در جلسه یکشنبه 9 فروردین 1349، اردشیر زاهدی وزیر امور خارجه ایران با حضور در مجلس شورای ملی، به ایراد سخنانی در خصوص مجمع الجزایر بحرین پرداخت. این سخنان با واکنش محسن پزشکپور نماینده حزب پان ایرانیست در مجلس مواجه شد و وی با ذکر ادله و شواهد مسجل و مسلم تاریخی در حقانیت حاکمیت ایران بر بحرین و همچنین ارائه نکاتی در خصوص عدم آزادی بیان در بحرین به منظور استعلام دیدگاه‌ها و نظرات مردم با وجود خفقان و تزویر موجود در این منطقه، اقدامات دولت را مغایر با اصول حاکمیت ملی و مخالف با سیاست شاه در مصاحبه دهلی دانست و دولت را به واسطه این سهل انگاری و تعرض نسبت به اصول حاکمیت ملی مستحق استیضاح نمود.
کد خبر: ۸۸۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۸
از تشییع تا چهلم اسدالله علم
علم در تاریخ 25 فروردین 1357 در سن پنجاه و هشت سالگی در گذشت. بر طبق اسناد، خانواده علم در حرم مطهر امام رضا(ع) دارای مقبره خانوادگی هستند که وی نیر در همان محل دفن می‌شود. طبق این سند تاریخ فوت علم 25 فروردین ماه 57 بیان شده است که با توجه به مرگ وی در نیویورک، با دو روز تاخیر یعنی 27 فروردین به خاک سپرده می شود.
کد خبر: ۸۸۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۵
سلام عید
«سلام» از مراسمی است که در تاریخ ایران، پادشاهان و امرا یا شاهزادگان برپا می‌شده و درانواع مختلفی معمول بوده است: سلام پادشاهی یا خلافت؛ سلام عید که در عید نوروز، سلام نظامی یا اعیاد مذهبی همچون عید فطر برگزار می شده است.در دوره پهلوی، هر سال در روز عید سعید فطر، مراسم سلامی در کاخ سعدآباد با حضور مقامات لشگری و کشوری برگزار می‌شد و حضور در این مراسم با لباس رسمی اجباری بود.
کد خبر: ۸۸۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۲
بررسی کابینه و برنامه دولت علاء توسط نمایندگان مجلس
حسین علاء دو بار در دو برهه حساس سیاسی کشور سمت نخست وزیری را بر عهده گرفت: نخست در سال 1329 ه.ش که بسیاری از تحلیلگران، از دولت او به «کابینه محلل» یاد کرده‌اند و بار دوم در 1334 ه.ش پس از برکناری سپهبد فضل الله زاهدی که این بار تا آستانه قتل به دست فدائیان اسلام پیش رفت. معرفی کابینه، معرفی برنامه، صحبت های مخالف و موافق دولت در مجلس وقت شورای ملی از نکات قابل توجه می باشد.
کد خبر: ۸۸۶۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۲۰
اللهیار صالح، سیاستمدار دورۀ پهلوی، از رهبران حزب ایران و جبهه ملی ایران در 12 فروردین 1360ش درگذشت. به این مناسبت نگاهی به کارنامه او، بویژه فعالیتهایش در سالهای پایانی حکومت پهلوی و همزمان با فضای باز سیاسی داشته‌ایم.
کد خبر: ۸۸۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۱۲
نوروز با تاریخ انقلاب اسلامی؛ بخش دوم
در آخرین ماه‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی بین سیاستمداران ایالات متحده در ارتباط با چگونگی حمایت از رژیم پهلوی اختلافاتی وجود داشت. فرستادن ژنرال هایزر به ایران در واقع آخرین حمایت آمریکا از شاه بود. به اعتقاد هایزر همین اختلاف نظر و دوگانگی باعث گردید ماموریت وی به شکست و رسوایی ختم شود. این فیلم روایتی دست اول از سفر هایزر به ایران است و برای نخستین بار مصاحبه هایی با او، شاه و درباریان را درباره این سفر به تصویر کشیده است.
کد خبر: ۸۸۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۱/۰۷
مروری بر زندگی آیت‌الله محمد امامی کاشانی
در سال 1351 كه ساواك فعالیت‌های سیاسی و سخنرانی‌های آیت‌الله امامی كاشانی را تحت‌نظر داشت، رادیو تلویزیون ملی ایران به او و شش نفر از وعاظ تهران از جمله مرتضی مطهری، دكتر جواد مناقبی، ناصر مكارم شیرازی، ابوالقاسم خزعلی و سید عبدالكریم هاشمی‌نژاد پیشنهاد كرد كه هر كدام به مدت پنج شب سخنرانی نمایند. آنان به حیله‌ی رژیم پی بردند و هدف دستگاه از این توطئه را ایجاد تفرقه در میان روحانیون دانسته و از سخنرانی خودداری كردند.
