قیام سی تیر 1331 به رهبری آیتالله کاشانی بار دیگر قدرت علمای دینی و اعتماد مردم به آنها را نمایان ساخت و محمد مصدق به قدرت بازگشت. در ادامه تصاویر این واقعه تاریخی از نظر میگذرد.
کد خبر: ۶۹۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۸
اهواز
مرتضی کاشانی از فعالان نهضت ملی که به هنگام رخداد قیام سی تیر در اهواز حضور داشت، خاطرات خود از آن روز را اینطور بازگو میکند: وقتی حادثه 30 تیر پیش آمد ما در بیمارستان راهآهن ساکن بودیم و اتاق داشتیم و از آنجا قیام سی تیر را زیرنظر داشتیم و کمک میکردیم. در این روز دولت از تانک استفاده کرد و مردمی را که به خیابانها آمده بودند زیر میگرفتند. روز 30 تیر رفقای من در حضورم زیر تانک رفتند و کشته شدند. یکی از آنها پایش قطع شد و درگذشت و دیگری هم در فاصله پیادهرو و خیابان تانک از روی او رد شد.
کد خبر: ۶۹۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۴/۲۸
کلاس تاریخ
آیتالله کاشانی به فرستادگان دربار گفته بود:«شما و اربابان شما بارها مرا زندانی و تبعید کردهاید. پس شما نمیتوانید مرا بترسانید. بروید و به اعلیحضرت بگویید که اگر بیدرنگ دکتر مصدق بر سر کار باز نگردد، شخصا به خیابان خواهم رفت و مبارزه مردم را مستقیما متوجه دربار خواهم کرد.»
کد خبر: ۶۶۷۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۲۳
به دنبال استعفای ناگهانی مصدق از نخستوزیری و روی کار آمدن قوام، فضای سیاسی کشور بار دیگر متشنج شد. مردم با رهبری آیتالله کاشانی دست به تظاهرات گستردهای زدند و خواستار برکناری قوامالسلطنه و بازگشت مصدق شدند. در همین زمان محمدرضا پهلوی دستور سرکوبی قیام را صادر کرد، متعاقب این دستور، آیتالله کاشانی ضمن هدایت قیام مردمی، پیامی خطاب به نيروهاى نظامى صادر میکند و مسئوليت آنان را یادآو میشود. در ادامه با گسترش قیام مردمی، شاه که خود را در مقابل قیام مردم ناتوان دید به واحدهاى ارتش دستور مراجعت به مراكز خود را صادر كرد. به دنبال آن خبر استعفاى قوامالسلطنه اعلام و بازگشت مجدد مصدق به قدرت اعلام شد. بهاينترتيب، خبر پيروزى مردم و شکست شاهانه در سرتاسر ايران پيچيد.
کد خبر: ۶۰۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۳۰
مروری بر وقایع 30 تیر 1331؛
عسکراولادی میگوید: ما موفق شدیم بدنهای مطهر شهدا را به منزل آیتالله کاشانی ببریم. ایشان تشریف آوردند و باز از شهدا تجلیل کردند و تشویق به مقاومت نمودند، بعد فرمودند: «شعارها چیست؟» گفته شد شعار: «مرگ بر قوامالسلطنه، زنده باد دکتر مصدق و یا مرگ یا مصدق». فرمودند: «خودش را در شعارها هدف قرار بدهید؛ خود شاه را. تا خودش را در خطر قرار ندهید مردم را رها نمیکند». بعد فرمودند: «از اینجا تقسیم بشوید؛ عدهای بروید بازار، عدهای بروید بهارستان و عدهای بروید توپخانه، مردم را دعوت کنید که بیایند و مقاومت شدیدتر بشود، یادتان باشد خودش(شاه) را مورد حمله قرار بدهید».
کد خبر: ۵۰۵۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۳۰
شهربانی کل کشور در گزارشی به وزارت کشور در اول شهریورماه 1324 آزادی آیتالله کاشانی را بدین شرح گزارش نموده است: «برطبق گزارش شماره 1009 شهربانی کرمانشاهان معروض میدارد آقای حاجی سیدابوالقاسم کاشانی که در اردوگاه انگلیسیها تحت نظر بود، عصر روز 24 ماه جاری مرخص و در خانه آقای حاجی اسماعیل سالمی علاف وارد شده؛ عدهای از اهالی نامبرده را دیدن نمودهاند.»
