مرکز اسناد انقلاب اسلامی

پاییز 1357 با اوج‌گیری مبارزات و اعتصابات مردم ایران همراه بود. تقارن مناسبت‌های مذهبی با مبارزات انقلابی مردم به گسترش این اعتراضات می‌افزود. روایت‌های تاریخی حاکی از اقدامات مردم شهرهای مختلف در 28 آبان ماه 1357 همزمان با عید غدیر است. کنسولگری امریکا در شیراز کشتار مردم آن شهر را به فاجعه‌ای همچون میدان ژاله تهران شبیه می‌داند. روحانیت و دانشگاهیان اهواز نیز اقدام جشن عید غدیر را تحریم می‌کنند. انقلابیون زاهدان با مدیریت روحانیت توطئه رژیم پهلوی برای تفرقه‌انگیزی بین شیعه و سنی را خنثی می‌کند. علاوه بر این تظاهرات و اعتصابات در اکثر شهرهای کشور جریان دارد.

حجت‌الاسلام ‌ سید احمد کلانتر در شهریور 1344 دستگیر و با قید کفیل آزاد گردید. چهار ماه بعد مجدداً دستگیر و به سه ماه حبس محکوم و در سال 1345 به اتهام فعالیت‌های مضره برای مدت 4 ماه به فردوس واقع در استان خراسان جنوبی تبعید شد. در سال 1348 در ساوه دستگیر و به چهار ماه و پانزده روز حبس محکوم شد. در خرداد سال 1349 به اتهام تحریک مردم در مراسم شهید آیت‌الله سعیدی، برای سه سال به زابل تبعید گردید که به علت فعالیت در آنجا، به سراوان منتقل شد و در آنجا نیز به اتهام اهانت به شاه دستگیر و به دو سال حبس تأدیبی محکوم شد. در خرداد 1354 به اتهام شرکت در تظاهرات مدرسه فیضیه دستگیر، ولی تبرئه شد. او در سال 57 که با تعداد دیگری از مبارزین روحانی در انارک نائین تبعید بود، جهت تداوم مبارزه محل تبعید را ترک و به قم وارد شد و در 14 /9 /57 در تظاهرات بر اثر برخورد گلوله مجروح شد.

روز قدس در اندیمشک تظاهرات بسیار بزرگی برگزار شده بود، نیروهای کمیته در این روز اتوبوسی پر از اسلحه گرفتند. معلوم شد این اسلحه‌ها در حال انتقال به کردستان است.

آیت‌الله مؤمن در سال 56 در شهداد تبعید بودند و با آیت‌الله مشکینی که در ماهان تبعید بودند ارتباط داشتند. ما در جلسات ایشان شرکت می‌کردیم. چون ایشان حق منبر رفتن نداشتند و در همه‌ی اوقات نشسته صحبت می‌کردند. واقعاً در شهداد و بدون امکانات که من درست یادم است آن گرمای سخت را ایشان با یک پنکه تحمل می‌کردند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین عبدالحمید بنابی می‌گوید: « پلیس محلى از عهده سركوب مردم و متوقف كردن آنان برنمى‌آمد. در نهایت دست به دامن تهران شدند و از آنجا نیرو خواستند. بى‌درنگ سه فروند هواپیماى سى.130 وارد تبریز شدند و نیروهاى ویژه‌اى را در فرودگاه تخلیه كردند. رژیم به دلیل عدم اعتماد به سربازان، از آوردن آن‌ها به تبریز براى سركوب قیام، خوددارى كرد...»

سرانجام‌ در روز 22 بهمن‌، رژیم‌ 2500 ساله‌ شاهنشاهی‌ سقوط‌ كرد. در این‌ روز تاریخی‌، مردم‌ سراسر ایران‌ به‌ شكرانه‌‌ این‌ پیروزی‌ بزرگ‌ و بی‌نظیر، به‌ خیابان‌ها ریختند و به‌ جشن‌ و شادی‌ ‌ پرداختند. در این راستا با تصرف شهربانی‌ها و نهادهای باقی‌ مانده از رژیم پیشین برای همیشه خط بطلان بر پیکره پهلوی‌ها کشیدند. در این روز با تقدیم شهدایی پایه‌های نظام جمهوری اسلامی ایران را محکم‌تر و استوارتر کردند. و با پیروی از دستورات امام‌خمینی برای همیشه دست جهان خواران را از ایران قطع کردند.

مردم کرمانشاه در روز 22 بهمن‌ماه دست به راهپیمایی‌ای عظیم و مردمی زدند که در آن ده‌ها هزار زن و مرد کرمانشاهی حضور داشتند. در پایان این مراسم عظیم و نمایش باشکوه مردمی، قطعنامه‌ای قرائت شد و به تصویب رسید ‌که درخواست‌های انقلابیون و مردم کرمانشاه در آن انعکاس یافته‌بود. یکی از این درخواست‌ها استعفای دسته‌جمعی نمایندگان کرمانشاه از سمت نمایندگی مجلس شورای ملی بود. همچنین مردم کرمانشاه حمایت قاطع خود را از تشکیل دولت موقت به دستور امام‌خمینی و به ریاست مهندس مهدی بازرگان اعلام کردند و آیت‌الله عبدالجلیل جلیلی در پایان این مراسم سخنرانی کرد. تظاهرکنندگان پس از صدور قطعنامه و سخنرانی، بعدازظهر به‌سوی باغ فردوس شهر کرمانشاه به حرکت درآمدند، بر مزار شهدای این شهر حاضر شدند.

آیت‌الله علی معلمی نماینده مردم مازندران در مجلس خبرگان رهبری و امام جمعه قائمشهر، با اشاره به صف آرایی مردم مازندران در برابر جریان فتنه گفت: مردم استان مازندران از حوادثی که در کشور به وجود آمده بود آزردگی داشتند و هیجان عمومی برای حضور در صحنه بسیار زیاد بود.

سردار کرمی با اشاره به اینکه خطر فتنه 88 از جنگ تحمیلی کمتر نبود، گفت: خوشبختانه با حضور و هوشیاری به موقع مردم این فتنه خیلی زود، خنثی شد.