پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ نمونه‌ای از پیوند روحانیت و مردم در خدمات اجتماعی علمای دین نهفته است. روحانیت علاوه بر امور دینی، در امور اجتماعی نیز همواره فعال بوده است و نمونه‌های بسیاری در این رابطه در تاریخ ثبت شده است. آنچه در ادامه می‌خوانید، روایتی از خدمات اجتماعی آیت‌الله العظمی سید هادی میلانی است.
در پی وقوع زلزله‌ای در منطقه‌ی جنوب خراسان به سال 1347، تعداد 280 شهر و روستا صدمه دید و شهر کاخک به ویرانه‌ای تبدیل و عده‌ی زیادی کشته و بی‌خانمان شدند. آیت‌الله میلانی جهت امدادرسانی به آسیب دیدگان دسـت بـه کـار شـد و ضـمن فراخوان عمومی برای ارسال کمک‌های مردمی، عده‌ای از طلاب علوم دینی را برای کمک‌رسانی به منطقه اعزام نمود و بعدها نیز بـا احـدث بناهـایی بـه یـاری آسیب دیدگان شتافت. ایشان هر خانه‌ای که به زلزله زدگان واگذار می‌کرد، خـود سـند آن را نوشته و در اختیار آنان قرار می‌داد. اقدامات و فعالیت‌هـای اجتماعی آیت‌الله میلانی، از جمله در کمک به آسیب دیدگان زلزله خراسان، در گزارش های ساواک بازتاب فراوانی یافتـه است.
در یکی از این گزارش‌ها با اشاره به تلفات زلزله که بالغ بر پانزده هزار نفر بود، از صدور اعلامیه آقای میلانی در همدردی با زلزله زدگان و فراخوان کمک به آنان خبر داده و خاطرنشان نموده که آیت‌الله میلانی همچنین به همین مناسبت مجلس ختمی در مسجد گوهرشاد برپا نمـود.
اعتراف رئیس شهربانی خراسان به خدمات روحانیون به زلزله زدگان
در گزارش‌های دیگری سایر اقدامات آیت‌الله میلانی به شرح ذیل آمده است: اعـزام طلاب به منطقه برای کفن و دفن کشته شدگان در زلزله، افتتاح شماره حسابی در بانک بیمه بازرگانان برای جمع آوری کمک‌های نقدی مردم، عـدم برگزاری جشن تولد حضرت زهرا(س) برای ابراز همدردی با زلزله زدگان، جمع آوری کمک‌های غیرنقدی مردم اعم از: چراغ، ظروف، تریکو، اثاثیه زندگی و ...
در پایان همین گزارش، رئیس شهربانی خراسان اذعان کرده است: «نمی‌توان خدمات روحانیان به زلزله زدگان را کتمان کرد. خدمات آنها چشمگیر بوده و این مطلب را در منطقه زلزله زده همه می‌دانند. بالاخره به دستور ایشان با وجوه جمع آوری شده از سوی آیت‌الله، پنج روستا بازسازی و بيست قنات لایروبی شد.»
حل مشکلات روستاییان توسط طلاب
شیوه دیگر خدمات اجتماعی آیت‌الله میلانی، اعزام مستمر طلاب به روستاهای اطراف مشهد و به طور کلی خراسان بود. هر چند این اقدام در راستای ارشاد و تبليغ احکام اسلام تلقی می‌شد، ولی طلاب اعزامی وظیفه داشتند که مشکلات روستاییان را اعم از کمبود حمام، مسجد و غیره به اطلاع ایشان برسانند. وانگهی همان آموزه‌های دینی هم که از طرف طلاب تبلیغ می‌شد، سرشار از اصول و مناسبات اجتماعی بود.
باقر پیرنیا، استاندار و نایب التولیه آستان قدس رضوی در سال های 1346 - 1350 که روابط نزدیکی با آیت‌الله میلانی در دوران مسئولیتش داشت، نقل می‌کند که برنامه اعزام طلاب به روستاها به خصوص در ایام محرم، صفر و رمضان و همچنین روزهای تعطیلی حوزه، چنان رونق گرفت که بعد از مدت کوتاهی، ایشان با انبوه درخواست‌های روستاییان برای اعزام طلاب مواجه گردید. او با اشاره به اهمیت اجتماعی این فعالیت‌ها تاکید می‌کند طلاب اعزامی در رواج اصول صداقت، برابری، امانت، همیاری و پیشرفت روستاها تلاش می‌کردند.
منبع: آیت‌الله العظمی سیدمحمدهادی میلانی به روایت اسناد، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
