پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ پس از دهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری در خرداد 1388، نامزدهای شکستخورده انتخابات به بهانه "تقلب" اعتراضاتی را آغاز کردند که رفته رفته فضای سیاسی اجتماعی کشور را با فتنهای پیچیده مواجه کرد. فتنهای که سناریو آن ماهها قبل از انتخابات طرحریزی شده بود و همه دشمنان خارجی و معارضان داخلی را امیدوار به براندازی نظام جمهوری اسلامی کرد. سناریوی فتنه 88 در چند مرحله ادعای تقلب، صیانت آرا و آشوب، برنامهریزی شده بود.
مرحله اول: ادعای تقلب
حدود شش ماه پیش از انتخابات ریاست جمهوری 1388، بخشی از جریان اصلاحطلب شروع به گشودن باب بحثهایی در اینباره کرد که روند برگزاری انتخابات در ایران مخدوش است؛ به طوری که همسر مصطفی تاجزاده در یک سخنرانی تأكید کرد «تاکنون هیچ انتخاباتی در ایران سالم نبوده است!»
عفت مرعشی، همسر حجتالاسلام هاشمیرفسنجانی نیز پس از آنکه رأى خود را به صندوق انداخت، اعلام کرد: شما شاهد هستید که من در رأی خود نام میرحسین موسوی را نوشتم و امیدوارم تقلبی صورت نگیرد که اگر این اتفاق بیفتد، من در پل صراط از آن نخواهم گذشت و اگر تقلب نشود موسوی رئیسجمهور میشود، ولی خدا نکند تقلب کنند که در آن صورت مردم به خیابانها میآیند و اعتراض میکنند.
ميرحسين موسوی، یکی از کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری نیز روز 21 خرداد 1388 (يک روز پيش از انتخابات رياست جمهوري دوره دهم) در مصاحبهاي با مجله آمريکايي تايم، از قطعی بودن پیروزی خود در انتخابات صحبت کرد.
مرحله دوم: صیانت آرا
با نزدیک شدن به زمان انتخابات، به تدریج اخباری منتشر شد که اصلاحطلبان برای نخستینبار در کنار ساز و کارهای رسمی نظارت بر انتخابات، در حال به وجود آوردنساختارهایی هستند که قرار است روز انتخابات به عنوان یک ناظر غیررسمی عمل و اظهار نظر کند.
سایت رسمی میرحسین موسوی اعلام کرد اعضا کمیتههای صیانت آرا در۸۰درصد صندوقها حضور دارند. کمیتههای صیانت از آرا ابتدا سعی کردند نوعی هویت حقوقی برای خود به وجود بیاورند، اما بعد از آنکه نهادهای قانونی تأکید کردند هرگز آنها را به رسمیت نخواهند شناخت، این کمیتهها به عنوان بخشی از ستادهای کاندیداها اما در واقع مستقل از آنها شکل گرفت.
آنها کامپیوترهایی هم تهیه کرده بودند که قرار بود روز انتخابات ناظران کاندیداها از طریق تلفن همراه خود با آن ارتباط گرفته و با وارد کردن کدهایی خاص، تخلف ادعایی خود را به بانک اطلاعاتی آن منتقل نمایند. قرار بود وظایف کمیتهها به سه شکل باشد: 1-انتشار ساعت به ساعت اخبار تخلفات ادعایی.۲-تنظیم شکایتهای حقوقی بر مبنای این اطلاعات ساختگی.۳-اعزام نیرو به حوزههای انتخابیهای که در آن روند رأی مردم به نفع جریان مزبور نیست.
مرحله سوم: آشوب
بر اساس راهبردهای طراحی شده لازم بود به بهانه بروز تقلب در انتخابات، موج اعتراضات و اردوکشی خیابانی به راه افتد. متعاقب این طرحریزی هنوز رايگيري پايان نيافته بود و مردم در تهران و برخي شهرهاي بزرگ در پاي صندوقهاي راي بودند كه میرحسین موسوي طي مصاحبهاي با خبرنگاران داخلي و خارجي، خود را پيروز انتخابات معرفي كرد. با اعلام نتايج انتخابات، "دروغ تقلب" رمز فرمان آشوب شد و كشور را هشت ماه دچار تلاطم اردوكشيهاي خياباني كرد.
