تاریخ معاصر ایران – بدون اغراق – از جمله‌ی پیچیده‌ترین و پرابهام‌ترین
تاریخ‌هایی است كه پژوهشگران با آن روبه رو می‌شوند. ایران معاصر به دلایل
مختلفی چون: اهمیت جغرافیایی – راهبردی، تلاقی فرهنگ‌ها و جاذبه‌های مادی و
معنوی بسیار، در مقاطع زمانی گوناگون شاهد وقوع حوادثی بوده كه به واسطه‌ی
تعدد بازیگران و كارگردانان آشكار و پنهان و زمینه‌ها و پیامدهای متفاوت،
نه تنها مورد بازشناسی و توصیف دقیق و علمی قرار نگرفته‌اند، بلكه احتمال
دارد كه در آینده به محاق فراموشی رفته، قبل از هر گونه ابهام‌زدایی، به
سایر مجهولات و مبهمات تاریخ بشری افزوده شوند. طبیعی است كه حوادث سیاسی
حجم قابل توجهی از مجموعه حوادث فوق را تشكیل بدهد، چرا كه حوزه‌ی سیاست به
واسطه‌ی پیچیدگی‌ها و ابهامات ذاتی خود و سطوح مختلف پنهان‌كاری موجود در
آن، از استعداد ویژه‌ای برای مجهول ماندن برخوردار است. در این میان،
مقوله‌ی سازمان‌ها و گروه‌های سیاسی (خصوصا گروه‌هایی با خط مشی مسلحانه و
مخفی)به مثابه یكی از مهم‌ترین مباحث حوزه‌ی سیاست عملی، از جایگاه
ویژه‌ای برخوردار بوده و بالطبع به همین میزان در ایجاد ابهام و گسترش
مجهولات سیاسی – تاریخی سهیم است. سازمان مجاهدین خلق از جمله مشهورترین
تشكل‌های سیاسی است كه به واسطه‌ی ویژگی‌های منحصر به فرد خود در طول عمر
قریب به چهل ساله‌اش، به تناوب كانون توجه سیاستمداران، پژوهشگران و
عامه‌ی مردم قرار گرفته و برخلاف بسیاری از گروه‌های مشابه، توانسته است
نزدیك به چهار دهه در صحنه‌ی سیاسی كشور (به مثابه‌ی یك عنصر قابل توجه)
باقی بماند،اما علی‌رغم این امر، چنان هاله‌ای از ابهام، گذشته و امروز
این سازمان را فرا گرفته كه كمتر پژوهشگری می‌تواند با شفافیت و دقت به
توصیف و بررسی آن پرداخته و به عنوان بخشی از تاریخ معاصر كشور آن را مورد
مطالعه قرار دهد. بررسی و مطالعه‌ی این گروه،علاوه بر بعد تاریخی آن، از
جنبه‌ی دیگر نیز ضروری می‌نماید و آن نقش چشمگیر آن در مخالفت با نظام
جمهوری اسلامی و عناد با ارزش‌ها و تفكرات حاكم بر جامعه‌ی امروز ایران
است. سازمان مجاهدین خلق از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تا كنون تغییرات
عظیمی را در همه‌ی عرصه‌ها شاهد بوده، اما در یك عرصه مواضع خود را ثابت و
مستحكم نگاه داشته و آن چیزی جز ضدیت با حكومت اسلامی و نهاد ولایت فقیه
نیست. از این روست كه به منظور مقابله با تهدیدات متنوع نشأت گرفته از این
گروه، شناخت دقیق آن در اولویت قرار می‌گیرد. این سخن به معنای بزرگ دانستن
نقش سازمان نیست، چرا كه این گروه حتی در مطلوب‌ترین شرایط نیز نتوانسته
خطری مهم برای موجودیت نظام تلقی شود، اما توانایی آن، در ادامه‌ی بقا و به
تبع آن استمرار مشكلاتی كه در رهگذر فعالیت‌های سیاسی، تبلیغی و نظامی
سازمان دامنگیر نظام جمهوری اسلامی شده است، لزوم برخورد قاطعانه با آن را
آشكارتر از گذشته می‌سازد و بدیهی است كه برای برخورد با هر پدیده، قبل از
هر اقدام دیگر باید به شناخت آن پرداخت. تحقیق حاضر تلاشی است برای
پاسخگویی به دو اولویت یاد شده و از آنجا كه شناخت تاریخی سازمان مقدمه‌ای
است بر سایر ابعاد شناخت (شناخت جامعه‌شناسانه، روان‌شناسانه، مدیریت
نیروها و ...) لذا بررسی پیشینه‌ی سازمان و خصوصا پرداختن به ابعاد و
جنبه‌های ناگفته‌ی سازمان وجهه‌ی همت نویسنده قرار گرفته است. در خصوص
موضوع تحقیق حاضر (سازمان مجاهدین خلق) كمتر پژوهشی را می‌توان یافت كه به
صورت همه جانبه و به دور از قضاوت‌های احساسی، به رشته‌ی تحریر در آمده
باشد. همین امر وظیفه‌ی این نوشتار را سنگین‌تر و كار را بر آن دشوارتر
می‌سازد. برای تحقیق درباره‌ی سازمان، چهار منبع اساسی متصور است كه به
ترتیب عبارتند از: 1. كتب و مقالاتی كه خارج از چارچوب سازمان منتشر شده
است؛ 2. كتب و نشریات منتشر شده از سوی سازمان؛ 3. اعترافات اعضای بازداشت
شده‌ی سازمان (قبل و بعد از انقلاب) و اسنادی كه درون سازمان كشف شده؛ 4.
مصاحبه با بنیانگذاران، كادرها و اعضای باسابقه‌ی سازمان. با توجه به اینكه
از مجموعه كادرهای باسابقه‌ی سازمان (جز چند مورد انگشت‌شمار) دیگر كسی در
ایران موجود نیست و معدود افراد باقی مانده نیز خود از جمله‌ی مدعیان و
طرف‌های درگیر در اختلافات درون سازمانی بوده‌اند، لذا اطلاعات به دست آمده
از آنان نمی‌تواند خالی از پیشداوری و دخالت احساسات باشد. از این رو، با
حذف منبع چهارم و تركیب اطلاعات منابع ردیف اول تا سوم، سعی شده است تا
خارج از هر گونه دواری، به توصیف دقیق (و البته مختصر) تاریخ و تحولات
سازمان پرداخته شود و در مسائلی كه منابع سه‌گانه‌ی فوق اطلاعات متضاد و یا
متناقضی ارائه نموده‌اند، موارد اختلاف جمع‌آوری و ارائه شود تا راه برای
قضاوت آتی پژوهشگران هموارتر گردد. این نوشتار از دو بخش مجزا تشكیل شده
است: بخش نخست حاوی فصول اول تا چهارم تحقیق است كه به تاریخچه‌ی سازمان در
مقطع قبل و بعد از پیروزی انقلاب اسلامی تا مقطع ورود به فاز مسلحانه
می‌پردازد. بخش دوم به بررسی عملكرد تروریستی سازمان و توصیف پیامدهای آن
اختصاص یافته است. اثر حاضر گام كوچكی است در مسیر اثبات پژوهشگرانه و
مستند گوشه‌هایی از فعالیت‌های تروریستی سازمان مجاهدین خلق در گستره‌ی
جغرافیایی جمهوری اسلامی ایران بر اساس اسناد درون سازمانی و امید است كه
گام‌های آتی با استحكام علمی و پژوهشی افزون‌تر برداشته شود.
