بررسی تاریخی کشورهایی مانند امریکا، فرانسه و انگلیس نشان می‌دهد سردمداران این دولت‌ها در طول تاریخ با اخلال در حوزه سلامت هموراه باعث کشتار میلیون‌ها نفر از مردم شده‌اند. به عنوان نمونه امریکا به‌منظور اجرای طرح‌های بیو‌تروریستی در قالب روش‌های درمانی روی مردم جهان آزمایش‌های متعددی انجام داد که نتیجه‌ای به جز کشتار مردم در پی نداشت. صدور محموله ارسالی فاکتورهای انعقادی به ویروس ایدز توسط فرانسه به کشورهای جهان از جنایات فرانسه در حوزه سلامت به شمار می‌آید که متعاقب این اقدام اولین بیمار مبتلا به ویروس ایدز در ایران شناسایی شد. انگلیس از دیگر کشورهایی است که در طول تاریخ، جنایات متعددی علیه سلامت ملت‌ها به خصوص مردم ایران مرتکب شده است. یکی از آن جنایات کشتار تقریبا 40% از جمعیت ایران بر اثر قحطی بی‌سابقه درطول سال‌های 1917 تا1919 میلادی بوده است.
به روایت مطبوعات
استقبال بی‌نظیر مردم از آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور وقت جمهوری اسلامی ایران در دیماه 1364 به پاکستان، باعث حیرت خبرگزاری‌ها و رسانه‌های بین‌المللی شد. به اذعان رسانه‌ها در این روز بر اثر کثرت حضور مردم اتومبیل حامل آیت‌الله خامنه‌ای چندین بار توسط استقبال کنندگان متوقف شد. به گزارش خبرگزاری فرانسه «هزاران استقبال کننده که تعداد زیادی از آنها صدها کیلومتر را با اتوبوس و اتومبیل‌های مزین به تصاویر [امام] خمینی پیموده بودند، کاملا کنترل مراسم را از دست نیروهای انتظامی خارج ساخته بودند.»
تشکیل "شورای انقلاب اسلامی" را می‌بایست نخستین گام در جهت نهاد سازی و سازماندهی نظام جمهوری اسلامی ایران دانست. که عملاً 18 ماه زمام امور کشور را برعهده داشت و در این مدت بیش از یک هزار مصوّبه از خود به جای گذاشت. عمده فعالیت‌های شورای انقلاب را می‌توان در دو بخشِ قبل و پس از پیروزی انقلاب تقسیم‌بندی نمود.
با انتشار مقاله توهین‌آمیز روزنامه اطلاعات نسبت به امام خمینی در 17 دیماه 1356، مردم قم در قیامی سراسری علیه رژیم پهلوی دست به راهپیمایی زدند. سفارت امریکا این قیام را «پرقدرت‌ترین جنبش [مذهبوین] در مقابل دولت از سال 1963م/1342ش.» تا آن روز خواند و درباره عواقب و پیامدهای آن هشدار داد. متعاقب این قیام رژیم سعی کرد برای بی‌اهمیت جلوه دادن آن کارکنان را مجبور به راه‌اندازی تظاهرات به نفع خود کند که بنابر اسناد سفارت امریکا این اقدام نتوانست «طبقه متوسط ایرانی را با این شعار که: تظاهرات مذهبی قم تلاش نومیدانه مرتجعین بوده است، به طرف خود جلب کرده و آنها را به نفع خود بسیج نماید.»
از انجمن حجتیه تا نهضت آزادی
آیت‌الله هاشمی در سال‌های دهه‌ی 1360 كه تقابل با «نهضت آزادی» شدت داشت، از سیاست مدارای با آنها سخن می‌گفت. استدلال هاشمی این بود كه «نهضت آزادی سازمانی است كه در دوران مبارزه خدمت كرده و اكثر مسئولان آن به زندان افتاده‌اند. آنها در دانشگاه‌ها و محیط‌های روشنفكری كار كرده‌اند و نقش مؤثری هم داشته‌اند. نباید خدمت‌های این گروه را در دوره‌ای كه تلاش می‌كردند بین مردم و قشر روشنفكر تفاهم برقرار كنند نادیده گرفت. قشر روشنفكری كه از اسلام بریده بود.» با وجود این، هاشمی با مشاركت اعضای این گروه در امور حكومتی و كشورداری موافق نبود و اعتقاد داشت «اینها به خاطر تربیتی كه در گذشته داشته‌اند و فكرشان در معیارهای خاصی نسبت به وضع حاكم رشد كرده، نمی‌توانند امروزه متناسب با نیازهای انقلاب قدم بردارند.»
