توضیحات و مشخصات
در این مجموعه هشت کتاب از نویسندگان داخلی و خارجی درباره‌ی ابعاد مختلف انقلاب اسلامی بررسی و نقد شده است. در اولین مقاله‌ی مجموعه‌ی حاضر آقای علی کردی به معرفی و نقد کتاب «مبانی مشروعیت و قدرت در جمهوری اسلامی ایران» نوشته‌ی عباس زارع پرداخته است که در سال 1380 توسط انتشارات مؤسسه‌ی فرهنگ و دانش چاپ شده است. این کتاب با بررسی مبانی مشروعیت، معتقد است که پس از وقوع انقلاب اسلامی در ایران حاکمیت به دورانی از سنت‌زدایی وارد شده و با خصوصیت کاریزمایی مشروعیت هم‌عنان گردیده است. در ادامه نویسنده با بیان ساختار قدرت در رژیم شاهنشاهی، آن را حکومتی خودکامه و پاتریمونیال معرفی می‌کند. وی انقلاب اسلامی را جنبشی اعتراضی از نوع جنبش‌های کاریزمایی جهت زدودن نظام سنتی و استقرار نظام جدید همبستگی اجتماعی می‌داند. در نهایت رخدادهای انقلابی چون: تسخیر لانه‌ی جاسوسی آمریکا، قطع رابطه با آمریکا و دفاع در جنگ تحمیلی را به سیادت کاریزمایی امام(ره) نسبت می‌دهد. آقای کردی با معرفی اجمالی این کتاب، آن را از لحاظ شکلی، روشی و محتوایی مورد نقد قرار داده و انتساب رهبر کاریزمایی به حضرت امام‌خمینی را به چالش کشیده است. دومین مقاله‌ی مجموعه‌ی حاضر را آقای دکتر رشید جعفرپور در معرفی و نقد کتاب«ایران در حکومت روحانیون» نوشته است. این کتاب ترجمه‌ای است از کتاب «Iran Under The Ayatollahs» نوشته‌ی دیلیپ هیرو Dilip Hiro که توسط آقای محمدجواد یعقوبی به فارسی برگردانده شده و در سال 1386 مرکز بازشناسی اسلام و ایران آن را به چاپ رسانده است. هدف نویسنده از نگارش این کتاب ارائه‌ی تاریخ سیاسی‌ـ اقتصادی ایران عنوان شده است. نقطه‌ی تمرکز این بررسی عمدتاً رویدادهای قبل و بعد از انقلاب اسلامی در سال 1357 می‌باشد. وی با نگاهی گذرا به سلسله‌های صفویه، قاجاریه و پهلوی و نشان‌دادن تقابل دولت با روحانیت با رویکردی تاریخی به حوادث 15 خرداد 1342 تا پیروزی انقلاب اسلامی در سال 1357 پرداخته است. سومین مقاله‌ی مجموعه‌ی حاضر را آقای محمد طاهری مقدم در معرفی و نقد کتاب «تاریخ سیاسی بیست و پنج ساله ایران (از کودتا تا انقلاب)» نوشته است. این کتاب را سرهنگ غلامرضا نجاتی در دو جلد نگاشته و مؤسسه‌ی خدمات فرهنگی رسا در سال 1371 به چاپ رسانده است. نویسنده که از افسران سابق ارتش شاهنشاهی و متمایل به جبهه‌ی ملی بوده است، تاریخ سیاسی ایران را از سال 1332 تا 1357 بر اساس نگرش فکری و سیاسی خود نگاشته است. چهارمین مقاله‌ی این مجموعه را آقای ولی‌الله حامی کلوانق در معرفی و نقد خاطرات آخرین نخست‌وزیر پهلوی دوم نوشته است. «یکرنگی»، کتابی است به قلم شاپور بختیار، که آن را در سال1361 به زبان فرانسه در پاریس منتشر کرده و خانم مهشید امیرشاهی این کتاب را به فارسی برگردانده است. در این کتاب بختیار با بازگویی زندگینامه‌ی خود و با اشاره به مبارزات ملی‌گرایانه‌اش و با وجود اعتراض به فساد دربار محمدرضا شاه مدعی می‌شود که پست نخست‌وزیری این رژیم را با هدف بهبود