کد خبر: ۸۷۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۳
ساواک و امنیت ملی
شعار اصلی ساواک حفظ امنیت ملی و حمایت از حقوق اساسی مردم ایران بود، اما با نگاهی به فعالیت‌های خارجی ساواک میتوان به سیاست دوگانۀ آن در قبال منافع ملی با برتری منافع کشورهایی مانند امریکا و اسرائیل پی برد. از سویی دیگر خرید تسلیحات نظامی نیز وابسته به الگوی ارائه شده از جانب قدرت‌های بیگانه از جمله امریکا بود. علاوه بر خوش‌خدمتی‌های بی‌حد و حصر رژیم پهلوی به ایالات متحده، سیاست‌های امنیتی او نیز وابسته به منافع امریکا و در راستای تامین امنیت اسرائیل تفسیر می‌شد.
کد خبر: ۸۷۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۷
ویژه‌نامه "انتخابات مجلس"| یک دهه تکاپوی انتخاباتی نیروهای مذهبی
در ادوار سیزدهم تا شانزدهم مجلس، نیروهای مذهبی به‌نوعی تمرین سیاست‌ورزی می‌کردند و هنوز از آمادگی لازم برای ایفای نقش مؤثر در عرصه انتخابات و کاندیداهای مذهبی برخوردار نبودند. شاید رویکرد آیت‌الله بروجردی در کناره‌گیری از عرصه سیاست و بالطبع مقلدین ایشان، از زمره علل این گرایش بود. اما به‌تدریج با نقش‌آفرینی فدائیان اسلام و به‌خصوص آیت‌الله کاشانی در مبارزات ملی‌شدن صنعت نفت و رویکرد اقشار مختلف مذهبی به این نهضت، جایگاه نیروهای مذهبی روزبه‌روز در عرصه رقابت‌های سیاسی پررنگ‌تر شد؛ به‌گونه‌ای که در مجلس هفدهم آیت‌الله کاشانی به ریاست مجلس برگزیده شد.
کد خبر: ۸۷۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۰۱
اسدالله بادامچیان از مبارزان نهضت اسلامی و یکی از شاهدان عینی ماجرای فیضیه در فروردین 1342 طی گفتگویی با پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی به مشاهدات خود در آن روز اشاره کرده است.
کد خبر: ۸۷۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۰
گزارش تاریخی؛ 60 سال پس از فیضیه
بیش از 60 سال از فاجعه فیضیه در فروردین 1342 می‌گذرد؛ اما همچنان مانند دیگر وقایع تاریخی مناقشات زیادی پیرامون آن شکل گرفته است. در دوم فروردین 1342 عمال رژیم پهلوی با حمله به مراسم عزاداری شهادت امام صادق(علیه‌السلام) که از سوی آیت‌الله گلپایگانی در مدرسه فیضیه برگزار شده بود؛ دست به هتک حرمت بزرگی زدند. علاوه بر آتش زدن قرآن، ادعیه و عمامه طلاب و اهانت به مرجعیت شیعه این حادثه منجر به کشته و زخمی شدن تعدادی از طلبه‌ها و مردم شد. ساواک در گزارش خود به کلیه استاسیون‌های[ایستگاه‌های] خارج از کشور در 11 فروردین 1342 علی‌رغم تحریف ماجرا به کشته شدن یک نفر در این واقعه و همچنین کشته شدن دو نفر در واقعه مدرسه طالبیه تبریز اذعان می‌کند.
کد خبر: ۸۷۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۰
بازخوانی
قیام 19 دی 1356 مردم قم آغازگر تحولی اساسی و بنیادین در نهضت اسلامی بود که با برگزاری چهلم‌ها به پیروزی انقلاب اسلامی و تأسیس نظام جمهوری اسلامی انجامید. این قیام علاوه بر اینکه به روند مبارزه سرعت بخشید و به هویت اصلی انقلاب اسلامی جهت داد، پیامدهای دیگری را نیز در پی داشت که از جمله مهم‌ترین آن میتوان به آشکار شدن چهره واقعی رژیم پهلوی و برملا شدن واقعیت شعار حقوق بشر امریکایی، بسط نفوذ و محبوبیت امام خمینی، قطع امید از سازمان‌ها و احزاب سیاسی و ... اشاره کرد.
کد خبر: ۸۶۶۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۹
دیدگاه| محسن میلانی
محسن میلانی استاد دانشگاه در علوم سیاسی در دانشگاه فلوریدای جنوبی آمریکا و نویسنده ای شناخته شده در زمینه مطالعات ایران شناسی و تاریخ انقلاب اسلامی ایران است. او که تمام دوران تحصیل را در کشور آمریکا گذرانده، در سال 1998 رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه فلوریدای جنوبی آمریکا شد و از سال 2012 مرکز مطالعات دیپلماسی را در همان دانشگاه بنیانگذاری کرد. از او کتب و مطالعات متعددی منتشر شده که مشهورترین آنها «شکل‌گیری انقلاب اسلامی از سلطنت پهلوی تا جمهوری اسلامی» به زبان فارسی ترجمه و منتشر شده است.
