آیتالله نائینی نماینده افكار علما و مراجع طرفدار مشروطیت است كه اندیشههای جناح مشروطهخواه را تئوریزه و مدون میکرد. از نظر وی نیابت فقها در عصر غیبت در امور حسبه از قطعیات مذهب است و حفظ نظم و اساس اسلام را از مهمترین مصادیق امور حسبه میداند. علامه نائینی، حكومت مشروطه را از باب اولیه مشروع نمیداند، بلكه آن را نوعی حكومت غاصبانه میشمارد كه از باب ضرورت و ثانویه غصب آن كمتر از حكومت استبدادی است.
مسعود بنیصدر
مبارزه با آمریکا از اصول خدشهناپذیر مجاهدین خلق در بدو تولد بود. بطوریکه رجوی درمورد این اصل معتقد بود: "نمیشود سرسوزنی از آن کوتاه آمد." اما وقتی «انقلاب» 30 خرداد رجوی شکست خورد، ناگهان لحن صحبتش عوض شد و این اصل اساسی را زیر پا گذاشت. از آن پس، بطور ناگهانی شعار «مرگ بر امپریالیسم» از نشریات مجاهدین حذف شد و کتابها و نشریات قدیمی که مملو از موضوعات و شعارهای ضد آمریکایی و ضدامپریالیستی بود، از میان هواداران سازمان جمع شد. به این ترتیب نه تنها موضع سازمان در برابر آمریکا تغییر کرد، بلکه کاملاً معکوس گردید بطوریکه در ساختار اندیشهای سازمان مجاهدین، رئیسجمهور آمریکا، از عنوان «رهبر جنایتکارترین نظام به وجود آمده در تاریخ» تبدیل به «قهرمان حمایت از حقوق بشر» شد.
مردم لبنان همواره در مقاطع تاریخی و در حوادث پیش آمده برای مردم ایران، سعی کردند همصدا با مردم ایران، صدای ایرانیان را به گوش جهانیان برسانند. شادی مردم لبنان در آزادسازی خرمشهر، یکی از نمونههای تاریخی این همدلی است. به دنبال کشتار حجاج ایرانی در سال 66 هم، سراسر لبنان در اعتراض به این جنایت هولناک، در سوگ به سر میبرد. به دنبال حمله ناو امریکایی به هواپیمایی مسافربری ایران نیز، هزاران تن از اقشار مختلف مردم لبنان با انجام یک راهپیمایی گسترده، این اقدام امریکا را محکوم کردند. همچنین با انتشار خبر رحلت امام خمینی، مردم لبنان ضمن ابراز همدری با ملت ایران، طی چند روز در مقاطع مختلف، اقدام به برپایی مراسم عزاداری کردند.
انقلاب مشروطه دارای نتایج و پیامدهای متعددی بود؛ درهم شکستن استبداد، مشارکت گسترده مردم در اداره کشور، ظهور قاعده نفی سبیل، حضور متفاوت رهبری روحانی در جریان مبارزات و... از مهمترین پیامدهای انقلاب مشروطه بود. با این حال تنها ثمرهای که از انقلاب مشروطه به روحانیت شیعه رسید، شهادت چند طلبه در نهضت و حضور مدرس در مجلس بود.
متعاقب انتشار خبر شهادت عارف حسینی، روزنامه امن در سرمقاله 7 اوت 1988 خود با اشاره به نقش امریکا در این ترور نوشت: «در آستانه ماه محرم الحرام... برای دور کردن ملت پاکستان از جمهوریت، چنین بازی خطرناکی فقط کار آمریکا میتواند باشد». مجله ندای اسلام نیز «چهره کریه استکبار و خاندان سعودی» را پشت پرده این ترور معرفی کرد. مردم پاکستان نیز رژیم آلسعود و مزدوران فرقه وهابی در پاکستان را مسئول این حادثه میدانستند. و دست به راهپیمایی گستردهای زدند آنچنان که از گزارش مطبوعات برمیآید، در پی گسترش شعاع تظاهرات ضد امریکایی در پاکستان در پی شهادت عارف حسینی، تدابیر شدید امنیتی در اطراف نمایندگیهای دیپلماتیک امریکا در شهرهای مختلف به کار گرفته شد.
