حقارتِ شاه

پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید محمدرضا پهلوی که مدت 37 سال در راس رژیم پادشاهی ایران قرار داشت بارها از سوی قدرت‌های بیگانه تحقیر می‌شد. او تقریبا همه نخست‌وزیرانش را با اجازه و یا خواست انگلیس و آمریکا منصوب و یا برکنار می‌کرد. در حقیقت کسی که در طول دوران سلطنتش در برابر مردم ایران با تحکم رفتار می‌کرد، در مواجهه با خارجی‌ها جز حقارت چیزی نداشت.

تحقیر او از همان نخستین روزهای سلطنتش شروع شد. پس از عزل رضاخان توسط انگلیس و تبعید او به جزیره موریس، سفارت انگلیس با واسطه به محمدرضا پهلوی اطلاع داد كه گوش كردن به رادیو برلین و فتوحات و تصرفات ارتش آلمان مانع از انتصاب وی به عنوان شاه ایران خواهد شد. انگلیسی‌ها به او فهماندند که اگر می‌خواهد شاه ایران باشد باید گوش دادن به رادیو برلین را ترک کند و حتی نقشه‌های پیشروی آلمان را از اتاقش جمع‌آوری کند. پس از این پیام، محمدرضا پهلوی قول داد که دیگر به رادیو برلین گوش نمی‌کند و هر آنچه انگلیسی‌ها می‌گویند عمل خواهد کرد.

او حتی در آخرین روزهای سلطنتش هم دربرابر خارجی‌ها ذلیل و خوار بود. سپهبد امیرحسین ربیعی، فرمانده نیروی هوایی ارتش شاهنشاهی به هنگام محاکمه در دادگاه انقلاب با اشاره به ضعف شاه، به حقارت او در برابر یک ژنرال آمریکایی اشاره کرد و گفت: «وقتی ژنرال هایزر آمریکایی گفت "شاه باید برود"... اولش برای بنده یک شوک بود. که مگر شاه ما را یک ژنرال آمریکایی می‌تواند بگوید باید برود؟! ...قسم به مقدسات عالم، در زندگی‌ام بزرگترین ضربه است که تازه فهمیدم اصولا شاه مثل یک ساختمانی است که به یک چوب پوسیده لغزان سوار است. درست مثل اینکه دم موش را بگیرند و بیندازند بیرون... واقعا نمی‌دانستم شاه اینقدر هیچ است...»