مرکز اسناد انقلاب اسلامی

برچسب ها - 29 بهمن تبریز
بازخوانی
به دنبال قیام گسترده مردمی 29 بهمن 1356 در تبریز در چهلم شهدای قم، رژیم پهلوی در اقدامی این قیام را به غیر ایرانیان نسبت داد، سفارت آمریکا مایل بود دلایل کافی و مستند رژیم را درباره دخالت خارجیان در وقایع تبریز بپذیرد. اما رژیم، هیچ مدرکی برای ارائه نداشت. رژیم برای این‌که نشان دهد از پشتوانه مردمی برخوردار است، در تبریز یک راهپیمایی به نفع خود برگزار کرد. اما سفارت تأکید داشت؛ دهقانان روستایی با اجبار دولت در این اجتماع شرکت کرده‌اند. سفارت در گزارش‌های متعدد، قیام مردم تبریز را تجلی احساسات مذهبی و یک مبارزه مستقیم علیه رژِیم می‌دانست.
کد خبر: ۸۷۶۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۲۹

مردم غیور تبریز نه تنها بازار را تعطیل بلکه تمام مغازه‌های خیابان‌ها حتی محلات دوردست شهر را بسته و همبستگی بیشتر خود را با روحانیت و انزجار از اعمال وحشیانه مأمورین ابراز و همگی برای شرکت در مجالس ختم به سوی مسجد بازار و مرکز شهر رهسپار بودند که متاسفانه با منع و جلوگیری قوای انتظامی و سپس با تیراندازی و کشتار روبرو و نتیجتاً عده‌ای مقتول و مجروح و بطور خلاصه فاجعه سنگینی را که نظیر آن کمتر در تاریخ دیده شده است به وجود آوردند و متاسفانه در جراید حقایق را تحریف و حوادث را به گونه‌ای دیگر وانمود کردند.
کد خبر: ۷۵۴۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۱/۲۷

یادی از شهدای قیام 29 بهمن تبریز
29 بهمن سال 56 یک سال پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، زمانی که خفقان سراسر ایران را فرا گرفته بود؛ مردم به صحنه آمده و اربعین شهدای قم را در تبریز پاس داشته و قیام 29 بهمن تبریز را در تاریخ انقلاب، ماندگار کردند. در این روز، مردم تبریز در مقابل مسجد قزلی جمع شده بودند، محمد تجلا، جوان دانشجوی با غیرت و انقلابی نیز در خط مقدم عزاداران ایستاده بود. مردم می‌خواستند داخل مسجد مراسم عزاداری برگزار کنند، اما تقدیر روی دیگری نشان داد و دستان مأمور شاهنشاهی سینه محمد تجلا را نشانه گرفت و محمد تجلا بر اثر اصابت گلوله مزدوران رژیم طاغوت به شهادت رسید.
کد خبر: ۵۶۲۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۲۹

انقلاب اسلامی در جهرم
در فروردین 1357 به مناسبت چهلم شهدای تبریز و به دنبال بیانیه علما و مراجع قم و شیراز، دو روز در مسجد جامع جهرم، جلسه بزرگداشت برگزار شد و همانطور که ساواک پیش‌بینی می‌کرد مراسم چهلم شهدای تبریز در جهرم با استقبال بی‌سابقه‌ای روبه‌رو شد. ساواک مراسم روز دهم فروردین ماه در جهرم، به مناسبت چهلم شهدای تبریز را به این شکل گزارش می‌دهد: «عصر روز 10 فروردین 1357 مجلس یادبود مقتولین حوادث تبریز در مسجد جامع جهرم برگزار شده است. در این مجلس شخصی به نام محمدرضا اصفهانی که فرزندش با اتهام اقدامات ضدامنیتی زندانی است، سخنرانی کرده و با اشاره به حوادث تبریز، مطالب تحریک‌آمیزی عنوان نموده است. پس از سخنان مشارالیه یک نفر دانش‌آموز در پای منبر مطالبی ایراد و با اصطلاح قطعنامه‌ای در 8 ماده قرائت نموده که مسائل آن پیرامون مراجعت خمینی به ایران و برقراری حکومت اسلامی در کشور بوده است.»
کد خبر: ۲۴۱۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۰۶

