انقلاب اسلامی در مشهد
بازتاب شهادت آیت‌الله سعیدی در مشهد

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ آیت‌الله سید محمدرضا سعیدی از مبارزان انقلابی بود که پس از تبعید امام خمینی از پرچمداران مبارزه با رژیم پهلوی به شمار می‌آمد. وی در راستای مبارزه با رژیم پهلوی اعلامیه‌هایی در محکومیت حضور سرمایه‌گذاران امریکایی در ایران منتشر کرد و همین امر باعث دستگیری و شهادت او شد. شهادت وی بازتاب وسیعی در میان مبارزین انقلاب در سراسر کشور از جمله مشهد داشت.


در کتاب "سیدمحمدرضا سعیدی به روایت اسناد" که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده درباره بازتاب شهادت آیت‌الله سیدمحمدرضا سعیدی در مشهد آمده است: علما و طلاب شهر مشهد، زادگاه آیت‌الله سعیدی پس از اطلاع از شهادت وی تلاش های گسترده‌ای به عمل آوردند و مدارس علمیه مشهد به کانونی فعال برای مبارزه علیه رژیم پهلوی تبدیل شدند. در اسناد ساواک درباره وقایع مشهد و فعالیت علما و طلاب گزارش های مفصلی آمده است که نشان از گسترش دامنه مبارزه در این شهر است.


در روز 49/03/24 آیات و حجج اسلام عباس طبسی، سیدعلی خامنه‌ای، شیخ احمد کافی به همراه روحانیون دیگر که از مبارزان مشهد بودند، با علنی کردن و گسترش مبارزات در اعتراض به شهادت آیت‌الله سعیدی دروس مدرسه میرزا جعفر را تعطیل کردند و سپس راهی سایر مدارس علمیه شدند و از طلاب خواستند کلاس درس را تعطیل کنند و آنها را با خود همراه کردند.


همچنین با تلاش آنان و موافقت آیت الله میلانی کلاس درس وی نیز تعطیل شد. علاوه بر این، کلاس‌های درس آیت‌الله مروارید نیز تعطیل شد. همچنین روحانیون مبارز مشهد با همکاری سایر طلاب اعلامیه‌ای در حمایت از امام خمینی و آیت‌الله سعیدی علیه ساواک تهیه و در میان مردم و طلاب حوزه پخش کردند. شعارهای زیادی نیز بر دیوار مدارس نوشتند و اعلامیه هایی بر دیوارها و صحن مدارس مشهد نصب کردند. همچنین آنان ضمن تماس با مدارس سایر شهرها مثل همدان خواهان تعطیلی کلاس‌های درس آنجا شدند.


مأموران ساواک درباره فعالیت های آنان در پی شهادت آیت‌الله سعیدی این چنین گزارش داده‌اند: «... عباس طبسی، محمدرضا مهامی و سیدعلی خامنه‌ای در چند روز اخیر شدیداً له خمینی فعالیت می‌نمایند و پس از انتشار خبر کشته شدن سعیدی، به وسیله شیخ احمد کافی فعالیت خود را شدیدتر کرده و به بهانه کشته شدن سعیدی طلاب شناخته شده و ناراحت و اخلاگر را وادار به اقدامات خلاف و تحریک آمیز نموده... خبر کشته شدن سعیدی را با حرارت، تبلیغ و سمپاشی نموده، ذهن مردم را مشوب می‌نمایند...»


در جریان این وقایع مامورین ساواک شخصیت‌ها و طلاب فعال در این وقایع را تحت تعقیب قرار دادند و توانستند برخی از مبارزین و طلاب را دستگیر و روانه زندان کنند. در ادامه این فعالیت های انقلابی روحانیون، ساواک درباره و اعظ شهیر حجت الاسلام حاج شیخ احمد کافی گزارش داد: « احمد کافی در سال 49 در شهرستان مشهد در مورد فوت سعیدی، احساسات مردم را علیه دولت تحریک و طلاب را تشویق به تعطیلی درس و تظاهر و اختلال نظم و فعالیت به روحانیون مخالف نموده که به همین علت دستگیر و سرانجام درباره‌اش قرار منع پیگرد صادر گردیده است....»