نام کتاب:
نقش گروههای معارض در روابط ایران و عراق (1378-1357)
موضوع : کتاب
زیرگروه موضوع: سیاست و روابط خارجی
تاریخ انتشار: ۱۳۸۴
چاپ جاری: ۱۵۰۰
قیمت: ۲۳۰۰۰ ریال
شمارگان: ۱۵۰۰
تعداد صفحات: ۳۸۰
قطع: رقعی
وضعیت: ناموجود
معرفی اجمالی: پس از استقلال عراق و همسایگى رسمى این کشور با کشور پهناور ایران در مرزهاى غربى، همواره مناقشاتى بین دو کشور وجود داشته که بسته به موضوع مناقشه، شدت و ضعف داشته است. در عین حال ماهیت منازعه تحت تأثیر اختلافات ایدئولوژیک دو کشور بوده است؛ هرگاه تعارضات ایدئولوژیک کاهش یافته و همسانى ایدئولوژیک بخصوص براى تأمین اهداف و برنامههاى دولتهاى مداخلهگر، بر مناسبات دو کشور سایه افکنده، شاهد مرزهاى آرام و بدون تنش بودهایم. به بیان روشنتر، حسن همجوارى ایران و عراق تا حد زیادى تحت تأثیر روابط و مناسبات این دو کشور با جهان غرب، بویژه ایالات متحدهى آمریکا بوده است، اما نزدیکى هر کدام از این کشورها به دیگر قدرتهاى رقیب، موجب زنده شدن اختلافات مرزى، تنازعات قومى، درگیرىهاى سیاسى و تنشهاى مذهبى شده است. پیروزى انقلاب اسلامى در بهمن 1357 که با تکیه بر ایدئولوژى اسلام و بدون دخالت قدرتهاى جهانى اتفاق افتاد، سبب پایان یافتن هژمونى ایالات متحدهى آمریکا در کشور اسلامى ایران شد. این موضع جدید جهانى و خصوصاً منطقهاى و استقبال شدید ملتهاى مسلمان منطقه از پیروزى انقلاب، بیش از هر چیز، رژیم بعث عراق را به واکنش واداشت. رژیم بعثى عراق که متکى بر ایدئولوژى ناسیونالیسم عربى بود و از نظر قطببندى در زمرهى دوستان سوسیالیسم شرق به شمار مىآمد، با چرخشى 180 درجهاى، آشکارا در راستاى تأمین اهداف امپریالیستى غرب بهخصوص ایالات متحده امریکا قرار گرفت. رژیم بعث عراق علاوه بر تحمیل کردن جنگى 8 ساله و تمام عیار، صدمات جبرانناپذیرى در حوزههاى مختلف اقتصادى، نیروى انسانى، فرهنگى و سیاسى بر هردو کشور وارد نمود. در عین حال با بهرهگیرى از فضاى باز سیاسى - اجتماعى پس از پیروزى انقلاب اسلامى که قومیتهاى مختلف خواستار دست یافتن به حقوق پایمال شدهى خود در دوران حکومت رژیم وابستهى پهلوى بودند، با موضع حمایت از گروههاى معارض، حادترین و جدىترین چالشها را براى انقلاب نوپاى اسلامى به وجود آورد. کتاب حاضر ضمن بررسى و تحلیل تاریخ روابط دو کشور ایران و عراق، به تشریح چالشهاى نیروهاى معارض دو کشور پرداخته است. نکتهى قابل توجه در تحلیل تعارضهاى نیروهاى تحت حمایت دو کشور این است که هرچه از زمان پیروزى انقلاب اسلامى مىگذرد، برترى جمهورى اسلامى را در برخورد با نیروهاى معارض ایرانى مشاهده مىکنیم که عمق استراتژیک ایران یکى از عوامل مؤثر در این موقعیت تلقى مىشود؛ برعکس در رژیم بعثى عراق بهدلیل نداشتن پایگاه مردمى، بیشتر شاهد برترى نیروهاى معارض هستیم تا آنجا که مناطق شمالى عراق که عمدتاً مناطق کردنشین مىباشند، از حاکمیت رژیم خارج شده، در اختیار نیروهاى معارض قرار گرفته است. مرکز اسناد انقلاب اسلامى که تمام سعى و تلاش خود را بر گسترش ادبیات انقلاب اسلامى در حوزههاى مختلف متمرکز نموده است، امیدوار است با انتشار این کتاب گام مهمى در روشن نمودن زوایاى تاریک مناسبات دو کشور ایران و عراق، بخصوص چالشهاى نیروهاى معارض این دو کشور بردارد.