طلایه دار مبارزه

حجت‌‎الاسلام سید مهدی طباطبایی در بخشی از خاطرات خود که در گنجینه تاریخ شفاهی مرکز اسناد انقلاب اسلامی ثبت و ضبط شده است به روایت سختی‌های پس از شهادت آیت‌الله سعیدی می‌پردازد.

بین دستگیری و شهادت آیت­‌الله سعیدی ۱۰ روز فاصله بود. تاریخ شهادت او را ۲۰ خرداد ۱۳۴۹ ثبت کرده‌­اند. پیکر ایشان را به قم منتقل کرده و در آنجا به خاک سپردند. مراسم تشییع جنازه شهید آیت­‌الله سعیدی به تظاهرات سیاسی علیه رژیم پهلوی منجر گشت. پس از شهادت آیت‌­الله سعیدی، سپهبد مقدم رئیس اداره سوم ساواک دستور داد از هرگونه تبلیغ و تحریک و فعالیت در رابطه با شهادت آیت­‌الله سعیدی جلوگیری کنند و افرادی که در این زمینه فعالیتی انجام می­دهند، فوراً دستگیر و دست کم به مدت سه سال تبعید کنند.

«به هر صورت عرض کردم کار مجالس فاتحه این سید دارد بالا می‌گیرد، نباید اجازه داد ادامه پیدا کند. فرمودند بگو موقوف بکنند.»

در دهه چهل و در دورانی که نیمی از مردان جامعه‌ی ایرانی سواد خواندن و نوشتن نداشتند، آیت‌الله سعیدی با برگزاری جلسات آموزشی برای بانوان، زمینه را برای فعالیت‌های مبارزاتی آن‌ها فراهم کرد.

روزی شهید سعیدی کتاب ولایت ‌فقیه حضرت امام را که دست‌‌نویس بود به من داد و گفت: «این کتاب را ببرید و از رویش بنویسید، کپی هم بگذارید تا چند نسخه شود، وقتی کامل شد، آن را بیاورید». در روز، رونویسی کتاب برایم ممکن نبود، هنگام غروب به بچه‌ها غذا می‌دادم تا به درس‌هایشان مشغول شوند و کوچک‌ترها را هم می‌خواباندم و مشغول نوشتن می‌شدم. این سفارش در حدود دو هفته کامل شد. هنگامی که چند نسخه‌ رونویسی‌شده‌ کتاب را به شهید سعیدی تحویل دادم او از کارم خیلی خوشش آمد و پس از آن کارهای مهم‌تر و بیشتری به من محول کرد.

همزمان با سالگرد شهادت مظلومانه آیت‌الله شهید سعیدی، اینفوگرافیک «طلایه‌دار مبارزه» با هدف بازخوانی زندگی سیاسی و اجتماعی این شهید والامقام بازنشر شد.

آيت‌الله طاهرى در مورد شهادت‌طلبى و آمادگى آن شهيد بزرگوار خاطره‌اى نقل کرده‌اند: «شهيد سعيدى به من فرمودند: آقاى طاهرى چقدر آماده‌ى شهادتى؟ گفتم: هيچ.آن گاه مرحوم سعيدى به من فرمودند: به اميرالمؤمنين قسم، من همين الآن آماده هستم که محاسنم با خون سرم خضاب شود».

شهيد سعيدى از روحانيونى بود که از سوى آيت‌الله بروجردى براى تبليغ به آبادان اعزام شد. در آنجا مورد توجه مردم آبادان بود و مقبوليت خوبى بين آنها پيدا کرده بود. شهيد سعيدى در اين شهر به‌واسطه‌ى سخنرانى‌هاى تند خود براى اولين بار دستگير شد.

آیت‌الله سعیدی که یک سال بعد در شکنجه گاه ساواک به شهادت رسید، در ادامه فرمودند؛ «جنبش دانشجویی باید هدف مقدس و نجات‌بخشی را دنبال کند» و تاکید کردند که « راه نجات از شرّ آمریکا و رژیم شاه پیوستن به نهضت حضرت آیت‌الله خمینی است».

گزارش ساواک از موضع‌گیری‌های ضدآمریکایی شهید سعیدی: «صبح روز 45/4/21 سید محمدرضا سعیدی پیشنماز مسجد موسی‌بن‌ جعفر واقع در خیابان غیاثی خود شدیداً و صریحاً به دولت ایران و رئیس جمهور امریکا و حتی در اشارات به شاهنشاه آریا مهر حمله نموده و اظهار داشت آقای روح‌الله خمینی سه سال پیش این جنایتکار (جانسون) را به ما معرفی کرد ولی دولت ایران مرجع عالیقدر ما را به زندان و تبعید محکوم کرد...».

