چهارشنبه 15 مهر 1360، مهدي بازرگان در مجلس، در نطق پيش از دستوري كه به مناسبت مرگ سادات ديكتاتور مصر ايراد مي‌كرد، به دفاع از منافقين و عملكرد آنها پرداخت. وي نسبت به اعدام منافقين و تظاهرکنندگان روز 5 مهر اعتراض كرد و ضمن تمجيد از شهداي عمليات تروريستي سازمان، دستگيرشدگان يا كشته‌شدگان عضو سازمان را نونهالاني توصيف كرد كه «جگرگوشگان و پرورش‌يافتگان اميد اين مملكت بوده‌اند».
شهید سیدمجتبی نواب صفوی از جمله نوادر تاریخ معاصر ایران است که با آرمان و هدف اسلامی اقدام به فعالیت‌های سیاسی کرد. مبارزات نواب صفوی و یارانش نتایج قابل توجهی در تاریخ ایران داشت. یکی از نکات کمتر پرداخته شده درباره فعالیت‌های وی، سازش‌ناپذیری او در مسیر مبارزه است. بطوری که سران رژیم پهلوی به طرق مختلف درصدد تطمیع و منصرف ساختن نواب از ادامه فعالیت‌هایش برمی‌آمدند، اما رهبر فدائیان اسلام با ثبات قدم به مبارزات خود ادامه می‌داد. اصل سازش‌ناپذیری و عدم مدارا با ظلم یکی از مبانی خدشه‌ناپذیر در اندیشه و عمل نواب صفوی محسوب می‌شود، اصلی که در دوره‌های بعدی مبارزات اسلامی یکی از پایه‌های فکری و عملی گروه‌های انقلابی مسلمان در مبارزه با استبداد و استکبار شد.
حجت‌الاسلام والمسلمین روح‌الله حسینیان
بعد از تصمیم بر خروج محمدرضا پهلوی از کشور، شاه توقع داشت آمريكا «به اين مسافرت جنبه نيمه‌رسمي بدهد و از طريق فرودگاه نظامي آندرور در نزديكي واشنگتن وارد آمريكا شود و پس از مراسم استقبال از طرف مقامات رسمي آمريكا به كاليفرنيا مسافرت كند»، امّا آمريكاييان چنين تقاضايي را نپذيرفتند. آمريكاييان اصل پذيرفتن محمدرضا پهلوی را بر اين تحليل قبول كردند كه فكر مي‌كردند «پناه دادن شاه مورد خشم و غضب» امام خميني واقع نخواهد شد؛ «بلكه برعكس تصور مي‌كردند چون موجبات تسريع خروج شاه را از ايران فراهم آورده‌اند امتيازي هم به دست خواهند آورد.» سرانجام روز 26 دیماه 1357، شاه با خفت و خواري براي هميشه ايران را ترک گفت؛ در حالي كه تاريخ زندگي مملو از جنايات او، قتل‌عام‌ها،شكنجه‌ها، زندان‌ها و خودفروختگي به بيگانگان را در خود ثبت كرد.
دکتر مرتضی میردار
تاریخ‌نگاری منطبق بر اندیشه امام خمینی باید وجوه مختلف مبانی فکری ایشان را به عنوان چراغ راه در دست داشته باشد. به عبارتی؛ مولفه‌های بنیادین اندیشه امام که در زمره آرمان‌های انقلاب اسلامی نیز هست باید در تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی بروز و ظهور یابد. در این نگاه، مبانی اندیشه‌ای امام خمینی به منزله لوازم و وسایلی است که در تاریخ انقلاب به کار گرفته می‌شود. از الزامات تاریخ‌نگاری در منظر امام می‌توان به عدم پذیرش پهلوي‌ها، توجه به نقش و جایگاه مردم در تاریخ، دوری از اسلام امریکایی، آگاهی بخشی و بصیرت‌دهی به جوانان به خصوص طلاب و دانشجویان اشاره کرد.
در دیماه 1364، در جریان سفر آیت‌الله خامنه‌ای، رئیس‌جمهور وقت ایران به پاکستان، استقبال بی‌نظیر مردمی، باعث حیرت خبرگزاری‌ها و رسانه‌های بین‌المللی شد. خبرگزاری فرانسه طی گزارشی با عنوان «استقبال بی‌مانند از رئیس‌جمهوری اسلامی ایران در اسلام‌آباد» اعلام کرد: «هزاران استقبال کننده که تعداد زیادی از آنها صدها کیلومتر را با اتوبوس یا اتومبیل‌های مزین به تصاویر امام خمینی و دیگر رهبران ایران پیموده بودند کاملا کنترل مراسم را از دست نیروهای انتظامی خارج ساخته بودند...» رویتر هم با اشاره به این استقبال باشکوه گزارش داد: «پرزیدنت خامنه‌ای... در میان ابراز احساسات هزاران مسلمان وارد اسلام‌آباد شد.» آسوشیتدپرس هم گزارش داد: «شدت تظاهرات و موج جمعیت به حدی بود که پلیس پاکستان نتوانسته است جلوی هجوم مردم را بگیرد و جمعیت به هیجان آمده از موانع پلیس عبور کرده خود را به اتومبیل رئیس جمهوری اسلامی ایران رسانیده و برای دست دادن با وی بر یکدیگر سبقت گرفتند.»
