نحوه آرایش نظامی سربازان رژیم پهلوی در 17 شهریور/ ترفیع درجه عاملان کشتار مردم در جمعه سیاه
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ اعترافات نظامیان حاضر در صحنه وقایع 17 شهریور 1357 ابعاد دیگری از فاجعه جمعه سیاه را به نمایش میگذارد.
جواد فرزاد از نظامیان حاضر در واقعه هفده شهریورر در منطقه نارمک در اعترافات خود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی صورت گرفته جزئیات عملیات حفاظت از دفتر حزب رستاخیر در خیابان سمنگان را اینگونه شرح میدهد: « فرماندهان گفتند که در سطح خیابان پیاده بشوید و عبور و مرور را قطع کنید و به پرندهای اجازه ندهید که تکان بخورد.
بعد از مدتی مشاهده شد که اجتماعی از نفرات تظاهرکننده همراه با عکس و گل و شعارهای کاغذی و پارچهای به طرف خیابان سمنگان راهپیمایی میکنند که این موضوع این فرماندهان را به وحشت انداخت و فوراً حاجعباسی و افتخارمنش خطی به نام خط آتش تشکیل دادند(منظور از سربازان گروهان).
افتخارمنش با بلندگوی کوچکی که در دست داشت به مردم گفت که متفرق شوید و اگر نه برابر مقررات با شما رفتار میشود و با تکرار کردن سه بار این جمله و بدون استفاده از گاز اشکآور به نفرات جلو دستور تیر هوائی و بعد از چند ثانیه دستور تیر به سوی مردم دست خالی را داد و گروهبان حجتالله اشرفی بدون توجه به فرماندهان در وسط خط آتش قرار گرفت.
البته چند قدمی جلوتر و افتخارمنش افراد را گل ورچینی میکرد و به اشرفی میگفت که این بیدینها را بزن. اشرفی پیرهن قرمز رو بزن و اشرفی هم به ترتیب از جلو درو میکرد و چندین تیر پیدرپی در بین جمعیت شلیک کرد. و چون خونخواران آستینهای دستش را بالا زده بود و میگفت نفس آنکس را قطع میکنم که حرفی علیه شاه بزند و بیشرمی را به فجیعترین صورت ممکن جلوه میداد.
سعید ایوب میگونی که در روز فاجعه حضور داشت نیز میگوید: «عملیات حدوداً از ساعت 10 شروع شد و حدود نیم ساعت مستقیماً و پیدرپی تیراندازی شد و آنقدر تعداد شهدا و زخمیها زیاد بود که خون آنها توسط ماشین آتشنشانی شسته شد. شخص من که بهدارچی بودم حدود 300-400 کفش خونی طبق دستور فرمانده به پادگان بردم.»
وی در پاسخ به این سوال که "شما چه عملیاتی را در روز 17 شهریور انجام دادید؟" مینویسد: «وظیفه اصلی من کمک بهدارچی بود که صرفاً زخمیها و شهدا را از خیابانها به بیمارستانها به پادگان میبردیم ولی در آن روز تمام شهدا و زخمیها را مردم به خانههایشان بردند.»
وی درباره بیرحمی برخی افسران نظامی رژیم پهلوی در 17 شهریور اینطور یاد میکند: «یک زن حاملهای که در پشتبام به شهادت رسیده بود توسط نیسانی به بیمارستان حمل میشد که توسط فرمانده گروهان جلوی نیسان را گرفتند و این شخص همانجا اقرار کرد که این زن را من هدف گلوله روی پشتبام قرار دادهام.»
وی درباره ترفیع رتبه افسرانی که در جنایت 17 شهریور دست به کشتار مردم زده بودند مینویسد: «سرگرد افتخارمنش بعد از هفده شهریور به افتخار جنایتی که مرتکب شده بود به درجه سرهنگی رسید و دیگری ستوان دوم عبدالله حاجعباسی که درجه او نیز ارتقاء یافت و ستوانیکم شد.»