کد خبر: ۲۴۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۲۳
بازخوانی سير ملى شدن صنعت نفت – بخش اول؛
تا زمانىكه شركتهاى آمريكايى و انگليسى در حال مذاكره نفت بودند هيچ اعتراضى از جناح راست مجلس بلند نشد و تنها چند نفر از نمايندگان چپگرا از دولت ساعد سؤال كردند و دولت نيز پاسخ گفت؛ اما همينكه شوروى در عكسالعمل به نفتخواران غربى چشم طمع به طرف ايران دوخت، غربگرايان مجلس به تكاپو افتادند، تا جايى كه «در محيط پارلمانى شايع شده بود كه آقاى سيدضياءالدين طباطبايى]هوادار غرب[ طرحى راجع به تحريم امتياز نفت تهيه نموده و منتظر است كه در موقع مقتضى پيشنهاد به مجلس كند»
کد خبر: ۲۳۶۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۱۶
انتشار برای نخستینبار| برشی از خاطرات احمد خلیلی
احمد خلیلی در خاطرات خود میگوید: مجلس فشار میآورد كه حكومت نظامی تقریباً نباشد و ملغی بشود؛ مصدق هم با حکومت نظامی مخالف بود اما برای جلوگیری از آن، یك قانون تحت عنوان "امنیت اجتماعی" به وجود آورد که خیلی شدیدتر از قانون حکومت نظامی بود و بعداً ساواك از درون آن بیرون آمد.
کد خبر: ۲۳۶۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۱۵
5 اسفند 1325
کد خبر: ۲۲۹۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۲/۰۵
پس از حمایتهای مکرر سازمان ملل از رژیم صهیونیستی آیتالله کاشانی ضمن ارسال نامهای به سازمان ملل شعارهای دروغین و رنگین آنان در دفاع از حقوق بشر را به چالش میکشاند و با توجه به حمایت آنان از رژیم صهیونیستی میگوید:"یک عده مهاجر ، با کمک و اسلحه دول موفق شدند اعراب را از یک قسمت از سرزمین فلسطین که خانه آنها بود و قرنها در آنجا ماوی داشتند، بیرون رانند و اگر دول معظمه اطمینان به اغماض و چشمپوشی سازمان از این تجاوز و حقکشی نداشتند ، مرتکب چنین جنایتی نمی شدند . اینک میلیونها مردم مسلمان جهان چشم به راه تصمیمات سازمانند که از این تعدیات جلوگیری نمایند و اجازه ندهند اسلحه و پول بعضی از اعضای آن سازمان به نفع اقلیتی کوچک و به ضرر ساکنین یک قسمت از خاک شرق به کار برده شود. "همچنین آیتالله کاشانی بعد از کودتای 28 مرداد، در پاسخ به نامههای گروههای مختلفی از مردم که نسبت به تلاش رژیم پهلوی برای برقراری ارتباط با رژیم صهیونیستی ابراز نگرانی کرده بودند، آیتالله کاشانی در پاسخ به این نامهها اظهار داشت: مادامی که من زنده باشم به خواست خدا رابطه با رژیم صهیونیستی به عمل نخواهد آمد.
کد خبر: ۱۹۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۰/۱۱
برشی از خاطرات آیتالله خزعلی
آیتالله خزعلی در مورد ملیگراها میگوید:ملىگراها برداشت درستى از مكتب اسلام نداشتند. اعتقادات و باورهاى مردم را ابزار رشد سياسى مىدانستند. مرحوم مدرس در دوره چهارم مجلس در منازعهاى كه با مصدق داشت به او گفت: تو تا آخر عمر در كلاس اول سياست باقى خواهى ماند و كلاس اول سياست عوامفريبى است. يعنى تو تا آخر عمر با عوامفريبى سر و كار دارى و ما اين حقيقت را در نهايت فهميديم. اگر مصدق مىخواست براى ملت و اسلام كار كند، آيتالله كاشانى تا آخر پشتيبانش مىبود، ولى بعدآ معلوم شد، مصدق هدف ديگرى دارد.
کد خبر: ۱۲۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۲۵
اعتماد و عدم اعتماد به آمریكا از مهمترین اختلافهای مصدق و آیتالله كاشانی بود كه در نهایت منجر به جدایی مصدق از آیتالله كاشانی و زمینهساز كودتای 28 مرداد 1332 شد؛ واقعهای كه پای آمریكا را به ایران باز كرد. از آن پس آمریكا با كنار زدن متحد همیشگیاش انگلیس و تبدیل شاه به یك مهره دستنشانده، ایران را به خود وابسته كرد و با قرارداد كنسرسیوم، غارت نفت را آغاز كرد. اما آنچه زمینهساز دخالت آمریكا و انگلیس در ایران شد، در ابتدا اشتباهات برخی سیاستمداران ایرانی بود كه با اعتماد نابجا به آمریكا، زمینه سقوط دولت خود و قدرتگیری استعمار آمریكا در ایران را فراهم ساختند
کد خبر: ۱۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۵/۲۸