پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ سید محمدحسین طباطبایی مشهور به علامه طباطبایی، فیلسوف، مفسر و عارف بزرگ در سال 1321 ق در خانواده‌ای اصیل در تبریز متولد شد. ایشان در پنج سالگی مادر و در نه سالگی پدرش را از دست داد و تحت قیمومیت وصی پدر، تحصیلات خود را آغاز کرد. او پس از اتمام تحصیلات ابتدایی به فراگیری علوم اسلامی روی آورد و کتب صرف و نحو، بیان فقه، اصول، منطق، فلسفه و کلام را آموخت.
در سال 1344ق هنگامي كه به بيست سالگي رسيد، به منظور تكميل تحصيلات خود عازم حوزه علميه نجف اشرف در كشور عراق شد. وي در حوزه علميه نجف به تحصيل فقه و فلسفه مشغول شد و در هر دو زمينه به درجه‌ي اجتهاد رسيد. ایشان فقه و اصول را نزد علامه شيخ محمدحسين نائيني، علامه شيخ محمدحسين كمپاني و سيد ابوالحسن اصفهاني فراگرفت. كليات علم رجال را نزد آيت‌الله حجت كوه‌كمري آموخت و در فلسفه نيز در درس‌هاي حكيم و فيلسوف پرآوازه وقت حسين بادكوبه‌اي حاضر شد. در طي شش سال منظومه سبزواري، اسفار و مشاعر ملاصدرا، شفاي ابن سينا و اخلاق ابن‌‌مسكويه را خواند.
همچنین ایشان در درس سيد ابوالقاسم خوانساري حاضر شد و يك دوره حساب و هندسه و جبر استدلالي را از وي آموخت. اخلاق و عرفان را نيز نزد حاج ميرزا علي قاضي كه در حكمت عملي و عرفان داراي مقامات عالي بود فراگرفت.
علامه پس از ده سال تحصیل در نجف به دلیل مشکلات مالی ناچار شد به ایران بازگردد. از این رو به تبریز رفت و در زادگاهش به کشاورزی مشغول شد. سپس راه قم را در پیش گرفت تا در حوزه علمیه بار دیگر فعالیت‌های علمی‌اش را از سر گیرد.
وي علي‌رغم مخالفت بعضي از علما علوم عقلي را كه در حوزه‌هاي علميه مورد بي‌توجهي قرار گرفته بود احيا كرد و به تدريس كتب اساسي اين رشته عقلي مانند شفاي ابنسينا و اسفار ملاصدرا پرداخت. علاوه بر آن علوم قرآني و تفسير را نيز مورد توجه قرار داد و ديري نگذشت كه از مدرسين بنام و از استوانه‌هاي علمي حوزه علميه‌ي قم گرديد؛ به طوري كه گروه زيادي از طلاب علوم ديني به گرد او حلقه زدند و از علم و دانش وي بهره بردند. يكي از برجسته‌ترين شاگردانش استاد مرتضي مطهري بود كه فلسفه‌ي ابنسينا و نيز بررسي فلسفه‌ي مادي را نزد علامه طباطبايي آموخت.
شخصيت‌هاي بزرگ ديني و سياسي و حوزوي و دانشگاهي دیگری مانند شهيد دكتر محمدحسيني بهشتي، شهيد دكتر محمد مفتح، امام موسي صدر، محمدتقي مصباح يزدي، سيد جلال‌الدين آشتياني، حسين نوري همداني، حسن حسن‌زاده آملي و عبدالله جوادي آملي از شاگردان وي بودند.
علامه محمدحسین طباطبایی عالم پر آوازه معاصر دارای تالیفات بسیاری است. او به تالیف و نگارش توجه ویژه‌ای داشت و آثار علمی زیادی را از خود بر جای گذاشت که از آن جمله می‌توان به این موارد اشاره کرد: المیزان فی تفسیر قرآن؛ اصول فلسفه در 5 جلد؛ بدایه الحکایه؛ حاشیه بر اسفار ملاصدرا؛ حاشیه بر کفایه الاصول؛ شیعه در اسلامی؛ علی و فلسفه الهی؛ قرآن در اسلامی؛ نهایه الحکمه و ...
علامه طباطبايي سرانجام پس از 81 سال عمر پربرکت در 24 آبان 1360 در شهر قم درگذشت . آيت‌الله‌العظمي حاج‌سيدمحمدرضا گلپايگاني بر پیکر ایشان نماز خواند، سپس پیکر ایشان در حرم حضرت معصومه (س) به خاك سپرده شد.