انقلاب اسلامی در یزد
در روز چهلم شهدای تبریز در یزد و به‌رغم‌ تمام‌ تلاش‌ و تكاپوي‌ ساواك‌ و ديگر نيروهاي‌ در اختيار رژيم‌ براي‌ جلوگيري‌ از تشكيل‌ مجلس‌ مذكور، اين‌ مجلس‌ در صبح‌ روز دهم‌ فروردين‌ در مسجد حظيره‌ برپا گرديد. آخرين‌ تلاش‌ در اين‌ زمينه‌، ديدار رئيس‌ شهرباني‌ استان‌ يزد، سرهنگ‌ جهانگير هاشمي‌، به‌ اتفاق رئيس‌ دايره‌‌ راهنمايي‌ و رانندگي‌ شهرباني‌، سرگرد محمود سميعي‌، با آيت‌الله صدوقي‌ در سحرگاه‌ روز دهم‌ فروردين‌ در مسجد حظيره‌ براي‌ متقاعد كردن‌ وي‌ جهت‌ جلوگيري‌ از اين‌ مراسم‌ بود که آیت الله صدوقی نپذیرفت.بدين‌ ترتيب‌، از صبح‌ روز دهم‌ فروردين‌، مردم‌ متدين‌ و انقلابي‌ يزد، به‌تدريج‌ يكي‌ پس‌ از ديگري‌ وارد مسجد حظيره‌ شدند و در آنجا اجتماع‌ كردند. لحظه‌ به‌ لحظه‌ به‌ تعداد جمعيت‌ كه‌ بسياري‌ از آنان‌ را نوجوانان‌ و جوانان‌ تشكيل‌ مي‌داد افزوده‌ مي‌شد. در اين‌ مراسم‌ باشكوه‌ ابتدا حجت‌الاسلام‌ حافظيه‌ سخنراني‌ كرد، سپس‌ راشديزدي‌ به‌ ايراد سخن‌ پرداخت‌ و چون‌ ممنوع‌المنبر بود، ايستاده‌ پاي‌ منبر صحبت‌ مي‌كرد. سخنان‌ وي‌ بسيار كوبنده‌ و تكان‌دهنده‌ بود.
کد خبر: ۲۴۱۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۰۹

انقلاب اسلامی در زنجان
نهم فروردين 1357، يعنى چهلمين روز شهداى وقايع تبريز فرا رسيد. زنجان، هم به علت پيش‌گامى در امر مبارزه و هم به علت هم‌جوارى و هم‌زبانى با تبريزی‌ها آمادگى بيشترى براى بزرگداشت اين روز داشت. بنابراين از صبح روز نهم، كليه‌ مغازه‌هاى بازار و خيابان‌هاى شهر تعطيل شد. در روز10 فروردین 1357 علاوه بر اين كه وضعيت روز گذشته، يعنى تعطيلى مغازه‌ها (بازار و خيابان) ادامه يافت، شركت‌كنندگان در مجلس يادبود شهداى تبريز (كه از ساعت 10 صبح تا 12 ظهر در مسجد جامع تشكيل يافته بود) هنگام خروج اقدام به تظاهرات در خيابان پهلوى نمودند.
کد خبر: ۲۴۰۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۰۱

ویژه‌نامه "قیام سرنوشت‌ساز"
مردم تبریز در طول تاریخ همواره پیشگام مبارزات ضد استعماری و ضد استبدادی بوده‌اند. پیشگامی مردم تبریز در مبارزه علیه قرارداد انحصاری توتون و تنباکو، حرکت مردم تبریز در نهضت مشروطه به رهبری ستارخان و باقرخان، نقش شیخ محمد خیابانی در اعتراض به قرارداد استعماری 1919 و قیام مردم تبریز در چهلم شهدای قم، نشان از پیشگامی مردم تبریز در امر مبارزه دارد.
کد خبر: ۲۲۵۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

