نقد تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی (كتاب سوم)

۴۰,۰۰۰ تومان

توضیحات و مشخصات

مركز اسناد انقلاب اسلامی در راستای انجام رسالت خود در مطالعه و تدوین تاریخ انقلاب اسلامی، گام تازه‌ی دیگری را در كنار كارهای پژوهشی متداول خود برداشته و طرح بررسی و نقد آثار مكتوب درباره‌ی انقلاب اسلامی ایران را نیز به مجموعه برنامه‌های پژوهشی خود افزوده است كه اینك سومین اثر از مجموعه‌ی مذكور به جامعه‌ی علمی و علاقه‌مندان مطالعات انقلاب اسلامی تقدیم می‌شود. در این مجلد، شش كتاب درباره‌ی ابعاد مختلف انقلاب اسلامی بررسی و نقد شده است.مقاله‌ی اول به نقد كتابِ «داستان انقلاب» نوشته‌ی محمود طلوعی اختصاص دارد كه توسط روح‌الله سلطانیان نوشته شده است. طلوعی در این كتاب به‌دلیل سابقه‌ی سیاسی و علقه‌های ناسیونالیستی خود، بر نقش عوامل ملی در تحولات ایران تأكید می‌كند و نقش نیروهای مذهبی را كمرنگ جلوه می‌دهد. وی علاوه بر نادیده‌گرفتن نقش‌ِ مذهب و نیروهای مذهبی در تحولاتِ اخیر ایران، نقش نیرو‌های خارجی و مداخلات آنها را نیز كمرنگ جلوه داده، از نقش رهبری قاطع و شجاعانه‌ی امام‌خمینی(ره) در تحولاتِ منجر به انقلاب اسلامی عمداً ‌یا سهواً غفلت كرده است كه تفصیل موارد مذكور در مقاله آمده است.آقای حمید عصمتی در مقاله‌ی دوم به نقد كتاب «شورشیان آرمانخواه: ناكامی چپ در ایران» نوشته‌ی مازیار بهروز پرداخته است. كتاب شورشیان آرمانخواه، گرچه نسبت به بسیاری از آثاری كه درباره‌ی جریان چپ در ایران منتشر شده از جایگاه مناسب‌تری برخوردار است، اما نقدهای بسیاری هم از لحاظ شكلی و هم از منظر داده‌های تاریخی و تحلیل جریانات مختلف بر آن وارد است كه در این مقاله به‌طور مفصل به آن پرداخته شده است.در مقاله‌ی سوم، آقای فرهاد رزاقی كتاب «جادوی گفتار» نوشته‌ی غلام‌رضا كاشی را به نقد كشیده است. در این كتاب با عنوان فرعی «ذهنیتِ فرهنگی و نظام معانی در انتخابات دوم خرداد»، نویسنده درصدد پاسخ‌گویی به این پرسش اساسی است كه انتخابات دوم خرداد نمایانگر چه تحولاتی در گفتار و نظام تبعیت سیاسی است؟ این اثر بر ادراكی خاص از مفهوم فرهنگ و نسبت فرهنگ و سیاست استوار است و بر مبنای چنان ادراكی تحولات جاری در سطح فرهنگ سیاسی مسلط در ایران را مورد مطالعه قرار داده است. جهت‌گیری خاص نویسنده و نادیده‌گرفتن برخی پیش‌نیازهای اولیه‌ی چنین مباحثی از سوی ایشان در این مقاله مورد نقد قرار گرفته است.در مقاله‌ی چهارم، كتابِ «جستارهایی درباره‌ی تئوری توطئه در ایران» ترجمه‌ی ابراهیم فتاحی توسط آقای محمد رجبی مورد نقد قرار گرفته است. كتاب مذكور گردآوری سه گفتار با عناوین «پارانوید در سیاست ایران» به قلم «یرواند آبراهامیان»، «توهم توطئه» به قلم «احمد اشرف» و «خلیل ملكی؛ تئوری توطئه و پیشبرد جامعه‌ی مدنی» به قلم «محمدعلی همایون كاتوزیان» می‌باشد، كه به همت نشر نی در سال 1382 به چاپ رسیده است. مترجم بر چاپ چهارم این اثر (كه هم‌اكنون در بازار وجود دارد) پیشگفتاری درباره‌ی ادبیاتِ موضوع «توهم توطئه» نوشته و ضمیمه‌ای نیز به آن افزوده كه در حقیقت گزارشی از دستگیری «خلیل ملكی» توسط ساواك می‌باشد. اهمیت این مجموعه از آن ‌روی است كه تأثیر این پدیده‌ی اجتماعی را بر جامعه‌شناسی سیاسی ایران بررسی می‌نماید.آقای مجتبی حبیبی در مقاله‌ی پنجم، كتاب «جزیره‌ی سرگردانی» نوشته‌ی سیمین دانشور را نقد كرده است. این كتاب یكی از سه‌گانه‌ی وی و ادامه‌ی منطقی دیدگاه‌های نویسنده با پردازش بهترِ سبك، نثر و قصه‌گویی اوست. دانشور با شخصیت‌های داستانی، اما به قرینه‌ی خارجی سعی می‌كند تا خواننده را با خود همراه سازد. وی در قالب این كتاب برخی از ارزش‌ها و اعتقادات مذهبی و انقلابی مردم ایران را تخطئه كرده است.در مقاله‌ی آخر نیز كتابِ «جذابیتِ عشق؛ زندگی روشنفكران ایرانِ بعد از انقلاب» نوشته‌ی تورج زاهدی توسط آقای مهدی حق‌بین بررسی و معرفی شده است. «جذابیت عشق» رمانی است جذاب كه با هدف طیف‌سنجی و بازشناسی روشنفكران در دوران جمهوری اسلامی ایران به رشته‌ی تحریر درآمده و در آن، به هر دو قشر روشنفكر غیرمذهبی و روشنفكر دینی پرداخته شده است. نگاه نویسنده به روشنفكری غیردینی، نگاهی انتقادی است و باور تورج زاهدی آن است كه روشنفكران ایرانی، در زندگی شخصی خود كمتر موفق‌اند و در زندگی حرفه‌ای، مایه‌های حسادت، كینه‌توزی، نفرت، رفتارهای عوامانه و گاه بچگانه موجبات عدم تشخیص برای آنان را به¬بارمی‌آورد.