به گزارش پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید روحانی، محقق و مورخ تاریخ انقلاب و عضو هیئت امنای مرکز اسناد انقلاب اسلامی، همزمان با سالگرد رحلت بنیانگذار کبیر انقلاب و سالروز قیام 15 خرداد، طی نشستی که به همت معاونت پژوهشی مرکز اسناد انقلاب اسلامی برگزار شد به سخنرانی پرداخت.
وی در ابتدا به برخی ویژگی‌های برجسته امام خمینی که باعث محبوبیت ایشان در آن برهه شده بود را برشمرد. وی گفت: سخن گفتن در رابطه با امام و حق مطلب را ادا کردن کار دشواری است. نخستین سوالی که مطرح است این است که امام چه تفاوتی با دیگر روحانیون و علما و فقها داشت؟ و چگونه یکباره درخشیدند و تحول عظیمی را موجب شدند؟ نخستین ویژگی حضرت امام جامعیت ایشان بود؛ ایشان در یک بعد از احکام اسلام مجتهد نبودند بلکه در همه موارد مسلط و صاحب نظر بودند. مقام علمی امام به شکلی بود که حتی قبل از اینکه ایشان در جرگه مرجعیت قرار بگیرند وقتی که کسی در مسائل دینی شبهه داشت و به حوزه قم می‌آمد او را به حاج آقا روحالله ارجاع میدادند چون می‌دانستند تنها کسی است که در علوم مختلف می‌تواند پاسخگو باشد.
حجت‌الاسلام روحانی افزود: یکی دیگر از ویژگی‌های حضرت امام جامعه‌شناسی وی بود. همین شناخت و آگاهی امام و جامعه شناسی ایشان باعث شد که همه اقشار و گروه‌های از طیف‌های مختلف را با خود همراه کنند. در 15 خرداد 1342 در میان اسامی شهدا می‌بینیم در میان آنها دانشجو، کسبه، راننده، معمار، روحانی و ... وجود دارند.
تاریخنگار نهضت اسلامی ادامه داد: یکی دیگر از ویژگی‌های امام صداقت و راستگویی ایشان بود. امام وقتی در فروردین 1343 از زندان آزاد شدند 2 سخنرانی داشتند که در آن تمام ملاقات‌هایی که ماموران ساواک و عوامل رژیم با امام در زندان داشتند برای مردم توضیح دادند و گفتند چیزی برای پنهان کردن نیست. در نتیجه امام با مردم صادق بودند و صداقت داشتند.
وی یادآور شد: امام بزرگ شده مکتب قرآن بود و هرچه را که داشت از قرآن بود. امام هرچه گفتند از قرآن بود.
حجت‌الاسلام روحانی گفت: امام خمینی زمانی امریکا را شناختند که گروه‌ها و سازمان‌های سیاسی کشور ما نسبت به امریکا امید داشتند. و دید بسیار مثبتی به آن دولت داشتند و فکر می‌کردند امریکا می‌تواند پناه آنها باشد.
عضو هیئت امنای مرکز اسناد انقلاب اسلامی یادآور شد: امام نژادپرستی را به شدت محکوم می‌کردند اما به ایران و ملت ایران واقعآً علاقه ویژه‌ای داشتند. امام در برخی از پیام‌ها که از نجف فرستادند نوشتند «سلام بر کشور امیرالمومنین، سلام بر ملت ایران» این نشان می‌دهد که امام به طور کلی آن جنبه ملیت را نفی نمی‌کند ولی با آن جنبه منفی و ناسیونالیستی مخالف است و آن را منشاء تفرقه افکنی و اختلاف بین امت واحده می‌داند.
وی درباره نقطه آغاز مبارزات امام با رژیم پهلوی گفت: به نظر من نهضت امام از زمان رضا شاه شروع شد. در آن زمان امام با وجود کمبود امکانات و مشقت‌های گوناگون ازجمله مسیر ناهموار و وسایل نقلیه نامناسب قبل از شهریور 1320 از قم به تهران می‌آمدند، به مجلس ملی می‌رفتند و نطق‌ها و سخنرانی‌ها را گوش می‌کردند. این نشان می‌دهد که امام از همان زمان در فکر مبارزه و تشکیل حکومت بوده است. یا مثلاً در سال 1318 می‌بینیم که در مدرسه فیضیه درس اخلاق میدادند و افرادی را تربیت کردند که زمانی که نهضت امام آغاز شد هرکدام واحدی بودند و بخشی از کار را در دست گرفته بودند.
حجت‌الاسلام والمسلمین روحانی تصریح کرد: در طول نهضت امام هرچه به پیروزی انقلاب نزدیک‌تر می‌شویم امام به نقش مردم اعتقاد بیشتری پیدا می‌کند. البته این نکته را بگوییم که امام از روزی که نهضت را آغاز کرد به امید مردم آغاز کرد.
