مرکز اسناد انقلاب اسلامی

در سندی که در آرشیو مرکز اسناد انقلاب اسلامی وجود دارد در این رابطه آمده است: «سرکار سرهنگ نراقی، معاون انتظامی، همانطور که دستور داده شده است مراقبت‌های لازم به عمل آورید، به‌کلانتری هم دستور دهید از وجود تانک نیروی نظامی استفاده شود.»

بنا بر گزارش‌های تاریخی، مردم گنبدکاووس در روز اربعین دست به تظاهرات و راهپیمایی زدند‌. در این راهپیمایی گروهی از جوانان ترکمن با حمل پلاکاردهایی که روی آن نوشته بود: «تشیع، تسنن، پیوندتان مبارک» همبستگی خود را با مبارزات مسلمانان شیعه‌ این شهر اعلام داشتند.

آیت‌الله مهدوی کنی می‌گوید: با توجه به فعاليت‌های سياسی در قم و جوّی كه پيدا شد هيچ يک از آقايان مراجع حاضر نشدند در تشييع جنازه‌ رضاشاه حاضر بشوند و يا نماز بخوانند. فقط با عجله جنازه را به قم آوردند طوافی دادند و بردند.

نخستین واکنش به شهادت آقا مصطفی در مشهد، تعطیلی حوزه علمیه بود. بر این اساس، حوزه علميه مشهد به مدت دو روز تعطيل شد و به دنبال آن مجالس ترحیم نیز به راه افتاد. یکی از این مراسم‌ها در مسجد حاج ملاهاشم برگزار شد. روز سوم آبان، آیت‌الله خامنه‌ای، حجت‌الاسلام هاشمي‌نژاد و تني چند از روحانیون مبارز مشهد، در منزل آيت‌الله واعظ طبسي براي تصميم‌گيري درباره برپایی مراسم تجليل از آقا مصطفي گرد هم آمدند و چند روز بعد مجلس ترحیمی در مشهد برپا شد.

در این مراسم که حالت یک استیضاح برای دربار پهلوی داشت، بسیاری از مباحث و مسائل مختلف کشور مطرح گردید. از جمله اعتراض و انتقاد شدیدی نسبت به مسائلی چون تغییر تاریخ شمسی به تاریخ شاهنشاهی، تأسیس حزب رستاخيز، وابستگی رژیم پهلوی به اسرائیل و آمریکا و موقعیت اسفبار زندانیان سیاسی و به طور کل اوضاع فرهنگی، اجتماعی و سیاسی کشور صورت گرفت.

رژیم قصد داشت با تبعید آیت‌الله مهدوی کنی به بوکان، پایگاه وی در تهران را خاموش کند. اما وقتی وی پس از ورود به بوکان با استقبال مردم مواجه شد رژیم پهلوی دریافت که این سیاست با شکست مواجه شده است چرا که مردم بوکان نیز آماده مبارزه با رژیم پهلوی بودند و حضور شخصیت مبارزی چون آیت‌الله مهدوی کنی فرصت مناسبی برای آنها بود.

محمدرضا باهنر می‌گوید: در حادثه حمله به مسجد جامع کرمان، رژیم پهلوی از کولي و امثال اين تيپ آدم‌ها استفاده کرد که پول مختصري به آنها وعده داده شده بود. نيروهاي خشن آگاهي آن زمان و شهرباني رژیم پهلوی هم در لباس شخصي فعالیت داشتند و نيروهاي ساواک هم در قضيه بودند. عمال رژیم پهلوی، وسايل نقليه‌ مردم که آن موقع‌ها غالباً دوچرخه و موتورسيکلت بود و در نزديکي مسجد پارک کرده بودند به آتش کشيدند. بعضي از بخش‌هاي داخل مسجد را آتش زدند که به کلام‌الله مجيد، مفاتيح و کتاب‌هاي ديني توهين شد و بعضي از اين کتاب‌ها در آتش سوختند.

آیت‌الله اشرفی اصفهانی طی نامه‌ای به ملت کرمانشاه نوشت: «خدمت اهالی محترم و با ایمان کرمانشاه... با ابلاغ سلام،‌ از مبارزات خستگی ناپذیر شما اهالی غیور و با شرافت که در پیشبرد اهداف مقدس روحانیت به رهبری مرجع عالیقدر آیت‌الله العظمی امام خمینی مدظله و سرنگونی رژیم استبداد از جان و مال خویش همواره کوتاهی نکردید از خداوند متعال توفیق مسئلت دارم...»

از اولين روزهاى خیزش عمومى علیه سلطنت خودکامه پهلوی در سال 1357، زنان و دختران بجنوردی با صلابت و وقار خاصى در تظاهرات شركت داشتند و هم‌پاى شوهران، برادران و فرزندان خود در راه‌پيمايى‌ها حضور مى‌يافتند.

حجت‌الاسلام سالک می‌گوید: در طول مدتى كه بندرعباس بودم با تعدادى از علماى اهل سنت هم آشنايى پيدا كردم، كه اين امر باعث شده بود همدلى و هماهنگى بين اهل سنت و ساير مردم آن منطقه به وجود بيايد.