کد خبر: ۸۶۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۱
دیدگاه
پس از انتصاب دیوید اوِن به وزارت امور خارجه انگلستان در فوریه 1977، سیاست خارجی انگلستان بر پایه رعایت حقوق بشر در تعاملات بین‌المللی تدوین شد. اُون که به ایران به‌عنوان یک نیروی حافظ منافع غرب در منطقه خلیج‌فارس حساس بود، همزمان تلاش می‌کرد خود را به‌عنوان قهرمان حفظ حقوق بشر در سطح بین‌الملل معرفی کند و از سوی دیگر از دیکتاتوری محمدرضا پهلوی حمایت کند. به این بهانه بررسی کوتاهی از روابط دولت انگلستان و ایران در سال پایانی عمر حکومت پهلوی خواهیم داشت.
کد خبر: ۸۶۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۰
دیدگاه؛ نقد و معرفی کتاب
میرسپاسی با تببین نقش اندیشه غرب‌زدگی در سقوط دولت پهلوی، به اهمیت تغییر گفتمان و ایدئولوژی رسمی دولت در دهه 1970 پرداخته است.
کد خبر: ۸۶۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۲
پرونده اسنادی روز دانشجو
در این جلسه، با وجود مخالفت نخست‌وزیر و روسای دانشگاه‌ها، رئیس ساواک اصرار بر اخراج اساتید و دانشجویان دارد و حتی اهمیتی برای مساله کمبود استاد و نیروی متخصص قائل نیست و دانشجویان را نیز تهدید می‌کند که با کوچکترین خلافی اخراج خواهند شد و دست آخر این حرف نصیری است که به کرسی می‌نشیند و تعداد زیادی از اساتید و دانشجویان مخالف و منتقد اخراج و بازداشت می‌شوند.
کد خبر: ۸۶۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۰
به بهانه شصتمین سال ترور جان.اف. کندی
جان اف. کندی روز 22 نوامبر 1963 در دالاس آمریکا ترور شد. او از ۲۰ ژانویه ۱۹۶۱ – ۲۲ نوامبر ۱۹۶۳ / 30 دی 1339-1 آذر 1342 نخست‌وزیر ایالات متحده بود. دوران ریاست‌جمهوری کندی، برای شاه مصیبت‌بارترین دوران روابطش با آمریکا محسوب می‌شد. با توجه به اسناد و مدارک و کتاب منشر شده موجود در این زمان، نه آمریکا اطمینان چندانی از ماندگار بودن نظام شاه با توجه به اوضاع بحرانی آن زمان داشت و نه شاه رفتار دولتمردان آمریکا را نسبت به خود می‌پسندید.
کد خبر: ۸۵۷۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۳۰
به مناسبت در گذشت دکتر داود هرمیداس باوند
زاهدی در نیویورک در هتل والدوف آستودیا ضمن بحث راجع به بحرین گفت: اگر من به عنوان وزیر خارجه روزی در پای سندی امضا بکنم دائر به اینکه بحرین از ایران جدا بشود باید دست مرا قطع نمود. ولی بعد که این کار هم انجام گرفت ایشان هم وزیر خارجه بودند امضاء هم کردند؛ نه تنها دستشان قطع نشد بلکه کماکان پست را داشتند.
کد خبر: ۸۵۶۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
نامه منتشرنشده ثریا اسفندیاری
ثریا اسفندیاری بختیاری که هفت سال (۱۳۳۶-۱۳۲۹) ملکه دربار ایران بود؛ سال‌ها بعد از جدایی در نامه‌ای به عبدالکریم ایادی پزشک مخصوص دربار با «ارباب» خواندن شاه، از او می‌خواهد مانع از نوشتن درباره‌اش در کتاب زندگینامه محمدرضاشاه شود؛ نامه‌ای که از هتل پالاس بادروت در سنت‌موریتس سوئیس فرستاده شده و ملکه سابق نوشته تا آن زمان چیزی درباره خودش نگفته و ننوشته است؛ گرچه در سال ۱۳۷۱، ۹ سال قبل از فوت در ۶۹ سالگی، خاطراتش را در کتاب «کاخ تنهایی» منتشر کرد.
کد خبر: ۸۵۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۳
در برنامه به افق فلسطین مطرح شد؛
رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی در بخشی از این برنامه با ارائه اسنادی که برای نخستین‌بار منتشر می‌شد بطور مستند مناسبات کارگزاران پهلوی و اسرائیل تشریح کرد.
کد خبر: ۸۵۴۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۳
