عقب‌نشینی ارتش رژیم صهیونیستی از جنوب لبنان را شاید بتوان تلخ‌ترین و دردناک ترین‌تراژدی برای تل‌آویو و بزرگ‌ترین پیروزی برای ملت، دولت و مقاومت اسلامی لبنان به شمار آورد. متعاقب این شکست مارتین ون کریفیلد مورخ نظامی رژیم صهیونیستی اعتراف کرد: «ما در جنگی شکست خوردیم که 23 سال قبل خود آن را آغاز کردیم». یکی از افسران بلندپایه رژیم صهیونیستی نیز اظهار داشت: «اگر درست قضاوت کنیم می‌بینیم که ما خود از لبنان خارج نشدیم، بلکه فرار کردیم». علاوه بر این مؤسسات پژوهشی اسرائیلی ـ آمریکایی نیز همانند نظامیان، عقب‌نشینی ارتش رژیم صهیونیستی را از جنوب لبنان شکستی برای رژیم صهیونیستی ارزیابی نمودند.
بعد از ظهر روز سوم خرداد 1361، در جریان عملیات بیت‌المقدس خرمشهر به طور کامل از دست رژیم بعث عراق خارج شد. به اذعان تحلیل‌گران جهانی فتح خرمشهر علاوه بر تغییر ماهوی جنگ سرنوشت جنگ را نیز تغییر داد. متلاشی کردن روحیه ارتش رژیم بعث عراق و پایان دادن به زیاده‌خواهی صدام و استکبار جهانی از پیامدهای فتح خرمشهر بود. بازتاب گسترده قدرت نظامی ایران در رسانه‌های جهان و اعتراف آنان به تغییر موازنه جنگ به سود جمهوری اسلامی ایران از دیگر تأثیرات مهم عملیات بیت‌المقدس محسوب می‌شود. به دنبال این فتح بزرگ امریکا و حامیانش با ترس از آینده جنگ به دنبال راه‌کار برای پایان دادن به جنگ برآمدند.
سفر ياسر عرفات به‌عنوان اولین مقام خارجی به ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی، تعطیلی سفارت رژیم صهونیستی در تهران و اختصاص آن به نمایندگان ساف، نامگذاری آخرین جمعه ماه مبارک رمضان به‌عنوان روز جهانی قدس و موضع‌گیری‌های مکرر حضرت امام(ره) و مسئولان رده‌بالای جمهوری اسلامی علیه رژیم صهیونیستی از جمله اقدامات عملی و علنی نظام جمهوری اسلامی بود که هم موازنه را برعلیه صهیونیست‌ها برهم زد و هم زورگویی و نامشروع‌بودن این حکومت جعلی را در برابر افکار عمومی جهان به نمایش گذاشت.
حضور دیپلمات‌های آمریکایی در ایران در زمان وقوع انقلاب اسلامی باعث شد آنان از نزدیک شاهد تلاش دولت امریکا برای حفظ سلطنت باشند. به اعتراف کارگزاران آمریکایی، کاخ سفید تا آخرین لحظه از سلطنت پهلوی حمایت کرد. اما پیروزی انقلاب اسلامی باعث تحمیل "حقارت تاریخی" به آمریکا شد. یورگنسن با اشاره به این حقارت می‌گوید: «آمریکا با پیروزی انقلاب در ایران به شدت تحقیر شد». بدین ترتیب رژیمی که با حمایت‌های غربی روی کار آمده بود و از سال 1332 تحت حمایت مستقیم آمریکا عمل می‌کرد با انقلاب پرشور مردم ایران در سال 1357 نابود شد.
کتابِ «مصدق، سالهای مبارزه و مقاومت» نوشته سرهنگ غلامرضا نجاتی، به لحاظ «محتوایی» و «روشی» دارای نقدهای مهمی است. از جمله نقدهای محتوایی می‌توان به تحلیل‌های متاثر از گفتمان ِضدِ روحانیت، نگاه تک بعدی به جنبه‌های شخصیتی مصدق، تحلیل‌های یک جانبه و نادرست از برخی جریانات، ارائه اطلاعات غیر جامع بر مبنای حقایق نیم‌بند، تقسیم بندی غیر منصفانه ناشی از موضع فکری نویسنده و... اشاره کرد. همچنین ضعف در روش پژوهش و اشکالات ارجاعی را می‌توان از نقدهای روشی این کتاب دانست.