مجاهدین خلق در بزنگاههای مختلف بهعنوان ابزار، از سوی دشمنان جمهوری اسلامی استفاده شدهاند. هدف قراردادن هواپیمای ایرانایر بر فراز خلیج فارس، کشتار حجاج ایرانی در مکه و حتی راهاندازی عملیات فروغجاویدان همه و همه با این هدف که ایران را در یک جنگ تمامعیار نگه دارند صورت گرفت، از مجاهدین خلق به عنوان اصلیترین مهره استفاده شده است.در تمام این سالها صبر راهبردی جمهوری اسلامی ایران در رویارویی با غرب نه تنها منجر به افزایش قدرت بازدارندگی شده بلکه حضور امریکا در منطقه غرب آسیا را هم با چالش جدی مواجه کرده است.
مقام علمی شیخ فضلالله نوری در کنار نفوذ عمیق وی در میان تودههای مردمی و سازشناپذیری وی در مقابل بیگانگان از جمله موضوعات مورد مکاتبه سفرای غربی در مورد شخصیت شیخ فضلالله نوری است. چرچیل، مدیر اداره شرقی سفارت انگلیس از وی به عنوان «یكی از مجتهدین طراز اول تهران» یاد میكند كه «از تماس با اروپائیان احتراز میجوید و از گفتگو با آنان سر باز میزند». سفیر انگلیس در گزارشی بهترین راه را دورکردن شیخ فضلالله از تهران میداند و مینویسد: «باید توصیه کنیم که شیخ فضلالله را از تهران خارج کنید زیرا اگر چه مقام رسمی ندارد اما نفوذ بسیار زهرآگینی دارد».پیتر آوری نیز مینویسد: «شیخ فضلالله نوری... را بایستی نماینده آن مکتبی فکری دانست که حاکمیت را از خداوند میداند و نه از مردم و شاه».
در اندیشه سیاسی آیتالله مشکینی، در زمان غیبت امام معصوم برای اجرای احکام و حدود الهی ایجاد حکومت اسلامی ضرورت پیدا میکند. وی معقتد است بعد از ایجاد حکومت اسلامی مهمترین وظیفه تلاش برای حفظ و تقویت حکومت است. بحث ولایت فقیه و رهبری جامعه اسلامی از دیگر مؤلفههای اساسی در اندیشه سیاسی آیتالله مشکینی به حساب میآید؛ چراکه بدون رهبری، حکومت اسلامی امکان دوام و بقا ندارد. علاوه بر این قانونگرایی و رعایت قانون را میتوان مؤلفه دیگر در اندیشه سیاسی وی به حساب آورد. در کنار این موارد آیتالله مشکینی یکی از مهمترین وظیفه روحانیت را مبارزه با استعمار میداند.
دکتر محمدصادق کوشکی
چند ماهی از پیروزی انقلاب نگذشته بود که دستگیری محمدرضا سعادتی از اعضای رده بالای سازمان منافقین به جرم جاسوسی برای شوروی نقل محافل خبری شد. این اتفاق در حالی رخ داد که مسعود رجوی و موسی خیابانی رهبران اصلی سازمان برای دیدار با امام خمینی به منظور پارهای از مذاکرات به قم رفته بودند. سازمان از ماجرای سعادتی استفاده تبلیغاتی فراوانی برد. تلاشهای مجاهدین خلق که به انحای مختلف از سعادتی دفاع کرده و اتهام او را مردود میدانست به نتیجه نرسید، اما به تخفیف مجازات او به 15 سال زندان منتهی شد. اما با ترور شهید کچویی، پرونده سعادتی دوباره به جریان افتاد و با محرز شدن نقش او در این ترور، حکم اعدام او صادر شد.
هادی اسفندیاری
خوشخدمتیهای فرقه رجوی به رژیم بعث صدام در طول جنگ تحمیلی که مصداق تام و تمام آن در عملیات موسوم به فروغ جاویدان به نمایش درآمد، با گرفتاری منافقان در دام مرصاد به منجلاب اسفباری منجر شد. شواهد نشان میدهد که میزبانی صدام از رجوی و میهمانی مجاهدین در بغداد محصول آشنایی چند روز و هفته نبود بلکه این همکاری و هماهنگی ریشههای تاریخی دارد که منجر به خیانت عریان منافقین علیه ملت خود در طول هشت سال جنگ تحمیلی میشود. آغاز آشنایی سازمان مجاهدین خلق با رژیم بعث عراق به سال 1348 برمیگردد، این روابط در اوایل دهه پنجاه گسترده میشود. پس از پیروزی انقلاب احیای این روابط در دستور کار قرار میگیرد و در دهه شصت به اوج خود میرسد. این نوشتار به پیشینه روابط سازمان با رژیم بعث عراق میپردازد.