اوضاع مملکت پذیرفت. او با اصرار به توهم توطئه‌ی دائمی، آمریکا، شوروی و ارتش ایران را عاملان سقوط دولت خود معرفی می‌کند. وی با ادعاهای بدون مدرک و استناد به تخریب انقلابیون و شخص امام(ره) می‌پردازد که در مقاله‌ی حاضر میزان صحت و سقم ادعاهای وی مورد بررسی قرار گرفته است. آقای علیرضا نقی‌زاده ملایوسفی پنجمین مقاله‌ی مجموعه‌ی حاضر را در معرفی و نقد کتاب «شکل‌گیری انقلاب اسلامی؛ از سلطنت پهلوی تا جمهوری اسلامی» نوشته است. این کتاب نوشته‌ی محسن میلانی است که مجتبی عطارزاده به فارسی ترجمه کرده و در سال 1381 انتشارات گام‌نو آن را چاپ و منتشر ساخته است. نویسنده در این کتاب در پی آن است تا چگونگی شکل‌گیری انقلاب اسلامی ایران و روند به قدرت رسیدن انقلابیون را شرح دهد. البته پیروزی انقلاب اسلامی نقطه‌ی پایانی کتاب نیست و نویسنده، مسائل انقلابیون پس از انقلاب اسلامی را نیز در این اثر تحلیل کرده است. در ششمین مقاله‌ی مجموعه‌ی حاضر آقای رضا تابش به بررسی و نقد کتاب «مشروطه‌ی ایرانی» نوشته‌ی ماشاالله آجودانی پرداخته است که در دی ماه 1382 انتشارات اختران منتشر کرد و در سال 1385 به چاپ هفتم رسید. در ابتدای این کتاب ساختارهای دو قدرت مؤثر سیاسی و اجتماعی دوره‌ی قاجار (روحانیت و سلطنت) بررسی شده و در ادامه سرنوشت پرتناقض روشنفکران مشروطه‌خواه و سرنوشت آزادی در ایران مطمح نظر قرار گرفته است. مقاله‌ی هفتم مجموعه‌ی نقد حاضر، نوشته‌ی آقای محمد علی صدر شیرازی در معرفی و نقد کتاب «انقلاب ایران در دو حرکت» به قلم مهدی بازرگان است که مؤلف آن را زمانی تألیف کرده است که به تقابل با نیروهای انقلابی و امام‌خمینی و همچنین به حمایت از غرب روی آورده بود. بازرگان در این کتاب مدعی است که انقلاب اسلامی ایران دو حرکت متمایز داشته است: در حرکت اول مردم به‌خاطر هدف به دنبال اشخاص می‌رفتند اما پس از پیروزی انقلاب «اشخاص جانشین اهداف گشتند». وی حرکت اول را مجموعه‌ی متحد از کسانی چون ملی‌گراها با مذهبی‌ها می‌داند که در حرکت دوم این وحدت از بین رفته است. مقاله‌ی هشتم این مجموعه گرچه از جنس دیگری است، اما موضوع آن با موضوعات مقاله‌های پیشین مشترک است. آقای مهدی حق‌بین در این مقاله، رمان «زمستان 62» اثر اسماعیل فصیح را مورد نقد و بررسی قرار می‌دهد. این کتاب در سال‌های آغازین دهه‌ی 1370 مجوز انتشار گرفت و به سرعت چندین بار تجدید چاپ شد. این رمان به وضعیت به اصطلاح «بحران‌زده»ی دوره‌ی جنگ تحمیلی پرداخته است. این کتاب که به صورت داستانی نگارش یافته است، اوضاع ایران در زمان جنگ تحمیلی را اوضاعی نابسامان و خفقانی معرفی می‌کند. کنایه‌های انتقادی این کتاب پا را فراتر گذاشته و به دین‌ستیزی و تخریب جانفشانی‌ها و ایثار مردم در جبهه‌های جنگ پرداخته است.
- قطع: وزیری
- تعداد صفحه: ۳۱۲
- نویسنده: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
- ناشر: مرکز اسناد انقلاب اسلامی
- تاریخ انتشار: ۱۳۸۸
- چاپ جاری: اول
- شمارگان: ۲۰۰۰
- شابک: ۹۷۸-۹۶۴-۴۱۹-۴۰۷-۸