پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ ایام منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی روزهایی متراکم از حوادث پیدرپی بود که تحلیل و تصمیمگیری درباره موضوعات مختلف درایت رهبری نهضت را نشان میداد. یکی از این وقایع تصمیم امام خمینی برای بازگشت به ایران بود که بسیار سرنوشتساز و در عین حال نگرانکننده برای دوستان و دشمنان انقلاب بود.
اطرافیان امام در نوفللوشاتو در روایتهای خود لحظات حساس و نفسگیر آن روزها را بازگو کردهاند. یکی از این افراد محمد هاشمی بود که در کتاب خاطرات خود که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است به نحوه تصمیم امام برای بازگشت به ایران اشاره کرده است.
محمد هاشمی در این رابطه میگوید: « ساعت ده و نیم شب، اوایل بهمن ماه، نمایندگان ژیسكاردستن رئیسجمهور فرانسه و جیمی کارتر رئیسجمهور آمریکا در نوفللوشاتو به دیدار امام آمدند. نماینده کارتر با کمی لحن تند و بیادبانه و تهدیدآمیز با امام صحبت کرد. امام پس از شنیدن صحبت او فرمودند: من هنوز به مردم نگفتم تکلیف آمریکاییهای مستقر در ایران را معین نمایند، اگر لازم باشد میگویم. در نهایت آمریکا را از دخالت در امور ایران برحذر داشتند.
نماینده آقای ژیسکاردستن با لحنی مؤدب و دلسوزانه با امام صحبت کرد و
در صحبتهای خود از اینکه فضای زندگی و محل اقامت امام کوچک و نامناسب است، عذرخواهی
کرده بود و اظهار داشت اگر امام اجازه میدهند، ایشان به محل دیگر منتقل شوند. از
جمله کاخ ورسای که در نزدیکی ده نوفل لوشاتو بود و پیشنهاد داده بود و اظهار کرد
بهتر است فعلاً شما به ایران نروید چون برای شما در ایران خطر وجود دارد. امام در
پاسخ از ملت فرانسه تشکر کردند و فرمودند محل اقامت فعلی مناسب است.
به محض اینکه این دو نفر منزل امام را ترک کردند، امام فرمودند اعلام کنید
خمینی روز جمعه به تهران میرود و این خبر را ساعت 12 شب رادیو فرانسه در اخبار
خود پخش کرد. بعدها که علت این تصمیم سریع و صریح از امام سؤال شد، ایشان در پاسخ فرمودند:
دولت آمریکا که دوست ملت ایران یا من نیست که از خطر برای من نگران باشد. من تشخیص
دادم اینها توطئه دارند که اگر من در ایران باشم، مانع انجام توطئه آنها خواهم
بود و اگر نباشم توطئه خود را انجام میدهند. لذا پس از دیدار بلافاصله اعلام کردم
جمعه به ایران میروم.
امام قضایا را اینگونه تحلیل
میکردند و بر مبنای تحلیل تصمیم میگرفتند. گفتنی است در آن ایام دوستانی که در
فرانسه دور و بر امام بودند و تعدادی از ایرانیان داخل کشور، شرایط را برای بازگشت
امام مناسب نمیدانستند و توصیه به توقف بیشتر در فرانسه میکردند. امام خمینی از
اظهار علاقه نمایندگان کارتر و ژیسکاردستن درباره رفع خطر از جانشان نتایج دیگری
گرفتند و به آن عمل کردند.