در سالهای آغازین دهه چهل، شاه به امید اجرای اصلاحات ارضی و خلع سلاح رقبای خود، از فشار سیاسی کاست و فضای سیاسی کشور را باز کرد. بازرگان و همفکران او از این فرصت استفاده کردند و با بهره‌گیری از تجربه فعالیت در نهضت مقاومت ملی، تصمیم گرفتند گروه سیاسی دیگری را به‌وجود آورند که هویت مذهبی – اجتماعی داشته باشد و بر ضرورت حکومت دمکراتیک تاکید ورزد. از این روی نهضت آزادی ایران را در بیست و پنجم اردیبهشت ماه 1340 بنیان نهادند.
فردوست می‌گوید: «در آخرین روزهای سلطنت رضاخان، به دستور محمدرضا به سفارت انگلیس رفتم و در آنجا با فردی به نام ترات که رئیس اطلاعات انگلیس در ایران بود، ملاقات کردم... او از طرفداری محمدرضا از آلمانی‌ها اظهار ناراحتی کرد. پس از بازگشت، جریان را به محمدرضا گفتم. او شدیداً جاخورد و پرسید: انگلیسی‌ها از کجا می‌دانند که من به رادیو گوش می‌دهم یا نقشه دارم؟ و ادامه داد: فردا اول وقت با ترات تماس بگیر و بگو محمدرضا نقشه‌ها را پاره کرده و به هیچ رادیویی هم گوش نخواهد داد مگر رادیو‌هایی که ترات اجازه دهد».
«سال نحسِ» سياست انگليس
بعد از انعقاد قرارداد رژی، مرجعيت شيعه با تلاش مجدانه به عرصه پيكار وارد شد و فتوای تحريم استعمال توتون و تنباکو نقطه اوج آن رويارويی بود. اين فتوا چنان نافذ بود که مرزهای جامعه را درنوردید و امواج آن به دربار نیز رسید. طولی نکشید که قرارداد با فتوای مراجع و همراهی و پيروی همگانی مردم، لغو شد. اما لغو این قرارداد در عرصه بین‌المللی و داخلی تبعاتی برای انگلستان داشت از جمله باعث شکست هیمنه انگلستان شد؛ ناکامی بلندپروازی‌های کمپانی را موجب گشت؛ خسارت‌های مادی به انگلیس تحمیل نمود و در عرصه فرهنگی نیز به انگلستان ضربه زد.
گسترش دامنه مبارازت انقلابی مردم علیه رژیم پهلوی در ماه مبارک رمضان موضوعی است که در اسناد سفارت امریکا بدان پرداخته شده است. به عنوان نمونه سفارت در گزارشی در مرداد 57 می‌نویسد: «ماه اسلامی رمـضان کـه نـزدیک است و روزهای ویژه عزاداری در اواخر ماه اوت احتمال بروز تظاهرات بیشتر را افزایش مـی دهد». شکنندگی رژیم پهلوی و نفوذ بیش از پیش امام خمینی از دیگر موضوعات گزارش سفارت در این ماه است. گزارشگر سفارت می‌نویسد: «با پایان یافتن ماه رمضان... سیاستمداران پس از آنکه دیدند که بـرخـلاف [امام] خـمینی قـادر نیستند پیروانی را گرد خود جمع کنند، به سمت [امام] خمینی گرایش پیدا کردند». حمایت کشورهای منطقه از روز قدس از دیگر موضوعاتی است که در مکاتبات سفرای امریکا در کشورهای مختلف دیده می‌شود.
نیمه اردیبهشت 1362 دادستانی انقلاب اسلامی طی ابلاغیه‌ای انحلال رسمی حزب توده ایران را اعلام و تاریخ و نحوه مراجعه اعضاء و هوادارن آن حزب را به دادستانی مشخص کرد. در اطلاعیه دادستانی انقلاب، حزب توده «خائن به اسلام» نامیده شده بود و جاسوسی به نفع بیگانگان، سرقت اسلحه، رابطه با گروهک‌های محارب، اخلال در کارخانجات، نفوذ در سازمان‌ها و نهادها به عنوان بخشی از خیانت‌های حزب برشمرده شد. بر این اساس دادستانی انقلاب به موجب این حکم «حزب توده را منحل اعلام داشته و هر نوع فعالیتی به نفع آنان را غیرقانونی و عملی ضدانقلابی» اعلام نمود. علاوه بر این، حزب توده در دوران نهضت ملی نفت، در جریان انقلاب اسلامی و بعد از پیروزی انقلاب و نیز در دوران جنگ تحمیلی، با خیانت به ملت ایران برنامه‌های مخرب خود را به پیش برد و سرانجام کار این حزب به آنجا رسید که طرد و منحل شد.
