پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ شهید شاه‌آبادی فرزند عارف کامل آیت‌الله محمدعلی شاه‌آبادی در سال 1309 در قم به دنیا آمد و از طفولیت با علاقه مشغول دروز دینی و حوزوی شد. او پس از طی سطوح علوم دینی، با شروع نهضت اسلامی به رهبری امام خمینی به جمع مبارزان علیه رژیم پهلوی پیوست و بارها تبعید و شکنجه را در این راه متحمل شد. یکی از مهم‌ترین تبعیدهای وی در سال 55 تبعید به بانه کردستان بود که نقش بسزایی در گسترش مبارزات انقلابی و وحدت شیعه و سنی در بانه داشت.
*** تبعید از تهران به بانه ***
فعالیت‌های انقلابی گسترده شهید شاه‌آبادی، در دوران مبارزه علیه رژیم پهلوی موجب شد که با حربه‌ای جدید با وی مقابله شود، لذا در آذرماه 1355ساواک طی نامه‌ای به وزارت کشورضمن برشمردن سوابق و فعالیت‌های وی، پیشنهاد می‌کند که کمیسیون امنیت اجتماعی با تبعید وی به مدت سه سال به یکی از مناطق دورافتاده کشور موافقت کند.
این کمیسیون طی جلسه‌ای که در دفتر فرمانداری تهران با حضور نمایندگان مراکز امینتی کشور برگزار شد، حجتالاسلام شاه‌آبادی را بر اساس پیشنهاد ساواک و برابر با قانون حفظ امنیت اجتماعی به مدت سه سال اقامت اجباری در مرکز شهرستان بانه، از توابع استان کردستان محکوم کرد. این حکم بلافاصله به اجرا گذاشته شد و شهید شاه‌آبادی به محل تبعید اعزام شد.
***نقش شهید شاه‌آبادی در وحدت شیعه و سنّی در بانه ***
یکی از دلایل عمده رژیم، در خصوص انتخاب محل تبعید، بافت
مذهبی شهر بانه بود که ساکنان آن را مسلمانان اهل تسنن تشکیل می‌دادند. ضمن
جلوگیری از فعالیت‌های حجتالاسلام شاه‌آبادی در منطقه، موجب آزار و اذیت وی نیز
خواهد شد؛ اما اخلاق،رفتار و روش‌هایی که او در منطقه پیش گرفت، باعث انس و الفت
وی با اهل سنت منطقه شد. وی در خلال گفتگو با مردم، از ماهیت ضداسلامی رژیم سخن می‌گفت
و علل تبعید خود را برای مخاطبان تشریح می‌کرد.
یکی از علمای اهل تسنن شهر بانه، درباره شهید شاه‌آبادی چنین می‌گوید:« شاید بتوانم به جرأت ادعا کنم که آقای شاه‌آبادی، در مدت تبعید خود هیچ یک از نمازهای یومیه‌اش را در منزل نخواند، بلکه در همه جماعات شرکت می‌کرد و حتی در یک یا چند مسجد خاص نماز نمی‌خواند، بلکه سعی می‌کرد که در همه چهارده مسجدی که در این شهر بود به نوبت شرکت کند.»
شهید شاه‌آبادی در طول تبعید در شهر بانه روابط نزدیکی با علمای اهل تسنن داشت و پیوسته آنان را به مبارزه با رژیم پهلوی دعوت می‌کرد. یکی از این علما، شهید ملاعبدالکریم رسولی بود که روابط دوستانه بیشتری با وی داشت.
*** فعالیت‌های حجتالاسلام شاه‌آبادی در شهر بانه ***
فعالیت‌های حجتالاسلام شاه‌آبادی در این شهر که همواره با رعایت سادگی و بی‌آلایشی در مسائل زندگی همراه بود، موجب بروز تأثیرات شگرف در مردم منطقه شد و مبارزات انقلابی علیه رژیم طاغوت را وارد مرحله جدیدی کرد. برگزاری کلاس‌های تعلیم و تفسیر قرآن برای جوانان و دانش‌آموزان شهر بانه، یکی دیگر از فعالیت‌های فرهنگی او در دوران تبعید بود که با ممانعت عوامل رژیم مواجه شد.