ویژه‌نامه "قیام سرنوشت‌ساز"
کشتار مردم تبریز در 29 بهمن 1356 توسط رژیم پهلوی موجی از اعتراضات و مخالفت‌ها را در سراسر کشور به وجود آورد. مردم شهرهای مختلف در حمایت از قیام مردم تبریز و محکوم کردن رژیم به خیابان‌ها آمدند و مراسم متعددی را در بزرگداشت قیام 29 بهمن تشکیل دادند. در ارومیه ارومیه مردم ضمن برپایی تظاهرات، یاد شهدای تبریز را گرامی داشتند؛ در خوزستان و شیراز عزای عمومی اعلام شد؛ مردم بجنورد در تظاهرات خود از رژیم پهلوی اعلام برائت کردند؛ در خوی و سیرجان نیز مردم به کشتار تبریز واکنش نشان دادند؛ مردم کرج ضمن برپایی مراسم یادبود شهدای تبریز اقدام به صدور اعلامیه‌هایی در این رابطه کردند و در مشهد برگزاری مراسم عید نوروز تحریم شد. امام مهم‌ترین واکنش به کشتار مردم تبریز در نوروز 57 رقم خورد؛ جایی که مردم یزد در خیزشی سراسری چهلم شهدای تبریز را برگزار کردند.
کد خبر: ۲۲۵۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

اینستاگرام مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر کرد
به مناسبت چهلمین سالروز قیام 29 بهمن تبریز ، اینستاگرام مرکز اسناد انقلاب اسلامی تصاویری از قیام مردم تبریز در این روز را منتشر کرد.
کد خبر: ۲۲۵۱   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

ویژه‌نامه "قیام سرنوشت‌ساز"
نقش دانشجویان در قیام 29 تبریز به حدی چشمگیر بود که در گزارش هیأت ویژه رسیدگی به حادثه تبریز آمده است: « وضعیت کلی در آغاز روز 29 / 11 / 36 دانشگاه ‏آذرآبادگان اگر چه رسماً تعطیل نبوده ولی حدود 50% دانشجویان از حضور در دانشگاه خودداری نموده بودند. آن عده نیز که در دانشگاه حضور داشتند دو دسته بوده‌‏اند: یک دسته در سر کلاس‌های درس حاضر شده و دسته دیگر که تعداد آن‌ها نسبتاً معدود بوده از ساعت 9 به آشوبگری، دادن شعار و شکستن شیشه‏‌های ساختمان در داخل دانشگاه پرداخته و کلاس‌های تشکیل شده را تعطیل نموده‌‏اند. متعاقباً‏ بین ساعت 10 تا 11 پس از شکستن شیشه‏‌ها و آتش زدن کیوسک گارد دانشگاه در حالی که از طریق کندن چوب‌های کنار باغچه و شکستن درخت‌های دانشگاه چوب‌هایی به دست آورده بودند، از دانشگاه خارج و به طرف شهر حرکت کرده‌‏اند.»
کد خبر: ۲۲۵۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

ویژه‌نامه "قیام سرنوشت‌ساز"
روز 29 بهمن 1356، مراسم بزگداشت شهدای 19 دی قم که با دعوت علما و روحانیون تبریز برگزار شده بود با آتش ماموران رژیم پهلوی مواجه شد و طی آن عده‌ای شهید و بسیاری مجروح شدند. به دنبال این وقایع محمدرضا پهلوی شخصاً هیئت ویژه‌ای را مأمور رسیدگی به اتفاقات تبریز کرد. این هیئت در گزارشی اعلام کرد: «استاندار برای تسریع در اختیار قرار گرفتن نیروی کمکی نظامی (در بدو امر یک گردان و بعد تا یک تیپ) با فرمانده نیروی زمینی شاهنشاهی تماس حاصل می‌نماید که در این مورد نیروی زمینی شاهنشاهی از طریق ستاد بزرگ ارتشتاران با کسب اجازه از پیشگاه مبارک ملوکانه اقدام لازم را معمول می‌دارد. استاندار ضمناً از آقای نخست‌وزیر تقاضای اعلام حکومت نظامی می‌کند جواباً آقای نخست‌وزیر فرمان شاهنشاه را در این مورد بدین شرح ابلاغ می‌نماید: حکومت نظامی نه ولی با قدرت عمل کنید – واحدهای نظامی در اختیار استاندار است با قدرت عمل نماید.»
کد خبر: ۲۲۴۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

