رضاشاه در تمام دوره 16 ساله سلطنت خود با سرکوب سبعانه و از میان برداشتنِ تمامِ آنچه در عرصه‌های گوناگون می‌توانست و باید، زمینه‌ها و موجباتِ تقویت و تحکیمِ حق تعیین سرنوشت و حاکمیتِ ملی مردم ایران را فراهم می‌کرد، آسیب‌های بس‌بزرگ و در موارد متعدد، جبران‌ناپذیری، بر حیاتِ جامعه ایرانی وارد ساخت. بعد از او پسرش نیز تلاش پایان‌ناپذیری برای مداخلهِ غیرقانونی در اداره امور کشور و ایجادِ فشار و محدودیتِ برای قوای سه‌گانهِ مجریه، مقننه و قضاییه آغاز کرد. و از همان آغاز سلطنت، نقش مداومی را در مسیر مشروطیت‌زدایی و نقض حق حاکمیت ملی مردم ایران ایفا کرد. از این‌رو در فرایندی که به جوانمرگی تأسفبار مشروطه انجامید بی‌گمان شاهان سلسله پهلوی، نقشی درجه اول ایفا کردند.

27 تیر ۱۳۶۶، قطعنامه ۵۹۸ شورای امنیت برای پایان دادن به جنگ ایران و رژیم بعث صدام صادر شد. این قطعنامه از نظر کمی و تعداد واژه‌های به کار گرفته شده مفصل‌ترین و از نظر محتوا اساسی‌ترین و از نظر ضمانت اجرایی قوی‌ترین قطعنامه شورای امنیت در مورد جنگ تحمیلی رژیم بعث علیه ایران بوده‌است. این قطعنامه بلافاصله از سوی رژیم بعث عراق پذیرفته شد، اما دولت جمهوری اسلامی ایران به دلیل بعضی ضعف‌ها و نقایص قطعنامه به مدت یک سال آن را نپذیرفت. اما پذیریش این قطعنامه هرچند انتظار کامل جمهوری اسلامی ایران را برآورده نکرد، اما اشاره تلویحی در بندهای قطعنامه در باب «تعیین آغازگر جنگ» و نیز «پرداخت غرامت»، برای جمهوری اسلامی ایران پیروزی بزرگی به حساب آمد.

امریکا اولین کشوری است که در دوران رژیم پهلوی با ایران قرارداد هسته‌ای امضا کرده است. اولین قدم جدی در این زمینه در سال ۱۳۳۵ برداشته شد. سال ۱۳۴۶ میان ایران، آمریکا و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی جهت تفویض نظارت و تدابیر ایمنی و حفاظتی کاربرد صلح‌آمیز انرژی هسته‌ای به این آژانس یک موافقت‌نامه سه جانبه انجام گردید. علاوه بر این در سال 1975 یک قرارداد همکاری بین سازمان انرژی اتمی ایران و وزارت انرژی آمریکا در زمینه آموزش پرسنل ایرانی در زمینه علوم و مهندسی هسته‌ای در ۱۳ ماده امضا شد. در سال ۱۹۷۶ نیز ۵ قرارداد مرتبط با هم با شرکت آمریکایی جنرال اتمیک منعقد گردید. در همین راستا بود که مهر ۵۷ چهار واحد تولید اشعه لیزر به ایران حمل شد تا با تغییرات فیزیکی در این واحدها، ایران بتواند دست به غنی‌سازی اورانیوم بزند.