آیت‌الله سیدمحمدرضا‌ سعیدی در دوم فروردین 1308 در مشهد متولد شد، تحصیلات حوزوی را در مشهد گذراند. وی برای ادامه‌ تحصیل به قم آمد و از محضر علمای آنجا بهره برد؛ آوازه و شهرت امام خمینی وی را به سوی ایشان جذب كرد، به‌طوری كه شیفته و مرید امام‌خمینی شد. آیت‌الله سعیدی مبارزات خود را از دهه‌ 30 آغاز كرد. وی در معرفی و شناساندن امام‌خمینی بسیار كوشید. با شروع نهضت امام‌خمینی آیت‌الله‌ سعیدی نیز در عرصه‌ مبارزه قدم نهاد. وی در جریان وقایع پانزده خرداد و دستگیری امام‌خمینی به افشاگری پیرامون جنایت رژیم پرداختند. در پی مخالفت با سیاست‌های رژیم پهلوی روز 49/3/11 آیت‌الله‌ سعیدی دستگیر و به زندان قزل قلعه منتقل شد. وی سرانجام در شامگاه 20 خرداد 1349 در اثر شكنجه‌ مأموران ساواك به شهادت رسید.

آیت‌الله سعیدی از جمله روحانیون مبارز نهضت امام خمینی است؛ که با توجه به مناسبت‌های پیش‌آمده از جمله ماه مبارک رمضان فعالیت‌های مبارزاتی خود را دنبال می‌کرد. ساواک نیز در مکاتبات خود در سال‌های مختلف با اشاره به فرارسیدن ماه رمضان خواستار کنترل و جلوگیری از سخنرانی‌های‌ وی بود. از این‌رو همواره با تهدید، دستگیری، زندان و شکنجه سعی داشت فعالیت‌های وی را محدود کند. اما براساس اسناد ساواک آیت‌الله سعیدی با بی‌توجهی به این تهدیدات، در سخنرانی‌های خود ضمن تجلیل از امام خمینی، دست به افشاگری علیه جنایات رژیم پهلوی می‌زد.

به مناسبت سالروز شهادت مبارز انقلابی بسته کتاب "شهید آیت‌الله سعیدی " معرفی شد.

شهادت رازآلود آیت‌الله سعیدی در 20 خرداد 1349 و ادعای ساواک مبنی بر خودکشی او، ابهامی است که طی سال‌ها، دستاویزی برای تخریب شخصیت این مبارز انقلابی از سوی ضدانقلاب و مغرضین گردیده است. با استناد به اسناد و روایت‌ها و بر مبنای «عقل تاریخی» می‌توان این ادعای ساواک را را زیر سؤال برد. بنابر دلایلی دیگر از جمله آن‌كه آیت‌الله سعیدی یک مجتهد است و از حرمتِ خودكشی و میزان قبح آن در شرع اسلام به خوبی اطلاع دارد دوم آن‌كه آیت‌الله سعیدی، بار اول نبوده كه به زندان آمده و شكنجه شده است. می‌توان ادعای خودکشی آیت‌الله سعیدی را باطل دانست.

شخصیت مبارز آیت‌الله سعیدی باعث شده بود که وی همواره از طریق سازمان امنیت و اطلاعات کشور تحت کنترل شدید امنیتی قرار بگیرد. در این راه ساواک بارها وی را دستگیر، شکنجه و تهدید ‌کرد. گزارشگران ساواک در گزارش‌های خود اعتراف کرده‌اند که هیچ یک از این اقدامات نتوانست جلوی مبارزات وی را بگیرد به عنوان نمونه؛ در گزارشی در این مورد آمده است: «با اینکه اخیرا از زندان آزاد شده است، معهذا دست از اعمال بی‌رویه خود برنمی‌دارد». در گزارش دیگری می‌افزاید: «از طرفداران جدی و سرسخت [امام] خمینی است و در این مورد از هر نوع فعالیتی دریغ ندارد».

همزمان با انتشار خبر شهادت شهید آیت‌الله سیدمحمدرضا سعیدی در 20 خرداد 1349، مردم آبادان به دلیل ارادتی که به شهید آیت‌الله سید محمد‌رضا سعیدی داشتند همانند شهرهای دیگر به برگزاری مجلس ترحیم پرداختند.

