وارد است، او را نماینده خودشان قرار میدهند... من بلافاصله دیدم كه اینطور به هیچ جا نمیرسد. بلند شدم، با صدای بلند گفتم جناب آقای رفسنجانی من یادداشتی داده بودم حالا وقتش است كه شما شهادت بدهید. شنیدم كه امام درباره جناب آقای خامنهای مطالبی فرمودهاند، در هر حال من گفتم كه شما قطعاً جزء كسانی بودید كه این مطلب را شنیدید ... آیا این واقعیت دارد؟ شما شهادت بدهید. آقای رفسنجانی رو كرد به خبرگان كه شبستری این موضوع را مطالبه میكند كه شهادت مطالب امام را كه فرمودند من بازگو كنم آیا بگویم یا نگویم؟ آقایان همه گفتند بله آقا، الان نخواهید بگویید پس كی خواهید گفت؟...
ایشان این دو مطلب را شهادت دادند و حتی فرمودند كه آقای موسوی اردبیلی هم تشریف داشتند و آقای اردبیلی هم گفت كه من هم بودم. بنابراین این مطلب كه اظهار شد و این شهادت را آقای رفسنجانی دادند و آقای موسوی اردبیلی هم تأیید كردند، تقریباً كمك بزرگی بود، البته من لازم است این نكته را اضافه كنم كه اگر این شهادتها و فرمایش امام و رهنمودهای امام در این دو مورد، نسبت به آیتالله خامنهای نبود، ما جز به ایشان به كس دیگر نمیرسیدیم برای اینكه شایستهترین، مدیرترین، مدبرترین فرد از هر جهت برای مقام رهبری ایشان بودند. بالنتیجه به ایشان میرسیدیم ولی این رهنمودهای امام در تسریع كار خیلی مؤثر شد و بحمدالله كمتر از 24 ساعت از ارتحال امام گذشته، این مصوبه با اكثریت قاطع تصویب شد.
بیعت خبرگان با آیتالله خامنهای و اعلامیه تبریک جامعه روحانیت مبارز
آیتالله مجتهد شبستری درباره فضای خبرگان پس از انتخاب آیتالله خامنهای به رهبری میگوید: در همان جلسه خیلی از آقایان مثل مرحوم آقا سید مهدی روحانی رحمةاللهعلیه كه از فضلای معروف حوزه علمیه بود آمدند در همانجا مصافحه كردند گفتند دست بیعت میدهیم. جامعه روحانیت مبارز فوراً همان شب اعلامیه دادند و تبریك گفتند. آن اعلامیه را هم من نوشتم. همان اعلامیه بیعت را كه اولین بار یك مجمع روحانی تبریك گفتند به آقا و بیعت كردند، جامعه روحانیت بود و اعلامیهاش را من نوشتم.