پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ دکتر محمد مصدق نخست‌وزیر دوران پهلوی، از جمله شخصیت‌هایی است که زندگی سیاسی او پر از فراز و نشیب بوده است. شاید کمتر کسی اطلاع داشته باشد او که به‌‌عنوان نماد وطن‌پرستی و ملی‌گرایی مطرح می‌شود، روزگاری برای دریافت تابعیت از کشور سوئیس تلاش می‌کرد.

مصدق در دورانی که والی فارس بود هم با انگلیسی‌ها علیه مردم کشورش همکاری کرد. خودش می‌گوید: «سیاست انگلیس در انتصاب من به ایالت فارس اختیار تام داشت.» مصدق در این سال‌ها با انگلیسی‌ها همراه شد تا مبارزات تنگستانی‌ها را سرکوب کند.

خود مصدق در این‌باره می‌گوید: «یک روز ماژور هور، قنسول انگلیس در شیراز آمد، به من که والی بودم گفت: ما حکم داده‌ایم تنگستانی‌ها را تنبیه کنند.

من حالم بهم خورد. او گفت: شما چرا حالتان بهم خورد؟ گفتم: شما از پلیس جنوب شکایت دارید و می‌گویید که پلیس جنوب در شیراز منفور است؛ پس وقتی که شما پلیس جنوب را مامور تنبیه تنگستانی‌ها کنید بر منفوریت آنها افزوده می‌شود. تنگستانی‌ها اگر شرارت می‌کنند، من تصدیق می‌کنم. اگر بعضی از آنها راهزنی می‌کنند من تصدیق دارم، ولی اگر آنها را پلیس جنوب تنبیه کند، آنها جزو شهدا و وطن‌پرست‌ها می‌شوند و من راضی نیستم. ولی اگر من که والی هستم آنها را تنبیه کنم به وظیفه خودم عمل کردم و کار صحیحی است...

بعد از چند روز من تنگستان را امن کردم و ماژور هور آمد از من تشکر کرد.»

منبع: کتاب «سالهای خاکستری».