در دوران نهضت اسلامی، مبارزه با آمریکا به عنوان استکبار جهانی، خط سیر اصلی مبارزه را ترسیم می‌کرد و روحانیون آگاه با راهبری امام خمینی، در این مسیر گام برمی‌داشتند. آیت‌الله سیدمحمدرضا سعیدی از جمله این روحانیون پیشگام بود که در «آمریکاستیزی» و «ضدیت با استکبار جهانی» شهره بود. با شروع نهضت اسلامی و تشدید فعالیت‌ها و کارشکنی‌های امریکاییان در وابسته کردن هرچه بیشتر کشور، مواضع سرسختانه آیت‌الله سعیدی در افشای چهره امریکا رنگ جدی‌تر به خود گرفت به‌طوری که به دنبال همین سازش‌ناپذیری وی و در قضیه ورود سرمایه‌گذاران آمریکایی به ایران، با انتشار اعلامیه‌ای، علما، مراجع و مردم را به مبارزه با سلطه آمریکا فراخواند. به طوری که ساواک درباره فعالیت‌های ضدآمریکایی شهید سعیدی در سال 1349 عنوان کرد که وی «مردم را دعوت به قیام علیه سرمایه‌داران آمریکایی در ایران نموده است.»

در روند پیروزی انقلاب اسلامی، روحانیون به عنوان نخ تسبیح مبارزه، نقشی اساسی داشتند. آنها با اقدامات برنامه‌ریزی شده، مبارزات را سامان‌دهی می‌کردند. آیت الله سیدمحمدرضا سعیدی یکی از فعالان انقلابی و پیشتازان جریان مبارزه است که در حوره‌های عقیدتی، سیاسی و حتی نظامی به کنشگری انقلابی پرداخت و ضمن اقدامات مختلف در راستای حمایت از امام خمینی(ره)، نیروهای انقلابی فراوانی را پرورش داد که در به ثمر نشستن انقلاب اسلامی تاثیر فراوان داشت.

حجت‌الاسلام شجونی روایت می‌کند: زمانی که آیت الله سعیدی را گرفتند، من هم به مناسبتی –که الان یادم نیست- در زندان بودم. بعد از مدت کمی در اتاق ساقی –که رئیس زندان قزل قلعه بود- منوچهر ازقندی را دیدم -چون چند تا منوچهری شکنجه‌گر داشتیم...- او خودش گفته بود و من از سخنانش فهمیدم که از کسانی بوده که آیت‌الله سعیدی را شهید کرده است.

در آستانه سالروز شهادت شهید آیت‌الله سید محمدرضا سعیدی اینفوگرافیک «طلایه‌دار مبارزه» منتشر شد.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمهدی طباطبایی می‌گوید: دکتر حسن طباطبایی، رئیس پزشک قانونی گفت که این نامه را ساواک نوشته که من امضاء کنم ولی من مخالف هستم و آثار سکته را در ایشان ندیدم. بنابراین ایشان شکنجه شده‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌اند و شاید علت شهادتشان تزریق آمپول هوا بوده است. اما پشت بدن ایشان مجروح بوده و بدن مجروح را محمد دیده است، اما اینکه ایشان دقیقاً به چه شکلی شهید شدند معلوم نیست.

در منطقه ورامین، روستای کوچکی به نام پارچین بود که به علت دوری مسافت و فقدان مسجد و حسینیه، در آنجا از فعالیت‌های مذهبی و سیاسی خبری نبود و به قول شهید آیت‌الله سعیدی، «پای هیچ آخوندی بدانجا نرسیده» بود؛ بنابراین شهید سعیدی و حجت‌الاسلام شجونی و آقای میرخانی، با درک این موضوع پا پیش می‌گذارند و برای رفع این نقیصه اقدام می‌نمایند.

حجت‌الاسلام سیدمحمد سعیدی فرزند آیت‌الله سعیدی می‌گوید: بعد از اینکه خبر ورود سرمایه‌گذاران امریکایی به ایران در روزنامه‌ها منتشر شد، پدرم اعلامیه‌ای علیه این اقدام نوشت. اعلامیه بسیار حساس و تندی بود. قبل از نوشتن این اعلامیه، ایشان سفری به قم کرد و با برخی از آقایان تماس گرفت و تصمیم‌شان این بود که اعلامیه‌ای نوشته شود و چند تن از علما و روحانیون مشترکاً آن را امضا کنند. معلوم بود که کار بسیار حساس و سنگین است و بعضی از آقایان به همین جهت موافقت نکردند. آقای منتظری یک بار در مصاحبه‌ای که من هم آن راشنیدم گفت: آقای سعیدی از جمله کسانی بود که به قم آمد و پیشنهاد نوشتن یک اعلامیه علیه سرمایه‌گذاران امریکایی را داد. من به ایشان گفتم: اعلامیه‌هایی که شما نوشته‌اید، نزد 9 نفر دیگر هم از آقایان علما ببرید، اگر آنها امضا کردند، من دهمین نفر خواهم بود، اما او رفت و دیگر خبری از او نبود. بعداً فهمیدم که خودش به تنهایی اعلامیه را امضا و چاپ کرده و شخصاً هم آن را توزیع نموده است...