ویژه‌نامه "قیام سرنوشت‌ساز"|برشی از خاطرات وهب واعظى
وهب واعظى می‌گوید: در قيام تبريز، تمام اقشار و گروه‌ها اعم از روحانيون، علما، دانشجويان و بخصوص قشر جوان و نوجوان، حضور فعالى داشتند. قيام تبريز، به صورت يك قيام خيابانى و اجتماعى آغاز شد. در ابتدا، قرار بود كه اجتماع مردم در مقابل مسجد مقبره تشكيل شود ولى در اين مراسم، مشاجره‌اى بين مردم و قواى دولتى صورت گرفت كه به شهادت يكى از تظاهركنندگان انجاميد. مردم خشمگين، پيكر بى‌جان اين شهيد را بالاى سر گرفتند و به سمت بازار حركت كردند.
کد خبر: ۲۲۴۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

ویژه‌نامه "قیام سرنوشت‌ساز"|برشی از خاطرات كريم ذريه‌بهروزى
كريم ذريه‌بهروزى می‌گوید: قواى دولتى، واقعاً در برابر هجوم بى‌امان مردم تبريز، دچار عجز و ناتوانى شدند. نيروهاى انتظامى در همان دقايق نخست، از ايستادگى در برابر مردم باز ماندند و جاى خود را به نيروهاى امنيتى ساواك سپردند. آن‌ها هم با حيله و نيرنگ و با استفاده از لباس شخصى و تيراندازى از مكان‌هاى نامعلوم، به قلع و قمع تظاهركنندگان پرداختند.
کد خبر: ۲۲۴۱   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

ویژه‌نامه "قیام سرنوشت‌ساز"|برشی از خاطرات سيد رحيم صفوى
رحيم صفوى می گوید: من در روز 29 بهمن به همراه دوستانم، درون يك ماشين پيكان نشسته بوديم و به سمت مقصد مورد نظرمان مى‌رفتيم. من در جلو نشسته بودم. وقتى به خيابان «منصور» رسيديم، يك ماشين متعلق به ساواك، مقابل ما پيچيد و شروع به تيراندازى با كلت كرد. در همين حال، يك گلوله به پاى چپ من اصابت كرد و خون جارى شد. دوستان، بلافاصله مرا به سمت بيمارستان پهلوى در جنب دانشگاه تبريز منتقل كردند.
کد خبر: ۲۲۴۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

ویژه‌نامه "قیام سرنوشت‌ساز"|برشی از خاطرات محمداسماعیل حجازى
محمداسماعیل حجازى: از آنجا كه این قیام داراى ماهیت دینى و صددرصد اسلامى بود و با اتكا به سنت‌هاى مذهبى از قبیل مراسم چهلم تحقق یافته بود، لذا انتساب آن به شوروى و كمونیسم و ماركسیسم كاملا بى‌اساس و حتى مضحك بود. اما در خصوص تأثیر در روند پیشبرد انقلاب اسلامى، باید گفت كه پیشقدم شدن تبریزی‌ها براى ادامه دادن راه شهداى نوزده دى قم در قالب مراسم ترحیم و عزادارى و تبدیل آن به قیام مردمى وسیع، ضربه هولناكى را به پیكر رژیم منحوس پهلوى وارد كرد و در نوع خود، حركتى تازه و بدیع به شمار مى‌رفت كه در شهرهاى دیگر هم ادامه یافت و دیگر هرگز دچار فتور و سستى نشد.
کد خبر: ۲۲۳۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

