با اینكه هشتاد سال از تأسیس حوزه ی علمیه قم می گذرد، لیكن در مورد ثبت
وقایع مربوط به تأسیس و تحول در حوزه، كار جدی صورت نگرفته است، با این
حال برخی كوشش های شخصی در این راستا انجام گرفته است كه می تواند آیندگان
را به شناخت بیشتر تاریخ حوزه رهنمون كند. از جمله این تلاش ها مقالاتی
پراكنده است كه در مجلات آیین اسلام، پرچم اسلام و خواندنیها توسط كسانی كه
حوزه علمیه ی قم را از نزدیك مشاهده كرده اند نوشته شده است. اثر حاضر
گویای برخی خصایص حوزه ی علمیه ی قم از زبان چنین نویسندگانی است.