مرکز اسناد انقلاب اسلامی

برچسب ها - 17شهریور
استان سمنان از قدمت بسيار زيادي برخوردار است و از ديرباز در رويدادهاي مختلف تاريخي نقش بسزایی را ايفا کرده است. در دوران مشروطه، مبارزات مردمی در ابتدای امر به شهرهای بزرگی نظیر تهران، تبریز، رشت، شیراز، اصفهان و کرمان محدود می­شد. اما مدتی بعد دامنه­ی این مبارزات و اعتراضات به سایر شهرها نیز کشیده شد و در این میان سمنان و شاهرود نیز یکی از پایگاه­های مشروطه­خواهان گردیدند. با شکل ­گیری مشروطه مردم سمنان به رهبری آزادی­خواهان این شهر در این نهضت، شرکت فعالی داشتند و با بیشتر بزرگان مشروطه در سایر شهرها نیز ارتباطی تنگاتنگ برقرار نمودند و بدین گونه، نقش خود را در تاریخ معاصر ایران ایفا کردند.
کد خبر: ۵۶۱۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۱۱/۲۶

انقلاب اسلامی در فارس
بعد از جنایت شاه در میدان ژاله، برخلاف تصور رژیم، سرعت جریانات انقلابی در سرتاسر کشور توسعه یافت. مردم در سراسر ایران پس از اینکه از کشتار وحشیانه میدان ژاله با خبر شدند، ضمن برگزاری مراسم بزرگداشت شهدای 17شهریور ، دست به تظاهرات زدند.
کد خبر: ۵۱۸۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۶/۱۷