تطهیرناشدنی
یکی از اقشار آسیب‌پذیر در رژیم پهلوی زنان بودند، به طوری که از اسناد و منابع تاریخی برمی‌آید، این قشر همواره قربانیان سیاست‌های رژیم پهلوی بودند؛ به عنوان نمونه صاحب‌نظران معتقدند ارمغان کشف حجاب رضاخانی برای زنان ایرانی چیزی جز اسارت و زندان و مرگ نداشت. همچنین استفاده تبلیغاتی زنان در سینما، تلویزیون، مجلات و ... از دیگر اقداماتی بود که به شدت هویت زنان را خدشه‌دار کرد. استفاده رژیم از زنان برای پیش‌برد اهداف سیاسی از دیگر اقدامات رژیم برای تقابل با هویت زنان به شمار می‌رود. علاوه بر این تعداد زیاد بی‌سوادان در میان این اقشر نسبت به جمعیت از دیگر مواردی است که این قشر را در رژیم پهلوی به شدت آسیب‌پذیر کرده بود.
آیت‌الله محمدتقی مصباح یزدی از همراهان نهضت اسلامی با شروع قیام امام خمینی به صف مبارزین پیوست و در همان آغاز با محکوم نمودن لایحه انجمن‌های ایالتی و ولایتی بر همراهی با امام خمینی تأکید کرد. تبلیغ مرجعیت امام در نخستین سال‌های نهضت، شرکت در جلسات سریِ روحانیون مبارز، عضویت در حلقه انقلابی موسوم به «گروه یازده نفره»، چاپ و توزیع اعلامیه بر ضد رژیم پهلوی، ارتباط با انقلابیون و ... از دیگر فعالیت‌های مبارزاتی وی به حساب می‌آید. پس از پیروزی انقلاب اسلامی در تأسیس دفتر همکاری حوزه و دانشگاه و در جهت تحول و بازسازی نظام حوزه نقش فعالی ایفا کرد. او بنیاد علمی پژوهشی باقرالعلوم و سپس موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی را در قم پایه‌گذاری کرد. علاوه بر این آثار متعددی درباره علوم اسلامی از جمله تفسیر، فلسفه و معارف اسلامی از وی به جا مانده است.
بررسی وقایع بعد از انتخابات دهمین دوره ریاست جمهوری نشان از این دارد، که جریان اصلاحات به دنبال تحولاتی رادیکال‌تر و حتی انقلابی بود که در نهایت براندازی نظام جمهوری اسلامی و اصل ولایت فقیه را پیگیری می‌کرد. این جریان برای رسیدن به اهداف خود با طرحی از پیش تهیه شده سعی کرد با به راه انداختن انقلاب رنگی به هدف خود دست یابد که در نهایت با خشم میلیونی و تاریخی مردم با شکست مواجهه شدند. هرچند در وقایع بعد از انتخابات دهمین دوره ریاست‌جمهوری سران قدرتمندترین کشورهای جهان در کنار براندازان با همه امکانات علیه نظام جمهوری اسلامی بسیج شده بودند؛ اما رفتارشناسی جریان اصلاحات به عنوان تکه‌ای از این پازل نیاز به بررسی و واکاوی دارد.
امیر سرتیپ دوم ستاد سعید پورداراب از فرماندهان ارتش در دوران دفاع مقدس بود که علاوه بر کارنامه درخشان نظامی و مبارزاتی، در طول حیات خود از طریق مرکز پژوهش‌های دفاع مقدس نزاجا در همکاری با مرکز اسناد انقلاب اسلامی آثار درخوری را در حوزه دفاع مقدس به رشته تحریر درآورد.
گزارشگران ساواک، علی اکبر پرورش را «یکی از افراطیون مذهبی» می‌خواندند که «در سخنرانی‌های متعدد خود بارها مطالب خلاف مصالح مملکتی عنوان کرده است.» به تعبیر این گزارش‌ها پرورش «از طرفداران [امام] خمینی است که در کلیه سخنرانی‌های خود در واحدهای آموزشی شدیدا از وی یاد می‌کند». او همچنین در سخنرانی‌های خود در دروان پهلوی، اوضاع کشور را با زمان معاویه و یزید مقایسه می‌کرد و «شدیدا علیه رژیم مشروطه» مطالبی بیان می‌نمود.