اردوكشیهای خیابانی پس از دهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ابتدا با تحمیل خسارت به اموال عمومی و خصوصی آغاز شد. با استناد به گزارش شهرداری تهران، در فتنه 88، بیش از 63 میلیارد تومان به اموال عمومی تهران خسارت وارد شد و علاوه بر این تعداد 11 بانک دولتی و خصوصی و موسسه اعتباری در حوادث اغتشاشات آن سال مورد تخریب و آتشسوزی واقع شدند كه برآورد حاصله خسارت وارده به هر بانك در حدود 500 میلیون تومان بود.
آتش زدن اتوبوسهای شهری، بانکها، مساجد، سطلهای زباله، اماكن دولتی و عمومی و... بخشی از خسارات میدانی فتنهگران در آشوبهای فتنه 88 بود. نکته جالب توجه حمایتهای مکرر کاخ سفید از آشوبها و تخريب اموال عمومي بود. به طوری که اوباما در مصاحبه با سيبياس فتنهگران را مردم ايران خوانده و مدعي شد: «صداي مردم ايران بايد شنيده شود و نبايد خاموش شود. و در حالي كه آشكارا از آشوبگران حمايت ميكرد خطاب به آنان گفت؛ «مخالفان بدانند جهان به آنها چشم دوخته است».
از جمله اهداف فتنه 88، براندازی نطام بود. در همین رابطه، جهانبخش خانجانی، عضو ارشد حزب کارگزاران که در جریان انتخابات دهمین دوره ریاستجمهوری، معاون تبلیغات و اطلاعرسانی ستاد تبلیغاتی میرحسین موسوی در تهران بود اعتراف کرد: «...اگرچه نوك حملهها بهسمت آقای احمدینژاد و دولتش بود (صرفنظر از ضعفهایی كه داشت) لیكن نیشهای ما متوجه كلیت نظام بود...» بنابر اعترافهای وی، اردوكشیهای خیابانی با هدف رویارویی با نظام برگزار میشد. وی همچنین اعتراف میکند که «اگر رهبری اندکی نرمش به خرج میدادند جمهوری اسلامی را در مسیر سقوط قرار داده بودیم...»
فتنهگران در ادامه اقدامات خود، در روز ششم دیماه، همزمان با عاشورای حسینی، به صورت سازماندهي شده بدون حمل هرگونه ادوات مخصوص عزاداران و دستهجات عزاداري، در حالی که نمادهاي سبز را حمل ميكردند، از خيابانهاي اسكندري به سوي تقاطع خيابان توحيد، ميدان فردوسي به سمت ميدان انقلاب، ميدان امام حسين(ع)، پل چوبي، خيابان حافظ به سمت چهارراه كالج و چهارراه وليعصر حركت كردند و با اخلال در عبور و مرور عزاداران و مردمي كه در تردد به سمت مجالس عزاداري بودند، شعارهاي انحرافي سردادند. همچنین گزارشات نشان از اخلال آشوبگران در دیگر نقاط شهر میداد. اتفاقی که خشم مردم را برانگیخت و متعاقب آن، مردم در 9 دی، اقدامات فتنهگران را به شدت محکوم کردند.
آبی بر آتش فتنه 88 توسط مردم ایران
در طی مدت اغتشاشات و اردوکشیهای خیابانی فتنهگران، رهبر انقلاب همواره سعی میکرد سران فتنه را به قانونگرایی دعوت کند. بلافاصله بعد از انتخابات و در روز 25 خرداد، میرحسین موسوی با رهبر معظم انقلاب دیدار کرد و در این دیدار مقام معظم رهبری به وی توصیه کردند: «در دورههای قبلی انتخابات نیز برخی افراد و نامزدها، مسائلی داشتند که از طریق شورای نگهبان به عنوان مرجع قانونی رسیدگی به شکایات انتخاباتی، پیگیری کردند و طبعاً در این دوره نیز مسائل باید از طریق قانونی دنبال شود.» ایشان در همین دیدار با اشاره به تحریکات دشمن و برخی طراحیهای پشت صحنه برای به آشوب کشاندن خیابانها خطاب به موسوی افزودند: «جنس شما با این گونه افراد متفاوت است و لازم است کارها را با متانت و آرامش پیگیری کنید.»
