مرکز اسناد انقلاب اسلامی

امام‌خمینی، رهبر بزرگ انقلاب اسلامی، علاوه بر بسیج سیاسی توده‌های مسلمان، نقش مهمی در بازسازی نقش روحانیت شیعه در حوزه‌ی مسائل سیاسی ایفا كرد. از آنجا كه رهیافت فرهنگی از مشخصه‌های اصیل انقلاب اسلامی است و از این منظر، تحلیل‌ها و ارزیابی‌های درستی از ماهیت انقلاب به عمل آمده است، بدون اصلاح رویكرد روحانیت شیعی، این امر ناممكن می‌نمود. رهیافت فرهنگی، محقق را به فهم دقیق از جامعه دینی كه روحانیت شیعه متولی آن است، رهنمون می‌سازد. امام در نهایی‌ترین مرحله‌ی برخورد سیاسی خویش، حكومت غیرمعصوم را نامشروع اعلام كرد و با رد اصلاحات تدریجی سیاسی،‌خواهان انقلاب فراگیر برای ساقط كردن رژیم شاهنشاهی شد. در این میان،‌روحانیون جوان و فاضل حوزه‌های علمیه، در تمام طول مقطع تاریخی 15 خرداد 1342 تا پیروزی انقلاب اسلامی،‌تلاش و همت خود را مصروف تحقق اهداف مقدس امام خمینی قرار دادند. توجه امام به تغییر در رویكرد روحانیت و بسیج توده‌های مسلمان موجب برتری الگوی انقلابیگری و مبارزه در فرهنگ سیاسی شیعه شد. فرآیند این اندیشه‌ی انقلابی موجب شكل‌گیری رفتار انقلابی و مقابله جویانه با اسلام‌ستیزی و اسلام‌زدایی رژیم پهلوی شد. ابزار عمده و تاكتیك‌های مورد استفاده‌ی مردم، مطلقا برخاسته از نمادگرایی مذهبی بود كه عموما از درون مساجد و هیئت‌های مذهبی بیرون می‌آمد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی،‌فرآیند پیشتازی روحانیت و اندیشه‌ی اسلامی با قاطعیت از سوی امام خمینی مطرح شد. بر اساس دیدگاه امام خمینی روحانیون اصیل شیعه حاملان واقعی مكتب اسلام محسوب می‌شوند كه باید با حفظ شاخص‌های مكتبی و اخلاقی، در ادامه از انقلاب اسلامی پاسداری كنند. اساسی‌ترین وظیفه‌ی روحانیت خط امام به حفاظت از انقلاب اسلامی اختصاص یافت. كتاب حاضر تحت عنوان "روحانیت و حكومت؛ جایگاه روحانیت در اندیشه‌ی سیاسی امام خمینی (ره)‌به بازخوانی این مهم پرداخته است.