مال‌اندوزی و فساد مهم‌ترین چیزی بود که از رضاخان به فرزندانش به ارث رسید. همه آنها چه دختر و چه پسر در این امر ید طولایی داشته و گوی سبقت را از هم می‌ربودند. با اینکه اشرف پهلوی در فسادهای مالی و اخلاقی پیشرو است، اما نباید خواهر بزرگ‌ترش یعنی شمس را در این بین فراموش کرد. فسادهای مالی و سوءاستفاده‌های شمس پهلوی به وضوح در اسناد و خاطرات دیده می‌شود. ثروت وی چنان افسانه‌ای و غیرقابل باور بود که روزنامه "سانفرانسیسکو کرانیکال"، تنها گوشه‌ای از ثروت شمس را "عجیب‌تر از داستان هزار و یک شب" خواند.
در مورد مبانی مشروعیت رژیم رضاشاه می‌توان گفت که حکومت وی فاقد مشروعیت بود. به علاوه نبود عوامل مشروعیت‌زا با یک عامل منفی نیز همراه بود و آن تقارن روی کار آمدن او با تغییر سیاست انگلستان بود. از سوی دیگر شیوه به قدرت رسیدن رضاخان هیچ مبنای قانونی یا حتی عوام‌پسندی هم نداشت. اینکه وی در مجالس عزاداری عاشورا با پای برهنه شرکت می‌کرد و کاه بر سر خود می‌ریخت، نتوانست چهره عوام پسندی به او ببخشد. مخالفت‌های نمایندگان مجلس با قدرت گرفتن او نیز نشان می‌دهد که هیچ وجهه قانونی نداشته است.
به دنبال قیام 29 بهمن تبریز شریعتمداری در مصاحبه‌ها و دیدارهایش مردم را به سکوت و آرامش دعوت می‌کرد. وی ضمن صدور اعلامیه‌ای در بعد از ظهر روز 29 بهمن خواستار بازگشت مردم به خانه‌هایشان شد. این اعلامیه شریعتمداری چنان سازاشکارانه بود که ساواک نیز نهایت استفاده را از آن برد. به طوری که بلافاصله اعلامیه مذکور را با تیراژ بالا تکثیر کرده و شب هنگام و بامداد روز 30 بهمن 56 در نقاط مختلف تبریز پخش و الصاق کرد.
بدون شک يکي از اثرگذارترين عوامل بروز اين تلقي در اذهان جهاني، شعارهايي بود که در طول دوران مبارزات بصورت يکپارچه از طرف مردم ايران به گوش مي‌رسيد چرا که شعارهای هر انقلابی چکیده‌ای از ایدئولوژي آن انقلاب است که در قالب عبارت‌ها و جمله‌هاي کوتاه، مهيج و شورآفرين و وحدت‌بخش در بين انقلابيون و توده‌هاي انقلابي مطرح شده و عامل اساسي بسيج انقلابي مي‌شود. شعارهاي مردمي در آن دوران اسناد و منابع دست اولي هستند که با بررسي و مطالعه آنها به نتايج بسيار ارزشمندي مي‌توان دست يافت که مهم‌ترين آن بازنمايي اهداف انقلاب اسلامي مردم ايران است. در واقع "شعارها مثل انگشت اشاره‌ای هستند که به هدف‌ها اشاره می‌کنند، هدف‌ها را ترسیم می‌کنند". هدف‌هايي که با مشت‌هاي گره کرده سمت و سوي آنها مشخص شده و با فريادهاي خالصانه به منصه ظهور مي‌رسيد.
