پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ ماهنامه فرهنگی هنری سرو به مناسبت سالروز درگذشت رهبر کبیر انقلاب اسلامی با حجتالاسلام والمسلمین روحالله حسینیان، رئیس مرکز اسناد انقلاب اسلامی درباره ابعاد شخصیتی امام خمینی و نهضت ایشان به گفتگو پرداخته است که مشروح آن را در زیر میخوانید.
اگر بخواهیم سیری از خط امام از آغاز نهضت یعنی ۱۵ خرداد ۴۲ تا امروز داشته باشیم. شما این روند را چگونه ارریابی میکنید؟
حجتالاسلام حسینیان: خط امام از آغاز تا پایان مبارزه علیه استبداد، حاکمیت اسلام، استقلال و مبارزه با وابستگی به قدرتها، عدالت اجتماعی و رسیدگی به مستضعفان و مقاومت در مقابل زورگویان عالم بود. این اصول خط امام بود که توسط انقلاب اسلامی نهادینه شد و با قدرت درونی انقلاب اسلامی گاه با سرعت و گاه با کندی به پیش رفته است. بعضی اوقات دولتها یعنی رئیس جمهور و کابینه این انرژی متراکم انقلاب را مهار و کند میکنند و یا به آن سرعت میبخشند.
رهبر انقلاب در سالهای گذشته همواره شاخصههای خط اصیل امام را برشمردهاند و بر روی بعضی متناسب با شرایط زمانی تاکیدات خاصی داشتهاند. به نظر شما با توجه به مختصات امروز کشور از لحاظ نسبت جامعه و انقلاب و احوالات سیاسی و اقتصادی کدام از این شاخصهها نیازمند تفصيل و بازنمایی بیشتر است؟
حجتالاسلام حسینیان: رهبر معظم انقلاب با همان ویژگیهای امام خمینی(ره) و دغدغههای ایشان توانستهاند خط امام را از شر موانع داخلی و دشمنان خارجی حفظ و رهبری نمایند اما به دلایل شرایط سیاسی گاه پافشاری رهبری روی اصل مقاومت بیشتر میشود و امروز به دلیل فشارهای آمریکا و غرب بیشتر مورد تاکید قرار میگیرد زیرا غرب درصدد است انقلاب اسلامی ایران را از پویایی به ایستایی تبدیل کند و مردم را از انقلاب پشیمان و آنها را از آینده مایوس کند.
به نظر شما تصوری که نسل امروز از امام و آثار و احوال ایشان دارد چقدر با مستندات زندگی ایشان سازگاری دارد؟
حجتالاسلام حسینیان: امام خمینی(ره) اقیانوسی بیکران است که دسترسی به عمق ایشان و شنا در عرض و طول معنویت، انقلابی گری، اسلام خواهی و استقلال طلبی، مردم باوری ، زهد و ساده زیستی و ابعاد دیگر ایشان دست نیافتنی است و در این زمینه هرچه کار شود هیچ کس را یارای اندازه شناختی او نیست، ولی باید اعتراف کرد در زمینه شناسایی امام کار بایسته انجام نشده است البته موانع شناخت امام نیز توسط عوامل بیرونی و درونی نباید نادیده گرفته شود.
صدها سایت و پایگاه شایعه پراکنی، دهها تلویزیون و رادیو وابسته به استکبار جهانی و فضای مجازی تلاش میکنند تا اصول امام را مورد خدشه، بمباران، دروغ سازی، بهتان و بدنمایی قرار دهند. از طرف دیگر گاه بر کشور حاکمانی مسلط میشوند که دل در گرو غرب دارند و قبله آنان روبه سوی آمریکا قرار دارد. اینها گاه بر نظام آموزشی و فرهنگی انقلاب نیز مسلط میشوند و ارزشها را به سمت و سویی که میخواهند راهنمایی میکنند و گاه تلاش میکنند تا اصول خط امام را بخشکانند یا به فراموشی بسپارند. از انقلاب ضد استعماری چهرهای ارائه میدهند که باید تسلیم کدخدا شود، انقلابی که الگویی و آرمانی برای مستضعفان عالم بود چهرهای تسلیم پذیر و سازشکارانه ارائه دهند و همین عاملی میشود که افکار داعشی برای جوانان جذاب میشود، چون آنها بدیلی برای انقلابی بودن نمیبینند. با همه این موانع انقلاب با رهبریهای رهبر فرزانه، زنده و با نشاط حرکت میکند و موانع را گرچه با سختی مضاعف ولی از سر راه بر میدارد و به پیش میرود.