رهبر معظم انقلاب اسلامی، در 31 مرداد 1395 در دیدار ائمه جماعات مساجد تهران نیز خاطرهای از هشدار خود به سران فتنه را روایت کرده و فرمودند: «در ایّام فتنه در سال 88 در اوّل کار، بنده یکی از این سران فتنه را خواستم و به او گفتم که آقاجان، این کاری که شما شروع کردهاید و دارید میکنید، دست بیگانهها خواهد افتاد و دشمن از این استفاده خواهد کرد؛ شما حالا بظاهر درون نظام هستید، با نظام هستید و به قول خودتان دارید یک اعتراض مدنی -منبابمثال یک اعتراض به انتخابات- میکنید امّا این کاری که دارید میکنید مورد استفاده دشمنانِ اصل نظام قرار خواهد گرفت؛ گوش نکرد؛ یعنی نفهمیدند که چه داریم میگوییم؛ حالا البتّه این نگاه خوشبینانه بنده است که میگویم نفهمیدند، بعضی هم ممکن است جور دیگری فکر کنند. وارد شدند؛ بعد دیدید از درونش چه درآمد؛ گفتند:انتخابات بهانه است، اصل نظام نشانه است.»
سرانجام متعاقب شدت گرفتن اغتشاشات خیابانی، مردم ایران در 9 دیماه در حمایت از نظام و انقلاب وارد میدان شدند. حضور میلیونی مردم در راهپیمایی 9 دی در سراسر کشور تیتر اول همه روزنامههای کشور شد.
روزنامه کیهان در 10 دی 1388 با توجه به خشم مردم در 9 دی در تیتر خود نوشت: «با خشم مقدس عاشورایی، آرزوهای امریکا و اسرائیل زیر پای مردم لگدمال شد» این شماره از کیهان همچنین درباره حضور گسترده مردم در راهپیمایی 9 دی نوشت: «ايران اسلامي ديروز يكپارچه شاهد خروش ميليونها انسان آزادهاي بود كه خشم و انزجار خود را از اهانت يزيديان زمان به سرور و سالار شهيدان حضرت اباعبدالله الحسين(ع) ابراز كرده و خواستار برخورد قاطع نظام با سران و هتاكان حامي جريان سبز اموی و آشوبگران روز عاشورا شدند.»
روزنامه آمریکایی «نیویورک تایمز» نیز در سر مقاله خود با توجه به حضور میلیونی مردم در 9 دی اعتراف کرد: «اصلاً تصور اینکه جمهوری اسلامی از درون منفجر شود، تصور اشتباهی است.» رویترز نیز نوشت: «راهپیمایان سوگند وفاداری با نظام جمهوری اسلامی یاد کردند.»
بعد از حماسه 9 دی و نکوهش اقدامات فتنهگران توسط مردم، سران این جریان همچنان به فتنهانگیزی ادامه دادند که اوج آن در بهمن 89 رخ داد. در بهمنماه آن سال، سران فتنه طی بیانیه مشترکی بدون کسب مجوز، در ظاهر برای اعلام حمایت از مردم مصر و تونس، و در واقع به نیت ایجاد اغتشاش، خواستار تظاهراتی در روز 25 بهمن شدند و هواداران خود را به خیابان فراخواندند. گفتنی است چند روز قبل از این ماجرا نیز، چند تیم تروریستی كه با ماموریت كشته سازی از "جوانان سبزپوش" به تهران آمده بودند، دستگیر شده بودند.
فراخوان تظاهرات روز 25 بهمن نشان داد سران فتنه همچنان در مواضع قبلی خود در ضدیت با نظام و مردم باقی ماندهاند. از این رو در واکنش به این اقدامات، مردم با تجمع در ميدان ارك تهران، از دستگاه قضايي كشور خواستار محاكمه سران فتنه شدند. در این شرایط بود که شورای عالی امنیت ملی تصمیم به حصر این افراد گرفت و بدین ترتیب فتنه 88 خاموش شد.