ملاقات هندرسن با آیت‌الله کاشانی/ چرا سفیر امریکا اصرار داشت مذاکرات منتشر نشود؟

پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ آیت‌الله سید ابوالقاسم کاشانی در 23 اسفند 1340 دار فانی را وداع گفت. آیت‌الله کاشانی رهبر مذهبی نهضت ملی نفت، در زمره علمای مبارز عصر خود بود. او که سابقه دیرینی در مبارزه علیه استعمار بریتانیا داشت، در اواخر دهه 20 و 30، پیشگام مبارزه برای ملی کردن نفت ایران بود. این عالم مبارز سال‌های متمادی از عمر خود را در عراق و ایران در مبارزه با استعمار و دشمنان خارجی گذراند.

اهمیت استقلال و منافع ایران در دیدگاه او چنان بود که با هیچ بیگانه‌ای سر سازش نداشت و منتقد و معترض جدی سیاست‌های انگلیس و امریکا در ایران بود. 

دکتر محمود شروین از نزدیکان آیت‌الله کاشانی در خاطرات خود از دیدار جالب آیت‌الله با هدنرسن سفیر وقت امریکا در ایران می‌گوید. شروین ماجرای این دیدار و گفتگوهای رد و بدل شده را اینگونه روایت می‌کند: از ساعت ۱۰ تا یک ربع بعد از ظهر ۱۷ آبان ۱۳۳۱ لویی هندرسن سفیر آمریکا در تهران به اتفاق «علی پاشا صالح» مترجم رسمی خود با آیت‌الله کاشانی ملاقات و مذاکره به عمل آورد.

در این مذاکرات سفیر آمریکا نسبت به بعضی اظهارات نمایندگان مجلس که اخیراً سیاست آمریکا را مورد حملات شدیدی قرار داده بودند، اظهار نگرانی کرده و با آیت الله کاشانی به عنوان ریاست مجلس شورای ملی توضیحاتی در پاسخ ایرادات و حملات نمایندگان مجلس داد.

در این مذاکرات آیت‌الله گله و ایرادات حقه‌ی ملت ایران را از سیاست آمریکا - که در قضیه ی نفت همه جا از انگلیس حمایت کرده‌اند- بیان داشته و خاطرنشان ساخت که تنها راه جلب افکار عمومی ایران این خواهد بود که آمریکا در سیاست خود تغییر فاحشی به نفع ایران بدهد.

در اثر اصرار سفیر آمریکا از انتشار کامل این مصاحبه خودداری شد، زیرا در دفعه گذشته در دو ماه قبل انتشار متن مذاکرات هندرسن و آیت‌الله سوء تفاهمی برای طرفین ایجاد کرد که مورد گله واقع شد و نیز در این ملاقات طولانی مسائل به سیاست آمریکا در خاورمیانه و مشکلاتی که کشورهای خاورمیانه در روابط خود با کشورهای بزرگ خارجی دارند نیز کشیده شد.