فکر نمی کنید امام ارائه شده از طريق بعضی رسانهها و تریبونها با آنچه مثلا از طریق صحیفه امام و آثار خود امام ارائه میشود گاهی متعارض و حتی متضاد است؟
حجتالاسلام حسینیان: نباید زحمات موسسات، نویسندگان، محققان و دانشمندان را در این زمینه نادیده گرفت. ولی باید اذعان کرد که در مقابل عظمت امام آنچه انجام گرفته بسیار ناقص و پر از کاستی است. خصوصا دشمن انقلاب اسلامی با قدرت رسانهای بیشتر برای تخریب به میدان آمده است و همیشه تخریب آسانتر از ساختن است با این حال اعتراف میکنم حق امام قدرشناسی نشده است.
به عنوان شخصی که فارغ از گرایشات سیاسی کارش با اسناد و تاریخ بوده است چه غفلتهایی توسط تاریخ و تاریخ نویسان درباره امام داشتهایم که اکنون میتوان به آن پرداخت؟
حجتالاسلام حسینیان: نسبت به امام کار کمی انجام شده است و این کم کاری فقط با بسیج نیروها و امکانات آموزشی، پژوهشی، فرهنگی، رسانهای و تبلیغاتی جبران میشود. موسسات پژوهشی باید نرم افزاری درباره امام تهیه کنند، آموزش و پرورش باید آن را در مدارس تدریس کند، دانشگاه باید هم آموزش و هم پژوهش انجام دهد، رادیو و تلویزیون باید با همه امکانات تبیینی هنری به میدان بیاید، حوزههای علمیه که وامدار امام هستند باید بسیج شوند، نهادهای وابسته به حوزه باید امام شناسی را یکی از محورهای خود قرار دهند، رسانهها اعم از مطبوعات و پایگاههای اطلاعرسانی و فضای مجازی باید با حمایت دولت فضا را به دست بگیرند.
اینکه گفته شود وصیت نامه امام در دانشگاه تدریس میشود کافی نیست بلکه باید جهانبینی امام که از آیتالله خمینی «امام» ساخت و کشف مهندسی عالم توسط ایشان را تدریس کند. میزگردها با حضور جوانان در تلویزیون تولید و پخش شود. فیلم هایی باید از ابعاد شخصیتی امام ساخته شود و بسیاری از کارهای دیگر. البته باید تذکر دهیم که فضای اجتماعی بسیار سخت شده است، هنگامی که دولت یا همان کابینه که مسئول رفاه و خدمت رسانی به مردم است، ناکارآمد شد هر شعار و ایدئولوژی ولو منطقی برای جامعه قابل پذیرش نیست.
یک فعال سیاسی که خود را در مسیر امام و ادامه آن یعنی رهبر معظم انقلاب میداند برای کسی که مسالهاش جامعه و نگاه اسلام به تکالیف اجتماعی است چه حد و رسمی از منظومه فکری امام دارد و چه توصیههایی؟
حجتالاسلام حسینیان: همه مومنان انقلابی باید ابتدا جهانبینی امام خمینی (ره) را بشناسند در این صورت معنای زندگی را عمیقا درک خواهند کرد که زندگی، خوردن و کامجویی نیست. زندگی حرکت و شکستن بتهای نفسانی و شیطانی و طاغوتهای زورمدار است. کسی که جهان بینی امام را بشناسد آرام و قرار ندارد و پیوسته در حال جهاد است، هدف او خداوند است و از مستکبران عالم نمیترسد. برای آبرو و دنیای خود کار نمیکند. گرچه پای در خاک دارد ولی سری در افلاک دارد. شجره طیبهای میشود که اصلش ثابت و شاخ و برگش در آسمان است. روی قدرت مادی دشمن حساب نمیکند و امیدش به خداست. انسان انقلابی ایدئولوژی امام که برگرفته از جهانبینی ایشان است را باید بشناسد تا نظام مطلوب خود را انتخاب کند و شیفته غرب نگردد و برای این ایدئولوژی باید فداکاری کند. معتقدم امام را باید از نو شناخت، مبانی فکری ایشان را استخراج کرد و منظومه فکری ایشان را باید از کلمات، سیره و رفتار انقلابی ایشان استنباط کرد تا جامعهای امامی ساخته شود.