حماسه نوزده دی 1356 صرف یک برش و رویداد تاریخی، منحصر در خود نیست. این قیام از سویی نقطه آغاز سلسله رویدادهای منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی در ایران بود و از سویی، تحولی سراسر درس و عبرت جهت ترسیم نقشه راه برای آیندگان و سیاست گذاران و توده‌های مردم به شمار می‌رود. مروری کلی بر زمینه‌های این حادثه، تحولات و نیز پیامدهای قیام 19 دی نشان می‌دهد، مولفه‌هایی الگوساز و استراتژیک در آن دخیل بوده‌اند که تکرار آنها در عرصه‌ها و مقاطع مختلف تاریخ می‌تواند، دست‌آوردهایی مشابه آن را به همراه داشته باشد. مولفه‌هایی همچون بصیرت، ایمان به هدف، استقامت و ایستادگی، زمان‌شناسی و عمل به هنگام، وحدت و حضور همگانی در صحنه از جمله مهم‌ترین مولفه‌های الگوساز قیام 19 دی سال 1356 است.
شکست باورهای صدام در "سیف سعد" به روایت اسیران عراقی
چهار ماه بعد از تجاوز بعثی‌ها به ارتفاعات میمک، فرماندهان و دلاور مردان تیپ یک لشکر 81 زرهی باختران - موسوم به تیپ اسلام آباد- به فرماندهی سرهنگ اسماعیل سهرابی توانستند یک عملیات تاکتیکی حساب شده را با جمع‌آوری و برآورد اطلاعاتی دقیق، طرح‌ریزی و اجرائی نموده و ضمن آزادسازی کامل ارتفاعات سوق الجیشی میمک، اولین شکست رسمی را به نیروهای بعث عراق تحمیل کنند. این عملیات که در تاریخ 19 دیماه 1359 اجرائی شد، به یاد یکی از افسران تیپ اسلام آباد، عملیات خوارزم نام داشت.
دکتر جواد منصوری
در زمستان سال 1367 و در دورانی که اتحاد جماهیر شوروی، یکی از مهم‌ترین همسایگان ایران، با عواقب ناشی از سیاست‌ها و عملکردهای نظام سوسیالیستی و امپریالیستی دست به گریبان بود، حضرت امام خمینی(ره) طی نامه‌ای تاریخی و با ژرف‌نگریِ منبعث از روح الهی خود، گورباچف رهبر اتحاد جماهیر شوروی را برای برون‌رفت از مشکلات کمونیسم و جلوگیری از سقوط به دامنِ تهیِ امپریالیسم به اسلام دعوت کردند و از خطر فروپاشی انذار دادند. این نامه مهم و تاریخی حضرت امام به گورباچف در شرایط خاص تاریخی صادر شد و تاثیرات اساسی و پیامدهای ویژه‌ای در زمینه بیداری اسلامی و پاسخ‌گویی به سوال‌های فکری بشریتِ تشنه حقیقت داشت.
حماسه 9 دی 1388 و انقلاب اسلامی دارای شباهت‌های ماهوی زیادی هستند که مهم‌ترین وجه اشتراک ماهوی آنها، هویت اسلامی است؛ به عبارتی دیگر، مولفه‌های هویتی منبعث از اسلام و قیام عاشورا نظیر دشمن‌ستیزی، استقامت و پایداری در برابر دشمنان، نهراسیدن از تهدیدات معاندان، پیوستگی جامعه اسلامی و ... در فرایند این دو حماسه بزرگ سیاسی به خوبی نمایان است. برخی از اشتراکات ماهوی میان انقلاب اسلامی و 9 دی را می‌توان در مولفه‌هایی نظیر ولایت‌مداری، معنویت‌گرایی در کردار و گفتار، بصیرت و آگاهی سیاسی، اعتماد و مشارکت آگاهانه و همگانی در انقلاب اسلامی و نهم دی ماه مشاهده کرد.
بازنشر
آیت‌الله سید محمود هاشمی شاهرودی، از روحانیون آگاه و مبارزی است که در دوران حضور خود در نجف به عنوان شاگرد مبرز آیت‌الله سید محمدباقر صدر، چهره‌ای ویژه شناخته می‌شد و در دوران حضور در ایران نیز جایگاه رفیعی داشت. وی در نجف به عنوان حلقه وصل امام خمینی و شهید صدر عمل کرده و نظریات شهید صدر درباره امور مهم مربوط به امت اسلام را به امام خمینی منتقل می‌کرد. او همچنین اولین شاگرد شهید صدر بود که با شروع درس ولایت‌فقیه امام، مکتوبات آن را برای سید محمدباقر صدر می‌آورد و او را با اندیشه ولایت‌فقیه امام آشنا می‌ساخت. با اوج‌گیری نهضت اسلامی وی به جرگه روحانیت مبارز وارد شد و با ورود امام به نجف، نقش فعال‌تری را در عرصه سیاسی و در همراهی با امام خمینی ایفا کرد و با تأثیر از اندیشه‌های امام و شهید صدر حیات خود را آمیخته کرد.
