پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ عشایر یکی از ارکان مردمی قدرت در تاریخ معاصر ما هستند. به بهانه سالروز شهادت رئیسعلی دلواری بخشی از بیانات امام خمینی درباره چرایی سرکوب عشایر توسط دشمنان منتشر می‌شود.
امام خمینی دربخشی از سخنان خود در 22 دی ماه 1359میفرماید: قدرتهای بزرگ از زمانی که رضاخان آمد به ایران و رضاخان را فرستادند برای ایران تا این زمانی که نهضت شما ملت اسلامی تحقق پیدا کرد، حساب‌هایی کرده بودند پیش خودشان و آن حساب‌های روی موازین دنیا و مادیّت بود. و بعض حساب‌ها را نکرده بودند؛ یعنی نمی‌توانستند بعضی از مطالب را توجه پیدا کنند و حساب رویش بکنند.
در زمان رضاخان کوشش‌های زیادی برای راه باز کردن به این ملت‌ها و خصوصاً ایران، و [برای] راه باز کردن برای تحت سلطه قرار دادن ملت ما و چپاولگری‌های بی‌حساب، راه‌های مختلفی را داشتند. یک راه این بود که عشایر این کشور را سرکوب کنند، و آنها را از حال عشایری بیرون بیاورند و به اصطلاح خودشان تخته قاپو کنند. برای اینکه می‌دیدند که این عشایر برای ایران یک پشتوانه است.
این عشایر مختلفی که در ایران هست، در همه جای ایران عشایر هستند، در خوزستان هست، در کردستان هست، در کرمانشاه هست، در فارس هست، در سیستان و بلوچستان و آذربایجان و همه جا از این عشایر زیاد هستند. و اینها یک پشتوانه ای بودند از برای ایران، و آنها کوشش داشتند به اینکه عشایر را سرکوب کنند، و لهذا همه عشایر را تقریباً سرکوب کردند به وسیلۀ رضاخان. و حالا ما می فهمیم که عشایر چه نقشی دارند در ایران. در عین حالی که الآن بعض عشایر ایران وارد جنگ هستند، ولی این بعض عشایر کارهای شجاعانه می‌کنند. و عشایر دیگر از قبیل عشایر بختیاری، عشایر قشقایی فارس و عشایر امثال اینها، همۀ اینها به اسلام وفا دارند. و داوطلب‌اند از برای اینکه به جبهه‌ها بروند، و امید است که احتیاج نباشد به اینکه همۀ عشایر ایران وارد جبهه‌ها بشوند.
و ما امروز می‌فهمیم که آنها به واسطۀ مطالعاتی که داشتند برای عشایر چه قدرتی قائل بودند. آنها ضربه ای از تنگستانی‌ها خورده بودند و در صدد این بودند که عشایر را بکلی از بین ببرند. این یک نقشه‌ای بود که در آن وقت اینها کشیدند. چنانچه سرکوبی روحانیون نیز همان طور بود. آنها از روحانیون در طول تاریخ صدماتی دیده بودند. و خصوصاً انگلستان در باب قضیۀ قرارداد تنباکو صدمه دیده بود.
از این جهت یکی از نقشه‌ها هم این بود که این قدرت را از ملت بگیرند و این را سرکوب کنند و ملت را از آنها و آنها را از ملت جدا کنند. و مسائل دیگری که در زمان رضاخان بود از قبیل این منع کردن به دستجاتی که در همۀ ایران در ماه محرم و صفر این دستجات بیرون می‌آمدند. این هم قدرتی بود و آن را هم ممنوع کردند در آن وقت و امثال اینها که زیاد است. تا نوبت رسید به پسر خلف او که همان طور که او جنایتکار و خائن بود این از پدر در آن جهت جلو افتاد.
منبع: صحیفه امام خمینی ، جلد 13 ، صفحه518 و 519
