پس از انتخابات هفتمين دورهي رياست جمهوري در ايران در سال 1376 و پيروزي كانديداي مورد حمايت جريانهاي موسوم به «جناح چپ» در انتخابات مذكور، حزب مشاركت به مثابه يك حزب دولتي شكل گرفت كه در واقع پايگاه حاكمان پيروز انتخابات و يا حزب حاكم تلقي ميشدند. مباني فكري و رفتار سياسي مؤسسين اين حزب را ميتوان در تأكيد بيش از حد بر «جمهوريت» نظام و بياعتمادي يا مخالفت شديد با «اسلاميت» تصريح شده در قانون اساسي خلاصه كرد، كه اين مخالفت و بياعتنايي از طريق مخالفت با نهادهايي صورت ميگرفت كه سمبل بُعد اسلاميت نظام جمهوري اسلامي بودند؛ به همين دليل اقدامات افراد مهم حزب مذكور به شدت از طرف مخالفان سرسخت خارجي جمهوري اسلامي مورد حمايت قرار ميگرفت. در اين اثر، نويسندهي محترم با استناد به آثار برجاي مانده از مهمترين اعضاي حزب مذكور به تحليل عملكرد آن پرداخته است.