پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ آیتالله سید حسن موسوی شالی از علمای بزرگ قزوین و از پیشگامان مبارزه علیه سلطنت پهلوی است. ایشان برای تحصیل مدتی در نجف اشرف به سر برد و پس از مراجعت به ایران، همزمان با مبارزه با رژیم طاغوت، به احیای حوزههای علمیه قزوین نیز همت نهاد.
مرکز اسناد انقلاب اسلامی به تازگی کتابی درباره زندگی و زمانه آیتالله موسوی شالی منتشر کرده است. در بخشی از این کتاب که با عنوان «مجاهد پارسا» روانه بازار نشر شده میخوانیم: مرحوم آیتالله موسوی شالی در اوایل حضورش در شال و منطقه بوئینزهرا تلاش بسیاری کرد تا حوزه علمیه تأسیس کند. برای این منظور هنگامی که در شال یا سایر روستاها کار تبلیغی خود را انجام میداد، جوانان مستعد و اصیل و مذهبی و علاقهمند به دروس حوزوی را جمع میکرد تا بتواند حوزهای در شال تأسیس کند. بدینمنظور به هر روستایی که میرفت با جوانان علاقهمند آن روستا کلاسی و بحثی میگذاشت تا از این طریق پایه اولیه جذب را بگذارد و بهتدریج نیروها را شناسایی کند.
ایشان کانون اصلی جذب جوانان در شال بود. کانون فعالیتهای اصلی آیتالله موسوی شالی در مسجد جامع شال بود. در همین ایام آیتالله موسوی شالی با حوزه علمیه قزوین هم ارتباطاتی داشت و علمای بزرگ قزوین از جمله علامه رفیعیقزوینی، آیتالله میرزا نصرالله شهیدی و سایر علمای بنام قزوین از ایشان درخواست داشتند که بهجای تأسیس حوزه در شال، در قزوین فعالیت تبلیغی خود را گسترش دهد.
به هر تقدیر آیتالله موسوی شالی با بررسی جوانب کار و مشکلات تأسیس حوزه در شال از نظر جمعکردن طلاب و تأمین هزینهها و سایر مشکلات پیشرو تصمیم گرفت دعوت علمای قزوین را بپذیرد و بدینشکل در اواخر دهه 1330 رسماً به قزوین مهاجرت نمود و کار احیای حوزههای علمیه قزوین را که تقریباً رو به تعطیلی گذاشته بود، آغاز کرد.
ایشان با توجه به ارتباطی که با تمام روستاها و شهرهای قزوین داشت، بهتدریج توانست علاقهمندان به تحصیل علوم اسلامی را جمع کند و حوزههای قزوین را از رکود چند ساله درآورد.
در اوایل دهه 1340 با ورود رسمی و دائمی آیتالله موسوی شالی به جمع استادان برجسته حوزههای علمیه قزوین، برای همگان جایگاه علمی و عملی آیتالله موسوی شالی آشکار شد. معظمله با فعالکردن هیئت علمیه پای همه را به مسائل نهضت امام خمینی(ره) کشاند و در این بین آیتالله سیدعباس ابوترابی، آیتالله سید نورالدین حسینی اشکوری و آیتالله باریکبین بیشترین همراهی را داشتند. بعدها با شروع نهضت اسلامی و در برهههای حساس، این همگامی و همراهی ظهور و بروز بیشتری یافت.
در این رابطه گزارش ساواک قزوین بهتاریخ 22 /8/ 1353 مؤید این موضوع است: «به قرار اطلاع آقای سیدحسن شالی پیشنماز مسجد صالحیه و هادی باریکبین پیشنماز مدرسهی شیخالاسلام در مدارس مذکور جلساتی تشکیل داده و بهعنوان تدریس به طلاب علوم دینی مطالب برخلاف مصالح کشور مطرح مینمایند. نامبردگان اغلب با حسینی اشکوری پیشنماز مسجد بلاغی در تماس بوده و اجتماعات آنان مشکوک بهنظر میرسد.»