پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ آيت‌الله سيد شهاب الدين حسيني مرعشي نجفي در بين الطلوعين روز پنجشنبه، 20 صفر 1315ق در شهر نجف اشرف به دنيا آمد. پدر بزرگوارشان آيت‌الله علامه سيدشمس‌الدين محمود بن علي حسيني مرعشي نجفي، از فقيهان و محدثان و مفسران مبرز و نامي حوزه علميه نجف بود.
دروس مقدماتي را نزد پدر بزرگوارشان و نيز شيخ مرتضي طالقاني، شيخ محمدحسين سدهي اصفهاني، شيخ شمس‌الدين شكويي قفقازي و سيد محمدكاظم خرم آبادي و ميرزا محمود معلم فراگرفت. بعد از دروس مقدماتي، علوم تجويد را از محضر ميرزا ابوالحسن مشكيني نجفي و شيخ عبدالسلام كردستاني و شيخ نورالدين بكتاشي شافعي آموخت. علم انساب را از محمدرضا موسوي بحراني غريقي بهره برد و در علم تفسير از شاگردان شيخ محمدحسين شيرازي و سيد شهرستاني بود. فقه و اصول را از محضر سيد محمدرضا مرعشي رفسنجاني، ابوالحسن مشكيني، شيخ غلامعلي قمي و سيد جعفر بحرالعلوم آموختند و در طب از شاگردان محمدعلي خان مؤيدالاطباء بود. در حديث و درايه و رجال، از شاگردان عبدالله مامقاني و سيد ابوتراب خوانساري بود و هيئت و رياضي را هم از محضر شيخ عبدالكريم بوشهري و سيد ابوالقاسم موسوي خوانساري و سيد كاظم عصار فراگرفت.
با آغاز نهضت اسلامي توسط امام خميني، ايشان با اين نهضت همگام شد. پس از طرح مباحث لوايح انجمن‌هاي ايالتي ـ ولايتي، با ارسال تلگرافي به اسدالله علم نخست‌وزير وقت، لوايح فوق را مخالف دين دانسته خواستار ممانعت از تصويب آن شد. پس از تصويب آن لوايح، با ارسال تلگرافي به شاه، آن را مخالف دين دانسته خواستار لغو آن مصوبه شد. پس از حمله رژيم به مدرسه فيضيه در نوروز 1341، با صدور اعلاميه‌اي آن اقدام رژيم را محكوم كرد. وقتي امام خميني توسط رژيم شاه دستگير شد، طي اعلاميه‌اي شديداللحن به اين عمل رژيم اعتراض كرد و وقتي بيم محاكمه امام وجود داشت از تأييد مرجعيت امام همراه با ديگر مراجع مانع اين محاكمه شد.
پس از آن و متعاقب دستگيري جمعي از روحانيون تهران و شهرستان‌ها، با صدور اعلاميه‌اي هفتمين روز شهداي قيام 15 خرداد 1342 را عزاي عمومي اعلام كرد. ايشان همچنين براي استخلاص امام از بند رژيم، به تهران مهاجرت كردند و تا آزادي امام در تهران ماندند. در اربعين قيام 15 خرداد، با صدور اعلاميه‌اي، ضمن انتقاد شديد از سياست‌هاي رژيم محكوميت دستگيري و حبس علما و روحانيون، خواستار آزادي امام خميني (ره) و ساير روحانيون زنداني شد. سپس با صدور اعلاميه‌اي ديگر ضمن انتقاد شديد از برخورد علما با روحانيون و انتقاد از ادامه حبس امام (ره)، اعلام كرد تا انحلال امور نامشروع و استخلاص امام خميني(ره)، به مبارزه خود عليه رژيم ادامه خواهد داد و هيچ‌گونه ارعاب و تهديدي مانع از تعقيب هدفش نخواهد شد.
در انتخابات مجلس شوراي ملي دوره 21، در پاسخ به استفتائات مردم، شركت در انتخابات را تحريم كرد. در سالگرد قيام 15 خرداد 1342 با صدور اعلاميه، اقدامات رژيم در برخورد با روحانيون و مبارزات مذهبي را به شدت تقبيح كرد و سالگرد آن روز را عزاي ملي اعلام كرد. پس از تصويب قانون كاپيتولاسيون، در 4/8/1343 با صدور اعلاميه‌اي، از آن با عنوان «قانون مخصوص» نام برد، آن را به شدت محكوم و در راستاي از بين بردن استقلال ايران ناميد. او خواستار لغو آن و نيز آزادي روحانيون زنداني شد كه در اعتراض به آن قانون محبوس شده بودند پس از تبعيد امام خميني به خارج از كشور، آن را به شدت محكوم كرد. محكويمت حمله رژيم به مدرسه فيضيه در 17 خرداد از ديگر فعاليت‌هاي سياسي وي بود.
وي همواره در طول نهضت اسلامي امام، با صدور اعلاميه‌هايي به حمايت از امام مي‌پرداختند و وقتي مقاله منسوب به احمد رشيدي مطلق در روزنامه اطلاعات (1356) منتشر شد، با صدور اعلاميه‌اي شديداللحن به حمايت از روحانيت و امام پرداخت. اعلام عزاي ملي 29 بهمن 1356 به مناسبت اربعين شهداي 19 دي قم محكوميت حمله رژيم به سركوبي تجمع مردم تبريز در 29 بهمن 1356 برگزاري مجلس ترحيم در اربعين شهداي 29 بهمن تبريز در مسجد اعظم قم صدور اعلاميه در 15/2/1357 همراه با آيات عظام شريعتمداري و گلپايگاني در محكوميت حمله رژيم به تظاهرات مردمي در شهرهاي يزد، جهرم و اهواز و اعلام برگزاري مجلس ختم به اين مناسبت در مسجد اعظم قم اعلام عزاي ملي به مناسبت سياست‌هاي سركوبي رژيم در 11 رجب 1398 و... از ديگر اقدامات مبارزاتي او مي‌باشد.
در 22 بهمن 1357 با صدور اعلاميه‌اي از اقشار مختلف مردم به جهت مجاهدت در راه پيروزي انقلاب تشكر كردند. ايشان در طول عمر خود، همواره از نظام جمهوري اسلامي حمايت و در موارد مقتضي، به‌خصوص جنگ تحميلي، اعلاميه‌هايي صادر مي‌كردند.
حضرت آيت‌الله العظمي مرعشي نجفي، بعد از عمري مجاهدت و تلاش 7 شهريور 1368 ش در اثر سكته قلبي از دنيا رفت و آيت‌الله فاضل لنكراني بر پيكر ايشان نماز گزارد و سپس در جوار حرم حضرت معصومه (س) به خاك سپرده شد.