نظر جالب یک منتقد درباره تاثیر قیصر امین‌پور بر شعر انقلاب / چرا قیصر شخصیت جامع الاطرافی داشت؟

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ قیصر امین‌پور، یکی از معروف‌ترین و در عین حال موفق‌ترین شاعر انقلاب و جنگ است که موافقان و مخالفان ادب مقاومت، در استادی او شکی ندارند.

بنابراین، به منظور شناخت بهتر جایگاه شاعری قیصر امین‌پور، بهتر است به سخن یکی از منتقدان درباره‌ی او توجه کرد:

«قیصر، بالنده‌ترین شاعر نسل انقلاب اسلامی بود و این صفت در اینجا تنها معنای تاریخی دارد و نه اعتقادی، بدین معنا که شاعری از نسل انقلاب اسلامی است که به صورت حرفه‌ای از 22 بهمن 1357 بدین سو شعر گفته باشد و قیصر امین‌پور نه، تنها این چنین، که برترین این شاعران بود که آمده بودند تا شکاف تاریخی میان ملت و دولت را با شعر پر کنند و انقلاب به‌عنوان صورتی از کنش سیاسی که منشأ قدرت را در ملت می‌جست، فرصتی مناسب برای خلق شعری نو بود. قیصر در جهان بینی دینی با نظام جدید متحد بود و در تحلیل سیاسی از آن فاصله می‌گرفت. او نه شاعر کلاسیک بود و نه شاعر لائیک، فرزند انقلاب اسلامی بود و معتقد به جمهوری اسلامی، در این اواخر از هر جرگه و حلقه‌ای دوری می‌گزید؛ گرچه خاطره‌های بسیاری برای حلقه‌ها و جرگه‌های ادبی برای خود به جا گذاشته بود. شاید به همین دلیل بود که به هنگام مرگ هر کس او را به لقبی خواند: شاعر انقلاب اسلامی، شاعر دفاع مقدس، شاعر روشنفکری دینی، شاعر اصلاح طلبی مذهبی، شاعر اصولگرایی اسلامی، شاعر معترض، شاعر منتقد و... و هر کس پیکر او را به سویی خواند: بسیج دانشجویی، جبهه مشارکت، حزب اعتماد ملی، شهرداری تهران، صدا و سیما، حوزه‌ی هنری و... شاید حتی اگر قیصر زنده هم می‌بود به هیچ یک از این راه ها نمی‌رفت، شاید اگر زنده بود آرام راه دانشگاه تهران یا زادگاهش در گتوند دزفول را بر می‌گزید.»


از این سخنان بر می‌آید که شاعر، شخصیت جامع الاطرافی داشت که در زمینه‌های گوناگونی فعالیت داشته است؛ چنان که یکی از ظرفیت‌های وجودی قیصر امین‌پور، پرورش یک سپاه شاعر و نویسندهی نوجوان است که حضور همه‌ی آنها در مطبوعات پانزده سال اخیر دریافت می‌شود. در «سروش نوجوان» قیصر بیشتر به سمت و سوی ادبیات نوجوان رفت.

در این مورد سید حسین حسینی می‌گوید: «قیصر بسیار بیشتر از آنچه که از او چاپ شده، کتاب دارد. کتاب‌هایش زنده‌اند و حرکت می‌کنند، کتاب‌هایش این طرف و آن طرف مقاله می‌نویسند و گفتگو می‌کند و خیلی از شاگردان ایشان سمت استادی و معلمی پیدا کرده‌اند. از این بابت هم وجود قيصر، وجود بابرکتی بوده و هست. البته من یک ملاحظه‌ی انتقادی هم ذیل شعرهای قیصر داشته‌ام، گفته‌ام یکی از ایثارها و گذشت‌های ذوقی و شعری‌ای که قیصر از خودش نشان داده است، مجال شعر گفتن در حال و هوایی رها از گروه سنی است که او یک جاهایی از خودش گرفته و این انرژی را صرف ادبیات نوجوان کرده و صرف تربیت نوجوانان شاعر کرده، نوجوانان خوش قلمی که در ابتدا خیلی از آنها از روی دست قیصر رونویسی کرده‌اند و سرمشق گرفته‌اند و خیلی‌هایشان حالا راه افتاده‌اند. می‌دانید که قیصر به چندین هنر آراسته است، نقاش بسیار زیردستی است و دید و نگاه دارد نسبت به هنرهای تجسمی. در خوش‌نویسی هم در اقسام خط‌ها دستی دارد و خط خوشی دارد... قیصر به چندین هنر آراسته است، ادبیات کودک و نوجوان هم یک شاخه از شاخه‌هایی است که قیصر در آن فعالیت توام با موفقیت داشته است. این خیلی مهم است که تاثیر گذار بوده است، بخشی از انرژیی شعر بزرگسال خود را ایثار کرده برای نوجوانان و این در آینده بهره و بازده‌ی خود را نشان خواهد داد، البته در همین زمانی که ما هستیم هم این بهره و بازده‌ی به خوبی دیده می‌شود.»


منبع: شعر مقاومت و دفاع مقدس، مرکز اسناد انقلاب اسلامی