ویژه‌نامه "قیام سرنوشت‌ساز"|برشی از خاطرات حسين ميلانى
حسين ميلانى می‌گوید: به فاصله كمى پس از قيام تبريز محمدرضا پهلوی، نخست‌وزير وقت را در رأس هيأتى، روانه تبريز كرد. نخست‌وزير در تالار شهردارى تبريز به ايراد سخن پرداخت و بى‌شرمانه گفت: «اين اتفاق، كار مردم ما نيست و دست‌پخت آشوبگرانى است كه مخفيانه وارد كشور شده‌اند و پس از تخريب شهر، گريخته‌اند.» مردم در پاسخ به اين ادعاى واهى شعار مختصر و مفيدى ساختند و با زبان آذرى گفتند: تبريز لى اوزودى اوزى / بهمن بيست و نه دى ....
کد خبر: ۲۲۳۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

ویژه‌نامه "قیام سرنوشت‌ساز"|برشی از خاطرات حسن عبدیزدانى
حسن عبدیزدانى می گوید: آقاى شریعتمدارى بر خلاف شهید قاضى كه اعلام كرده بود: باید انتقام شهیدان‌مان را از رژیم خون‌ریز بگیریم، مردم را به آرامش و عدم مخالفت با رژیم دعوت مى‌كرد؛ ضمن اینكه رفتار شاه و عمّال او را مورد تأیید قرار نمى‌داد و حتى با ملایمت به آن‌ها اعتراض مى‌كرد. در كل، شیوه ایشان، به نعل و میخ زدن بود. به نظر مى‌رسید كه آقاى شریعتمدارى، محمّدرضا را به عنوان شاه اسلام و مملكت اسلامى پذیرفته بود؛ منتها با توجه به روزنامه‌هایى كه در دست است و در بردارنده افكار و عقاید ایشان است، با ایجاد «حمام خون» مخالف بود؛ امّا بعد از پیروزى شكوهمند انقلاب اسلامى، در فتنه خلق مسلمان و تحریك مردم براى قیام در برابر حكومت اسلامى دست داشت و به زعم من، این دوّمى بیشتر و بهتر نشان‌دهنده ماهیت فرد است و ثابت مى‌كند كه اگر هم ایشان در آستانه پیروزى انقلاب اسلامى، پاى اعلامیه‌اى را امضا كرده است، تنها براى همراهى با جمع بوده و برخاسته از یك باور قلبى نبوده است.
کد خبر: ۲۲۳۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

ویژه‌نامه "قیام سرنوشت‌ساز"|برشی از خاطرات حجت‌الاسلام سيدحسين موسوى تبريزى
حجت‌الاسلام‌ سيد حسين موسوى تبريزى می‌گوید: روز موعود ـ 29 بهمن 56ـ فرا رسيد و مردم به سمت مسجد ميرزا يوسف حركت كردند. در اين حال رئيس كلانترى ناحيه شش تبريز، مستقر در بازار، دستور داد كه در مسجد را ببندند. دوباره كه مراجعه كرده بود، ديده بود مردم همچنان در حال رفت و آمدند. اين بار با لحن گزنده‌اى گفته بود: "مگر من نگفته بودم درِ اين طويله را ببنديد!" اين كلام اهانت‌آميز باعث شد كه درگيرى و كتك كارى شروع شود. منتها كار بالا گرفت و به تيراندازى و نهايتاً شهادت يك نفر انجاميد.
کد خبر: ۲۲۳۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

ویژه‌نامه "قیام سرنوشت‌ساز"|برشی از خاطرات ابوالفضل قلى‌پور
ابوالفضل قلی‌پور می‌گوید: روحانیون تبریز در واقع با صدور اطلاعیه‌هایى، مردم را براى حضور شكوهمند در این مراسم دعوت كرده بودند. رهبرى برنامه عمدتاً به عهده روحانیت بود و هیچ حزب و تشكیلات دیگرى تا آنجا كه من اطلاع دارم، در برنامه‌ریزی‌ها دخالت نداشت. تقریباً همه اقشار مردم اعم از مردم كوچه و بازار، دانشجویان و روحانیان در صحنه حضور داشتند و این خود نشان مى‌داد كه این جنبش كاملا مردمى و مبتنى بر اعتقادات مشترك مذهبى مردم بود.
کد خبر: ۲۲۳۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۲۹

تازه های کتاب