وی در پاسخ رئیس شهربانی بانه که به وی گفته بود، حق تفسیر قرآن را ندارد، گفته بود که « من از سربازان حسین‌بن‌علی(ع) هستم و اگر بند لز بندم جدا نمایید در راه اسلام و حسین(ع) فعالیت و جهاد خواهم کرد.» چنین برخوردهایی، عزم راسخ شهید شاه‌آبادی در راه مبارزه با رژیم طاغوت را نمایان می‌ساخت که همواره موجب نگرانی مأموران بود،
لذا مراقبت شبانه‌روزی از فعالیت‌های وی در دستور کار دستگاه‌های امنیتی قرار داشت. این مراقبت‌ها تا حدی بود که کلیه نامه‌هایی که بین وی و اعضای خانواده‌اش رد و بدل می‌شد مورد بازبینی قرار می‌گرفت و از متن نامه‌ها جهت درج در پرونده، نسخه‌برداری می‌شد.
*** فشار و کنترل ساواک بر زندگی شهید شاه‌آبادی ***
گستردگی مراقبت ساواک از اعمال و فعالیت‌های وی در بانه به حدی بود که حتی جزوات و کتاب‌هایی که جهت مطالعه وی از طرف مؤسسات و مراکز علمی ارسال می‌شد مورد تحقیق و تفحص کامل قرار می‌گرفت. در سومین ماه تبعید او، بسته‌ای حاوی یکصد و پانزده جلد کتاب و جزوه از سوی مراکز علمی قم به وسیله فرزندانش برای وی ارسال شد که کتاب توضیح‌المسائل حضرت امام نیز جزو آن‌ها بود.
طبق دستور مقامات ساواک مقرر شد که کتاب‌ها بر اساس فهرست کتاب‌های مضره که در اختیار ساواک قرار داشت به دقت مورد بررسی قرار گیرد تا در صورت مضر بودن جمع‌آوری شوند. مراقبت‌های ساواک از زندگی شهید شاه‌آبادی در طول دوران تبعید، حتی شامل میهمانان و اعضای خانواده‌اش که جهت دیدار با وی به بانه می‌آمدند نیز می‌شد. در اسناد به دست آمده از آرشیوهای ساواک، مدارک زیادی در خصوص اشخاصی که به عنوان میهمان به دیدار وی می‌آمده‌اند، وجود دارد.
هجوم به منزل شهید شاه‌آبادی و بازرسی آن، همچنان در دستور کار ساواک قرار داشت. در اواخر اسفند ماه 1355، مأموران امنیتی در تبعیدگاه، به محل زندگی وی حمله کرده و به بازرسی از لوازم و وسایل او پرداختند. در این حمله، تعداد 22 جلد کتاب و جزوه به وسیله مأموران ضبط شد که طبق گزارش ساواک دو جلد از کتاب‌های مکشوفه که یکی از آن‌ها کتاب توضیح‌المسائل امام خمینی بود، از کتاب‌های مضر تشخیص داده و جمع‌آوری شد.
*** رهایی از تبعید و بازگشت به تهران ***
رژیم پهلوی به تدریج دریافت که حضور شهید شاه‌آبادی در این
منطقه موجب روشن شدن بسیاری از حقایقی خواهد شد که با منافع حکومت مغایرت دارد.
تلاش‌های این روحانی شهید در وحدت و نزدیکی هر چه بیشتر مسلمانان شیعه و سنی و
روشن‌گری‌های وی علیه مفاسد و ستمگری‌های عمال رژیم که آگاهی مردم منطقه را در پی
داشت، باعث شد در ششمین ماه تبعید، حکم آزادی وی توسط شعبه دوم بیدادگاه استان
کردستان صادر شود.
در این حکم که در اردیبهشت ماه 1356 صادر شد؛ آمده است: « نامبرده بالا[مهدی شاه‌آبادی فرزند محمدعلی] که به بانه کردستان تبعید شده بود، در شعبه دوم دادگاه استان کردستان در مرحله پژوهش، طبق احکام صادره از اتهام اخلال در امنیت برائت حاصل و آزاد شده است. ضمنا سازمان[ساواک] کردستان به وی تذکر داده [که] چنانچه به رویه سابق خود ادامه دهد، بازداشت و تحت پیگرد قانونی قرار خواهد گرفت.»
وی پس از دوران تبعید به تهران بازگشت و فعالیت‌های انقلابی خود را از سر گرفت.