24 مهر 1357
کد خبر: ۳۷۸۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۲۴

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"
انقلابیون و مبارزین كه‌ برگزاري‌ راهپيمايي عید فطر در روز‌ 13 شهريور را تجربه‌‌ موفقي‌ ارزيابي‌ كردند، تصميم‌ گرفتند بار ديگر در مقابل‌ حكومت‌ شريف‌امامي‌ و به‌ منظور برائت‌ از وي‌، مانور قدرتي‌ را به‌ اجرا درآورند. متعاقب آن ارتشبد اويسی‌ با صدور اولين‌ اطلاعيه‌‌ فرمانداری‌ نظامی‌ اعلام‌ كرد: «به‌ منظور ايجاد رفاه‌ مردم‌ و نحوه‌‌ نظم‌ از ساعت‌ 6 صبح‌ روز 17 شهريور ماه‌ مقررات‌ حكومت‌ نظامی‌ را به‌ مدت‌ شش‌ ماه‌» به‌ اجرا می‌گذارد.اما مردم‌ در صبح‌ روز 17 شهریور، بی‌خبر از حكومت‌ نظامی‌ در دسته‌های‌ بزرگی‌ از خيابان‌های‌ فرح‌آباد، شهباز و ميدان‌ خراسان‌ به‌ طرف‌ ميدان‌ ژاله‌ حركت‌ كردند. در نزديكی‌ ميدان‌ و خود ميدان‌ كاميون‌های مملو از نظاميان‌ ايستاده‌ بودند.نيروهای‌ مستقر در ميدان‌ نيز از چند سو مردم‌ را به‌ رگبار مسلسل‌ بستند. در مدت‌ چند ثانيه‌ صدها نفر در خاک‌ و خون‌ غلطيدند.خبر فاجعه‌ قتل‌عام‌ مردم‌ در ميدان‌ ژاله‌ به‌ سرعت‌ در جهان‌ پيچيد و سياست‌مداران‌، دولت‌مداران‌، خبرگزاری‌ها و محافل‌ بين‌المللی‌ را وادار به‌ عكس‌العمل‌ نمود. در این بین كارتر با شاه‌ تلفنی‌ صحبت‌ كرد و «پشتيبانی‌ آمريكا را از وی در اقداماتی‌ كه‌ برای‌ برقراری‌ نظم‌ به‌ عمل‌ می‌آورد تأييد كرد».
کد خبر: ۳۵۲۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"
در روز 17 شهریور 1357، جنایت دیگری از رژیم پهلوی در تاریخ ثبت شد و آن سرکوبی خونین تظاهرات مردم در این روز بود. علاوه بر منابع و روایت‌های متعدد، گزارشگران سفارت امریکا در تهران نیز به پوشش این جنایت پرداختند که بازخوانی آن نشانگر ابعاد این فاجعه است. این گزارش‌ها از "قتل تعداد کثیری" از مردم با استفاده از "سلاح‌های جنگی" صحبت می‌کنند و از شهادت 4هزار تا 4500 نفر در این روز خبر می‌دهند. مکاتبات بین سفارت امریکا در تهران و وزارت امور خارجه این کشور حکایت از آن دارد که در روز 17 شهریور «سربازان مجهز به کلیه وسایل جنگی بودند و به جای سلاح‌های کنترل کننده جمعیت از سلاح‌های جنگی استفاده می‌کردند.» همچنین گزارشگر سفارت اذعان می‌کند: «یک شاهد آلمانی قابل اعتماد که در منطقه زندگی می‌کند گزارش می‌دهد که از هلی‌کوپترها به طرف خراب‌کاران تیراندازی‌هایی صورت گرفت.»
کد خبر: ۳۵۲۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| انتشار برای نخستین بار
این‌ فیلم‌ در آن‌ روزهای‌ اول‌ در هر جا پخش‌ شده‌ بود اكثراً دخترها و زن‌ها از شدت ناراحتی غش‌ كردند. خصوصاً آن‌ قسمت‌ آخر كه‌ در غسالخانه‌ هست‌ می‌دیدند نمی‌توانستند خودشان را کنترل کنند، چه‌ ایرانی‌ چه‌ خارجی!‌ اصلاً باور نمی‌كردند كه‌ این‌ همه‌ جنایت‌ در ایران‌ شده‌ باشد.
کد خبر: ۳۵۰۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| گفتگو با سیدمهدی قاسمی، شاهد عینی کشتار 17 شهریور؛
سیدمهدی قاسمی گفت: تعداد شهدا خیلی زیاد بود و همین طور جنازه روی زمین بود. همچنان ماموران رژیم پهلوی داشتند مردم را می‌کشتند. من آن روز از ساعت 7 صبح تا شب، حدود 3000 جنازه تکه پاره دیدم که هنوز هم جلوی چشمم است.
کد خبر: ۳۵۰۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| روایتی از ولی‌الله چه‌پور
مشاهده منظره کفش‌های برجای مانده، چادرها و روسری خانم‌ها، زنان غش کرده و شهید شده و سالم بر روی هم افتاده و صدای ناله و ضجه از گوشه و کنار میدان، صحنه دلخراشی را به وجود آورده بود و هر انسان با احساسی را منقلب و دگرگون می‌کرد. از طرفی در آن شرایط اقدامی مقدور نبود. در میدان حکومت نظامی برقرار شده و هر گونه کمک رسانی و اقدام برای تخلیه شهدا و نجات مجروحان بدون اذن نظامیان مسلح مستقر در میدان با خطر تیراندازی و کشتار مواجه می‌شد.
کد خبر: ۳۴۹۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| برشی از خاطرات آیت‌الله مهدوی‌کنی
حدسی که آن زمان زده می‌شد این بود که دستگاه پهلوی می‌خواست از این جمع سوء استفاده کند و شاید مایل بود چنین جمعی پیدا شود و زهر چشمی بگیرد و لذا آنها بدون اعلام قبلی، به عنوان حکومت نظامی مردم را به رگبار بستند و فکر می‌کردند که این آخرین حرکتی است که مردم انجام می‌دهند و با این کار می‌توانند مردم را به تسلیم وادار کنند و انقلاب را سرکوب کنند.
کد خبر: ۳۴۹۴   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| برشی از خاطرات فضل‌الله فرخ
یکی از مسائل ناراحت‌کننده این بود که گاهی پرستارها می‌آمدند بیرون و گریه می‌کردند و می‌گفتند: عده‌ای می‌آیند سرم را از دست بیمارها می‌کشند و حتی اگر ما مراقبت نکنیم آمپول هوا تزریق می‌کنند و مجروحین را شهید می‌کنند.
کد خبر: ۳۴۹۳   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| برشی از خاطرات علی‌محمد بشارتی
آمار رسمی که درخصوص تعداد شهدا اعلام کردند خیلی کمتر از تعداد واقعی آن‌ها بود. رژیم تعداد شهدا را هشتاد و نه و تعداد مجروحین را دویست و پنجاه تن اعلام کرد. البته قبل و بعد از انقلاب هیچ آمار دقیقی از تعداد شهدای ۱۷ شهریور به دست نیامد؛ اما من که در بهشت زهرا (س) بودم روی پای یکی از جنازه‌های شهدا عدد ۱۷۲۳ را دیدم. معلوم بود که این‌ها را از یک کانال رسمی، مثلا ساواک، عبور داده و جواز دفن صادر کرده‌اند و آن شماره هم، شماره مسلسل افرادی بود که از کانال گذشته‌اند.
کد خبر: ۳۴۹۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| روایتی از حجت‌الاسلام حسن روحانی
در تمامي‌ روزنامه‌ها از اين‌ فاجعه‌ به‌ عنوان‌ «جمعه‌‌ سياه‌» يا «سپتامبر سياه‌» و يا «8 سپتامبر خونين‌» ياد شد و تقريباً در همه‌‌ مقالات‌ بر اين‌ نكته‌ اشاره‌ شده‌ بود كه‌ ادامه‌ حيات‌ رژيم‌ در ايران‌ غيرممكن‌ است‌. بعضي‌ از خبرگزاري‌ها گفته‌ بودند كه‌ كارتر تلفني‌ با شاه‌ صحبت‌ كرده‌ و به‌ او قول‌ حمايت‌ داده‌ است‌. ولي‌ همه‌ متذكر مي‌شدند كه‌ در شرايط‌ فعلي‌ اين‌گونه‌ حمايت‌ها بي‌تأثير است‌.
کد خبر: ۳۴۹۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"
در آن روز، رژیم شاهنشاهی حتی به کودکان هم رحم نکرد و بار دیگر دست خود را به خون ملت ایران آلوده کرد. یکی از افرادی که شاهد کشته شدن کودکی در مقابل پدر و مادرش بود؛ می‌گوید: «یک بنده خدایی را در خیابان شکوفه در خانه‌شان را زدند. او بچه همان خانه بود. نمی‌دانم تا حالا آن خانه را فروخته‌اند یا نه ولی تا چندی قبل جای گلوله‌ها روی در آهنی بود. در آن روز چند گلوله به در خورده بود و آن‌ها آن بچه را جلوی پدر و مادرش کشتند.»
کد خبر: ۳۴۸۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| برشی از خاطرات حجت‌الاسلام جعفری اصفهانی
سربازها و کماندوها، چهار جا کمین کرده بودند؛ جلوی سینما، کنار داروخانه، پشت میدان و روبه‌روی خیابان. آنها ناگهان وارد جمعیت شدند و کشتار بی‌رحمانه خود را شروع کردند. ماشین‌های آب‌پاش هم آورده بودند. همه آن‌ها سلاح یوزی به همراه داشتند و تا پایان روز به کشتار خود ادامه دادند.
کد خبر: ۳۴۸۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"| برگی از خاطرات رهبر انقلاب
کسی که روزنامه‌های آن وقت و اظهارات مسؤولان رژیم ستمشاهی را مطالعه می‌کرد، می‌فهمید که این‌ها می‌خواهند کسانی را که در مقابل آنها هستند و مبارزه می‌کنند، از هم جدا کنند. عدّه‌ای را که طرفداران و علاقه‌مندان مخلص امام بودند و راه امام را علناً اظهار می‌کردند، به عنوان تندرو و افراطی و متعصّب معرفی می‌کردند. در مقابل این‌ها هم، بعضی از کسانی را که علاقه‌مند به مبارزه بودند، ولی خیلی جدّی در آن راه نبودند، یا جدّی بودند، ولی دستگاه آن‌طور خیال می‌کرد اینها جدیّتی ندارند، به عنوان افرادی که معتدلند و با این‌ها می‌شود مذاکره و صحبت کرد، معرفی می‌کردند.
کد خبر: ۳۴۸۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

