اقتصاد یکی از ارکان اصلی هر جامعه است که در آن پول و گردش پولی موتور محرکهی چرخهی اقتصادی محسوب میشود. مهمترین سیستمی که در جوامع جدید به نقل و انتقال پول میپردازد بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری میباشند. در سیستمهای اقتصادیای که سود و بهره اصل و مبنای تحرک اقتصادی به شمار میروند، میزان و نحوهی گرفتن سود و بهره چندان اهمیت خاصی برای گیرنده و دهنده پول ندارد. اما در نظام اقتصادی اسلام هر نوع عملیاتی در نقل و انتقال پول و تسهیلات که منجر به ربا شود، به شدت نهی و گناه کبیره شناخته شده است. برای اینکه این شبهه از عملیات بانکی رفع گردد اندیشمندان مسلمان، نظام بانکداری اسلامی را پیشنهاد کرده و کوشیدند براساس دستورات صریح دین اسلام سازوکارهای اجرایی چنین نظامی را طراحی و عملیاتی کنند. جمهوری اسلامی ایران، بهعنوان نظامیکه بر پایهی دین مبین اسلام، تحت هدایت و رهبری امام خمینی(ره) و تلاش و استقامت و پایمردی ملت مسلمان ایران، شکل گرفته است، کوشیده نظام بانکداری بدون ربا را در سیستم اقتصادی خود پایهریزی و اجرا کند. اینکه در عمل تا چه حد توانسته به این مفهوم جامهی عمل بپوشاند و موفق شود، موضوعی است که سعی شده در این اثر به آن پاسخ داده شود. مرکز اسناد انقلاب اسلامی، با امید به اینکه پژوهشِ حاضر بتواند سرفصل جدیدی برای مطالعات اقتصاد اسلامی در دانشگاهها باشد، اقدام به انتشار آن کرده است.