تظاهرات 500 هزار نفری مردم تبریز در تاسوعا و عاشورای 1357/ تغییر نام خیابان فرح به عباسی

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ محرم سال 1357 تبریز کانون داغ اعتراضات علیه رژیم پهلوی بود. مردم انقلابی تبریز با حضور علما و روحانیون در روز تاسوعا و عاشورای حسینی با برپایی تظاهرات و ایراد شعارهای انقلابی پایه‌های رژیم را به لرزه درآوردند. در این زمینه در کتاب «خاطرات حجت‌الاسلام‌ و المسلمين شيخ عبدالحميد بنابی» که توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده آمده است:

ما معمولاً تظاهرات هر روزه را به صورت چندصدنفری بلكه چندهزارنفری از بازار بزرگ تبريز شروع می‌‌كرديم و شعار می‌داديم و مردم هم جمع می‌‌شدند. تظاهرات گسترده و هزاران نفری را نيز از مسجد جامع يا بازار شروع می‌‌كرديم و به خيابان‌ها و ميادين بزرگ شهر می‌‌كشانديم كه چندين ساعت طول می‌‌كشيد و اكثر مردم تبريز، حتی در بعضی روزهای محرم، از بخش‌های اطراف و روستاهای نزديك می‌‌آمدند و شركت می‌‌كردند، از جمله روستای «هفت‌چشمه» در اطراف آذرشهر و...

 اين تظاهرات همگانی بسيار باشكوه برگزار می‌‌شد كه معمولاً عوامل رژيم و نيروهای مسلح و ارتش و فرمانداری نظامی‌، همه در برابر اين قبيل تظاهرات و راهپيمايی‌ها منفعل و مأيوس می‌‌شدند و كمتر به حماقت و شليك و سركوب دست می‌‌زدند و از چشم‌هايشان معلوم بود كه آنها هم رفتن رژيم را باور كرده‌اند! اين راهپيمايی‌های تاريخی با شركت ده‌ها هزار نفر و گاه بيش از صد هزار نفر از مردم تبريز و با حضور نورانی علمای بزرگ و مجاهد انجام می‌‌پذيرفت، راهپيمايی تاريخی روزهای تاسوعا و عاشورای حسينی 1357 تبریز بسيار شگفت‌انگيز و شكوهمند بود.

راهپيمايی روز تاسوعا و عاشورا حسينی سال 1357 در تبريز بی‌نظير و به يادماندنی و جمعيت در طول چند كيلومتر متصل به هم بود. يادم هست اول جمعيت از آخر خيابان شمس‌تبريزی به طرف خيابان ثقة‌الاسلام (سيد حمزه) پيچيده بود، اما آخرش هنوز در خيابان منجم حركت می‌كرد؛ يعنی حدود سه كيلومتر! در تبریز برای انجام راهپیمایی عظیم و باشکوه در روزهای تاسوعا و عاشورا، اقداماتی از سوی آیت‌الله قاضی طباطبایی و حجت الاسلام عبدالمجید معادیخواه صورت گرفت. در این راستا آیت الله  قاضی با  همراهی آیت الله سیدحسن انگجی، با انتشار اعلامیه‌ای، مردم تبریز را برای حضور در راهپیمایی‌های این دو روز دعوت کرد.

 در این تظاهرات حدود 500 هزار نفر در تظاهرات  علیه رژیم شرکت کردند. هدایت این حرکت بزرگ توسط آیت‌الله قاضی صورت می‌گرفت و شعارهای آن روز را آیت‌الله سیدحسن موسوی تبریزی به گوش مردم می‌رساند. در پایانِ تظاهرات نیز قطعنامه‌ی پایانی راهپیمایی توسط  حجت‌الاسلام  معادیخواه خوانده شد. پس از قرائت قطعنامه، مردم در خیابانِ کمربندی به نماز جماعت ایستادند. آيت‌الله قاضی طباطبايی نماز ظهر و عصر را در خيابان ثقه‌الاسلام و مرحوم سيدمحمدحسين خلخالی در خيابان شمس‌تبريزی به جماعت اقامه كردند. بعد از نماز، راهپيمايی ادامه يافت. از خيابان ششگلان گذشت و به «خيابان فرح» كه رسيدند، مردم شعار دادند كه نام خيابان از فرح به «عباسی» تغيير يابد؛ چرا كه آن روز، روز تاسوعا و متعلق به بزرگداشت حضرت ابوالفضل العباس‌(ع) بود. بعد از انقلاب به صورت رسمی ‌‌نام آن خيابان از فرح به «خيابان عباسی» تغيير يافت. آن روز در تبريز، واقعاً روز بزرگی بود.

فردايش كه روز عاشورا بود، راهپيمايی چنان عظيم بود كه تصور می‌شد تمام مردم چندصد هزار نفری تبريز در راهپيمايی شركت كرده‌اند! شعارهای عاشورايی و مراسم روز دهم ماه محرم هم كاملاً با حركت ضدظلم و ضدرژيم پهلوی درهم‌آميخته و حماسه‌ای به يادماندنی می‌آفريد. هنگام ظهر در خيابان آزادی، بسياری از مردم اذان می‌‌گفتند، جمعيت اعم از زنان و مردان، تا ميدان جهاد ( نصف‌راه ) كشيده شده بود. شعارهای آن روز علاوه بر عاشورايی و ضدرژيم بودن، جنبه‌ی ضد‌ بی‌اعتنايی هم داشت! و همه را به قيام دعوت می‌كرد.

شعارهای مردم تبريز اهداف دينی انقلاب اسلامی‌ را نشان می‌داد: «الله‌اكبر، خمينی رهبر»، «استقلال، آزادی، جمهوری اسلامی»، «لا اله الا الله»، «مرگ بر پهلوی»، «مرگ بر استبداد»، «قرآن بيزه هدفدير، سرمايه شرفدير»، «بيز بو شاهی ايسته‌می‌روخ والسلام». اين شعارهای مردم در ايام انقلاب، از نظر محتوا صددرصد دينی و نشانگر شعور مردم مسلمان ايران و سند تاريخی انقلاب اسلامی‌ بود.