ویژه‌نامه "جمعه سیاه"
در چهلمین سالروز قیام 17 شهریور، اینستاگرام مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تصاویری از این قیام خونین را منتشر کرد.
کد خبر: ۳۴۸۶   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۱۷

اینستاگرام مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر کرد
واقعهٔ شهریور ۱۳۵۷ معروف به «جمعهٔ سیاه» واقعه‌ای در جریان ناآرامی‌هایی بود که در نهایت به وقوع انقلاب ۱۳۵۷ ایران انجامید، در تاریخ 17 شهریور تظاهرات مردم و انقلابی در خیابان ژاله (۱۷ شهریور) و میدان ژالهٔ (شهدا) در تهران، منجر به سرکوب خونین تظاهرکنندگان توسط نیروهای نظامی ارتش شاهنشاهی ایران شد.این حادثه آغاز پایان کار رژیم پهلوی ایران در نظر گرفته می‌شود که هر گونه امید به مصالحه میان انقلابیون و سلطنت‌طلبان را از میان برد.
کد خبر: ۱۱۹۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۶

همزمان با وقایع 17 شهریور 1357 و كشتار مردم ایران در این روز، اسنادی مبنی بر نقش رژیم صهیونیستی در این فاجعه مشاهده می‌شود، به طوری كه سازمان اطلاعات و امنیت كشور (ساواك) تلاش كرد تا با كمك رسانه ها، نقش رژیم صهیونیستی در فاجعه "جمعه سیاه" را از دید مردم پنهان كند؛ سند زیر به خوبی این موضوع را نشان می دهد.
کد خبر: ۳۳۲   تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۶/۱۷

روزنامه "لوموند" طی گزارشی اعتراف كرد كه برنامه كشتار مردم در 17 شهریور، قبلاً از سوی رژیم پهلوی در دستور كار نظامیان قرار گرفته بود. این روزنامه نوشت: «روز جمعه صبح، وسایل نقلیه سنگین نظامی در شاهراه‌ها و نقاط حساس پایتخت مستقر شدند. سربازان كلاه خود بر سر، آنچنان كه گویی برای شلیك كردن مصمم هستند اسلحه‌های خودكار خود را به سوی رهگذران نشانه گرفتند. شب قبل از روز جمعه، تعداد قابل ملاحظه‌ای از سربازان عملاً، تمام قسمت‌های میدان ژاله را با تجهیزات كامل محاصره كرده بودند.»
کد خبر: ۳۳۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۶/۱۷

تازه های کتاب