توصیفی از وضعیت تهران در دوران سلطنت رضاخان
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ هرچند برخی شروع سلطنت رضاخان را آغاز دوران طلایی زندگی مردم ایران قلمداد میکنند اما واقعیت چیز دیگری است.
دختر رضاخان و خواهر با نفوذ محمدرضا پهلوی یعنی اشرف در این باره دیدگاه دیگری دارد. او میگوید: «در تهران عصر رضاشاه بسیاری از خانهها کلبههایی گلی یا آجری بودند. خیابانها که سنگفرش نشده بود و حتی به هنگام روز نیز جاذبهای نداشت. وقتی هوا تاریک میشد به دست گروههای ولگرد، دزدان مسلح و آدمکشها میافتاد. مشکل میشد تصور کرد که مردمی که در تهران پرسه میزنند به واقع خوش میگذرانند. بیشتر محتمل بود که آنها را در قهوهخانهها یا شیرهکش خانهها پیدا کرد که در آنجا میکوشیدند برای مدتی کوتاه شرایط نکبتبار خودشان را به دست فراموشی بسپارند.»
فریده دیبا هم در این زمینه میگوید: «برای ما که در ایران رشد و نمو کرده و وضعیت رعیتهای بدبخت خودمان را دیده بودیم که جان و مال و ناموسشان در ید قدرت ارباب (فئودال) بود و حتی بعضی از ملاکین عروس رعیتها را در شب اول عروسی به خانه خود میبردند...»
مردم در آن روزها گرفتار بیماریهای مختلف میشدند. آنها به سختی گذران زندگی میکردند. این وضعیت در روستاها اسفبار بود. مردم روستایی هیچ امکاناتی نداشتند. و به این ترتیب در دوران سلطنت رضاخان زندگی خود را سپری میکردند.
منبع: 53 سال عصر پهلوی به روایت دربار