مرکز اسناد انقلاب اسلامی

در اردبیل هم انقلابیون در تكاپو بودند كه بتوانند اعتراض خود به حكومت پهلوی را نشان دهند. در شهر هم شایع بود كه در 29 بهمن بازار و دكاكین عمومی تعطیل خواهد بود. روز 29 بهمن به مناسبت چهلم شهدای قیام قم مراسمی در مسجد میرزا علی‌اكبر اردبیل با حضور علمای مبارز آیات: مسائلی و مروج و با حضورگسترده مردم برگزار شد. در این مراسم حجت‌الاسلام جلیل ناطق به سخنرانی پرداخت گرچه برپایی مراسم به این مناسبت گام مهمی از سوی انقلابیون بود لیكن سخنران انتظار مردم و علمای شهر را برآورده نساخت، پس از پایان سخنرانی زودهنگام وی، جوانان و انقلابیون كه ناراضی بودند شعارهایی به حمایت از امام خمینی سر دادند.

در بخشی از متن پیام امام آمده؛ «من الآن که مشغول نوشتن این غمنامه هستم، نمی‌دانم که به برادران عزیز تبریزی ما چه می‌گذرد. آیا شاه به جنایات خود- و لو موقتاً- خاتمه داده است یا نه؟ آیا می‌خواهد پس از آن قتل عام، بازماندگان را چنان سرکوبی کند که نفس‌ها قطع شود؟ لکن باید بداند که دیر شده؛ ملت ایران راه خود را یافته و از پای نمی‌نشیند تا جنایتکاران را به جای خود بنشاند و انتقام خود و پدران خود را از این دودمان سفاک بگیرد».

آذربایجان همواره تاریخ پرافتخاری داشته است؛ در دوران معاصر، این سرزمین ایمان و اسلام نه تنها در برابر روس‌ها افزون از سه قرن مقاومت کرده بود، بلکه در برابر دیکتاتوری استالین و توطئه عواملش در ایام رحلت مرجع تقلید، حضرت آیت‌الله‌ العظمی سیدابوالحسن اصفهانی (1314) افزون بر چهل روز عزا نشست و در زمان رحلت حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدحسین بروجردی، مرجع تقلید شیعیان جهان (1340) در تبریز شور و غوغایی بر پا بود. تبریز در دوران نهضت اسلامی هم پیشگام مبارزه بود؛ در قضیه طرح انجمن‌های ایالتی ولایتی (1341)؛ قیام 15 خرداد، دستگیری حضرت امام و علمای تبریز (1342) و تبعید آن‌ها به تهران، مبارزه با رژیم پهلوی بین سال‌های (1343- 1355) و شهادت شهید آیت‌الله مصطفی خمینی (1356)؛ همواره مردم تبریز به عنوان رهروان ولایت و تحت امر ولی فقیهی همچون امام خمینی به مبارزه می‌پرداختند. و این بار در 29 بهمن 1356 همان مردم و فرزندان همان اهل ایمان، در سوگ شهیدان قم به عزای عمومی نشسته بودند.

به دنبال قیام 29 بهمن تبریز شریعتمداری در مصاحبه‌ها و دیدارهایش مردم را به سکوت و آرامش دعوت می‌کرد. وی ضمن صدور اعلامیه‌ای در بعد از ظهر روز 29 بهمن خواستار بازگشت مردم به خانه‌هایشان شد. این اعلامیه شریعتمداری چنان سازاشکارانه بود که ساواک نیز نهایت استفاده را از آن برد. به طوری که بلافاصله اعلامیه‌ مذکور را با تیراژ بالا تکثیر کرده و شب هنگام و بامداد روز 30 بهمن 56 در نقاط مختلف تبریز پخش و الصاق کرد.