انقلاب اسلامى در كاشان (جلد اول)

۳,۵۰۰ تومان

توضیحات و مشخصات

انقلاب پدیده‏اى سیاسى و اجتماعى است كه خواهان دگرگونى بنیادین در جامعه است، اما كمیت و كیفیت خواست‏هاى انقلاب به عوامل مختلفى بستگى دارد كه یكى از آن‏ها گستره‏ى جغرافیایى و جمعیتى است، یعنى هر چه منطقه‏ى جغرافیایى وسیع‏ترى در یك جامعه، خواهان تغییر باشند و رفتارهاى انقلابى از خود نشان دهند، دامنه‏ى انقلاب و خواست‏ها و تبعات آن نیز وسیع‏تر خواهد بود؛ زیرا حكومت‏هاى مستقر با امكانات محدود خود توان مقابله با جریانات انقلابى همه‏جا گیر را ندارند. از این رو، معمولاً سیاست حكومت‏هاى مستقر، در مهار انقلاب‏ها، جلوگیرى از گسترش جغرافیایى آن در گام نخست است. وقتى انقلاب دریك منطقه محدود شد، قدرت تخریبى بنیادهاى رژیم مستقر را به نسبت محدودیت مكانى خود، از دست مى‏دهد. عامل انسانى نیز نقش بسیار مؤثرى دارد، به این معنى كه هرگاه یك انقلاب بتواند اقشار و طبقات بیشترى را با آرمان‏ها و خواست‏هاى خود همراه سازد قدرت پیش‏برندگى خود را بالا خواهد برد. هر چند رهبران انقلابى به منظور ایجاد همبستگى و هماهنگى بین خواست‏هاى متفاوت و گاه متضاد طبقات انقلابى، تلاش‏هاى وافرى انجام مى‏دهند، اما گاه این هماهنگى رفتارى، نه به خاطر شعارها و باورهاى مشترك بلكه به خاطر دشمن مشترك مى‏باشد. مهار انقلاب در یك گستره‏ى جغرافیایى و جمعیتى وسیع، به آسانى صورت نمى‏گیرد بلكه مستلزم عنصر مؤثر دیگرى به نام تشكیلات و شبكه‏ى خبررسانى و خبررسانى منسجم، مرتبط و متمركز است. یكى از گسترده‏ترین شبكه‏ها؛ مساجد، مدارس علمیه و هیأت‏هاى عزادارى بود كه به دور از دخالت‏هاى دولت مستقر و به صورت مستقیم و متمركز عمل مى‏كرد، یعنى مسجد و روحانى روستا، حداقل با یكى از روحانیان برجسته‏ى شهر در ارتباط بود و ایشان نیز با روحانیان مراكز استان و یا كانون مركزى یعنى قم و تهران در ارتباط بود و این خود اخبار مركز را با سرعت بین اعضاى شبكه پخش مى‏كرد و به واكنش‏هاى آن‏ها جهت مى‏داد. ویژگى مهم این شبكه، عدم وابستگى مالى و سیاسى با رژیم است كه گاهى درگیرى‏هاى مقطعى و گاه مستمر ایجاد مى‏كرد و نیز مى‏توانست اطمینان مخالفان را با گرایش‏هاى مختلف جلب كند. مسأله‏ى بعدى هماهنگى و همآوایى رهبران، آرمان‏ها و خواست‏هاى انقلاب و شبكه با توده‏ها بود و این نیز در گسترش دامنه‏ى نفوذ آن بسیار مؤثربود. شبكه‏ى اطلاع‏رسانى مذهبى‏ها در تك تك شهرها فعال بود، اما میزان فعالیت ضدرژیم آن‏ها بستگى به ویژگى‏هاى شخصى، گرایش‏ها و تحلیل‏هاى سیاسى اعضاى شبكه داشت؛ اما از آن‏جایى كه بین رأس شبكه با قاعده‏ى آن رابطه‏ى مرجع و مقلد برقرار بود، عملاً خواست‏هاى مرجع مو به مو و به دقت تا قاعده‏ى هرم انتقال داده مى‏شد. انتشار اعلامیه‏ها و اطلاعیه‏هاى مراجع و چاپ و تكثیر مجدد آن‏ها در روستاها و شهرهاى حتى دورافتاده، بیانگر این رابطه است. كاشان یكى از شهرهایى بود كه شبكه‏ى روحانیت به دلیل نزدیكى به قم و تهران در آن بسیار فعال بود. اعزام مبلّغ از قم در ماه‏هاى مذهبى در جهت هماهنگى رفتارهاى خود با مركز قم انجام مى‏شد كه این رفت و آمدها، نوعى وحدت در باور، رفتار و واكنش ایجاد مى‏كرد. در این اثر سعى شده است تا حدودى روند انقلاب اسلامى، میزان ارتباط شهر كاشان با قم و تهران و تأثیرپذیرى از جریانات مركزى مورد بررسى قرار گیرد. بررسى شعارها، اقشار و طبقات اجتماعى شركت‏كننده در انقلاب و سایر مؤلفه‏ها، نشانگر ارتباط دقیق روند انقلاب اسلامى در قم و كاشان است. مركز اسناد انقلاب اسلامى در راستاى شناساندن نقش شهرهاى كشور در انقلاب، پژوهش اسنادى و میدانى فعالیت‏هاى انقلابى مردم در كاشان را در اختیار علاقه‏مندان مباحث تاریخ معاصر و انقلاب قرار مى‏دهد.