آمریکاستیزی ریشه در تاریخ سیاسی ایران و اقدامات باطل آمریکا علیه مردم ایران دارد. درعین حال، سیاست ضدآمریکایی و استکبارستیزی ایرانیان در روند تحولات انقلابی، یکی از عوامل بسیج عمومی و عاملی برای پیروزی مردم ایران علیه رژیم پهلوی و نظام استبدادی وابسته به غرب در جامعه ایرانی در سال 57 بود. ضدیت با استبداد و آمریکا در فرایند انقلاب اسلامی نیز منجر به بهره‌گیری مطلوب از تمامی ابزارهای بسیج‌گر عمومی، مقابله با هویت باطل در برابر هویت مظلوم، تهییج بافت فرهنگی ایرانیان در مقابله با رژیم وابسته به غرب و ایجاد هدف واحد برای سرنگونی رژیم پهلوی شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین روح‌الله حسینیان
امام خمینی(ره) برای سرنگونی رژیم پهلوی و جایگزینی جمهوری اسلامی با درایت منحصر به فرد، همه راه‌ها و ابزار مشروع را به استخدام درآورد و با ایجاد بحران‌های پی‌درپی، مشروعیت رژیم پهلوی را به چالش كشید و با ایجاد نافرمانی ثبات رژیم را برهم زد. امام خمینی(ره) با الهام از آموزه‌های شیعی با اوج‌گیری نهضت، دولتی در دولت تشكیل دادند. تأسیس شورای انقلاب اسلامی به عنوان مرجع قانونگذاری، تأسیس دولت موقت به عنوان مرجع اجرایی كشور، تأسیس شورای سیاستگذاری اعتصابات شركت نفت، تأسیس هیئت سیاستگذاری اعتصابات عمومی، همه برگرفته از الگوی حكومت موازی در تشیع بود. این اقدامات به قول حضرت امام موجب می‌شد تا «دستگاه‌های دولتی جائر و غیراسلامی بسته شود.» به‌علاوه این اقدامات موجب تشدید بحران در ثبات رژیم و ایجاد بحران مشروعیت می‌شد و از لحاظ روانی مبارزان را به اتكای نفس بیشتر و هواداران رژیم را به یاس و ناامیدی وامی‌داشت و بسیاری از بی‌طرف‌ها را به سوی انقلابیون سوق می‌داد و از رژیم منقطع می‌كرد.
روحانیون از طریق سخنرانی‌ها در منابر و اجتماعات مردمی، تولید مكتوبات و اعلامیه‌های سیاسی و مذهبی، توزیع پیام‌های انقلابی مردم در جامعه و ... سعی در بسیج توده‌ها داشتند و با همراهی با نیروهای مختلف مردمی در دانشگاه، مدارس، بازار، نیروهای نظامی و ...، جریان انقلابی را به سمت و سوی پیروزی سوق می‌دادند؛ به عبارت دیگر می‌توان روحانیون را "نخ تسبیح" مبارزات انقلاب دانست.
حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای درباره برخورد شهید مطهری با منافقین می‌فرمایند: «درمورد مبارزه با التقاط هم باید بگویم که ایشان [استاد مطهری] تا مدت‌ها تنها کسی بود که به خطر التقاط توجه می‌کرد. تا سال‌هال 52 و 53 بسیاری از علمای روشنفکر و فضلا و محققین ما در تهران و قم و در مشهد و جاهای دیگر خطر التقاط را توجه نمی‌کردند... مرحوم مطهری تنها کسی بود که مطلقا اغماض نمی‌کرد و سختگیرانه این نقاط را بیرون می‌کشید...»
مروری بر خاطرات آیت‌الله خسروشاهی
آیت‌الله خسروشاهی درباره نظر آیت‌الله خویی درباره انقلاب اسلامی و قیام امام خمینی(ره) می‌گوید: «در ابتدای انقلاب به نجف اشرف مشرف شدیم. به خاطر اینكه مرحوم حجت‌الاسلام وثوق تهرانی(باجناق حقیر) شاگرد مرحوم آیت‌الله العظمی خوئی بود به صرف ناهار خدمت ایشان دعوت شدیم. بنده خواستم از بركات انقلاب اسلامی و پلیدی‌های رژیم پهلوی آنچه می دانم معروض دارم. ایشان فرمودند: " در بعضی از اخبار آمده است كه شخصی قبل از قیام حضرت مهدی(عج) قیام كرده و راه را برای ظهور آن حضرت آماده می‌سازد و من فكر می‌كنم آن شخص همین آقای خمینی باشد."»
امام خمینی(ره) در پاسخ به سؤالی درباره نظرات بازرگان مبنی بر سازش با رژیم پهلوی اظهار داشتند که با این روش آشتی و بینابینی مخالف هستند.
