به گزارش پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی، همزمان با ایام‌الله دهه مبارک فجر، نشست «راز پایندگی انقلاب اسلامی» به همت پژوهشکده مطالعات انقلاب اسلامی برگزار شد. در این نشست حجت‌الاسلام والمسلمین سید حمید روحانی و دکتر جواد منصوری کارشناسان این نشست بودند.
در ابتدای این نشست، حجت‌الاسلام سید حمید روحانی در رابطه با راز تداوم و پایندگی انقلاب گفت: در یک کلمه بدون هیچ تفسیر و تدبیر و فلسفه‌بافی می‌توان گفت اصل این است که نهضت امام ریشه در اسلام و قرآن داشت. آنچه که امام در پیام‌ها و اعلامیه‌ها و سخنرانی‌هاشان اعلام کردند مسئله اسلام بود و هیچ سخنی از خودشان نبود. در واقع مبارزه با ظلم را خود اسلام مشخص کرده است حتی بیان داشته، کسانی که با ظلم مبارزه نکنند در ستم آن‌ها شریک هستند و در جایگاه آن‌ها قرار می‌گیرند. پس تا روزی که قرآن در جامعه حاکم است انقلاب تداوم دارد. شاید مسائلی به وجود بیاید یا عده‌ای با ایجاد انحرافات سعی در گمراه کردن انقلاب داشته باشند، اما تا وقتی که اسلام در جامعه حاکم است، انقلاب هم حاکم است.
حجت‌الاسلام روحانی تصریح کرد: وقتی نهضت امام آغاز شد ما در تظاهرات شعار می‌دادیم «خمینی رهبر ماست، خمینی زعیم ماست»، بعضی از افراد که امروز در قید حیات نیستند - خدا رحمتشان کند - با ما دعوا می‌کردند که چرا خمینی را سیاسی معرفی می‌کنید؟ این باعث می‌شود ایشان از جرگه‌ی مرجعیت دور شود. اینقدر مسئله حساس بود و می‌گفتند دین از سیاست جداست. در این زمینه فراماسون‌ها و افراد با تفکر روشنفکری و غرب‌زده نقش داشتند و سعی داشتند اسلام را منزوی سازند. عده‌ای هم می‌گفتند که اسلام فقط دین مبارزه و انقلاب است و اسلام بدون انقلاب معنا ندارد. بعد از شهریور 1320 دو جریان در کشور ما اوج گرفت: یکی تحت عنوان سوسیالیست‌های خداپرست که رهبری آن را شخصیتی به نام محمد نخشب بود. شریعتی و آقای ابراهیم یزدی هم عضو آن بود. یک انجمن هم در مقابل به اسم انجمن تبلیغات اسلامی وجود داشت.
وی افزود: سوسیالیست‌های خداپرست بر این باور بودند که در قرن 20 سخن از عبادت و نجاست و این‌ها غلط است، اسلام دین مبارزه است و فقط باید مبارزه کرد. اما انجمن اسلامی‌ها می‌گفتند برای یک مسلمان خوب نیست در سیاست دخالت کند چراکه سیاست یعنی کلک و حقه‌بازی. بعدها آن یکی تبدیل به انجمن حجتیه و این تبدیل به لیبرال‌ها شد که امروزه در صحنه هستند و عنوان «اصلاح طلب» را با خود یدک می‌کشند. این دو دسته هر دو در جهت انحراف اسلام از مسیر خودش کار کردند اما می‌بینیم که اسلام علیرغم همه این توطئه‌ها، حیله و ترفند‌ها راه خود را ادامه داد و امروز می‌بینیم که گوشه‌هایی از اسلام برای خیلی‌ها شناخته شد و انقلاب هم به همین شکل پا برجاست چراکه برای انقلاب هم خیلی نقشه‌ها کشیدند.
عضو هیئت امنای مرکز اسناد انقلاب اسلامی ادامه داد: قبل از پیروزی انقلاب زمانی در نجف بودیم، شعاری تحت عنوان «نهضت منهای خمینی» مطرح و در روزنامه‌ها و نشریات منتشر شده بود که امام خمینی راهی را در پیش گرفته که راه موفقیت ندارد، چرا؟ چون حرکت مسلحانه را تایید نمی‌کند، پس پیروز نمی‌شود. مگر می‌شود بدون اسلحه و بدون مبارزه‌ی قهرآمیز شاه را سرنگون کرد؟ از سوی دیگر حالا که راه مسلحانه را پیش نمی‌‌گیرد باید راه سازش را دنبال کند که این را هم انجام نمی‌دهد و حاضر به سازش هم نیست. در آخر می‌گفتند این حرکت امام بی‌پایه و بی‌اساس است. پس «نهضت منهای خمینی»! این تفکری بود که سازمان مجاهدین خلق حامی آن بودند که بعد از پیروزی انقلاب هم تلاش کردند که نظر امام را جلب کنند ولی امام از آن‌ها حمایت کند.
این تاریخ‌نگار نهضت اسلامی ادامه داد: زمانی که برای اولین بار یعنی مهر 1341 اعلامیه‌های امام به دانشگاه‌ها رسید دانشجویان ذهنیت مثبتی در رابطه با روحانیت نداشتند. اما امام تحولی ایجاد کرد و در حدود چند ماه، یعنی در 12 اریبهشت 1342 نخستین تظاهراتی که در تهران و ایران با نام امام برگزار شد از سوی دانشجویان بود. در واقع طی چند ماه امام توانست آن ذهنیت دانشجویان را اصلاح کند و این دانشجویان تا پیروزی انقلاب همراه امام و جریانات انقلاب بودند.
سید حمید روحانی راز پایندگی انقلاب را در دو بخش چنین تفسیر کرد: اول اینکه سخنان و راه امام همانطور که گفته شد ریشه در اسلام و قرآن داشت و دوم اینکه در واقع امام حرکتی شروع کردند که ریشه در افکار عموم مردم داشت آن هم نه قشر خاصی بلکه همه مردم را به صحنه کشاند حتی آن‌ها که ریشه مذهبی نداشتند یا بعضاً سکولار هم بودند در مقابل امام و راه امام تسلیم شدند و سر سپردند شاید برخی‌ها بعد از انقلاب منحرف شدند ولی تا آن زمان همه متحد شدند.
دکتر جواد منصوری دیگر سخنران این نشست بود. وی بحث خود را چنین آغاز کرد: رژیم شاه و مقامات غربی در نهضتی که از سال 1341 شروع شد یا غافلگیر شدند یا ماهیت این حرکت را درک نکردند؛ چون تصورات آن‌ها این بود که با اقدامات و سرکوب‌هایی که در دهه 20 و 30 انجام داده‌اند همچنین بعد از رحلت آیت‌الله بروجردی دیگر چیزی از حوزه باقی نمانده است. اما این قضایا به طوری اتفاق افتاد که به نوعی غیرمنتظره بود و تحلیل روشنی نداشتند.
وی افزود: در 15 خرداد 1342 یک اتفاق عجیب افتاد و آن این است که مردم آگاهِ مومنِ حاضر در صحنه به علاوه اسلام شیعیِ شهادت طلب به علاوه رهبریِ سیاسیِ دینیِ مرجعیت شیعی، همه با هم یکی شدند. درحالی که رژیم گمان می‌کرد سرکوبی انجام داده و همه چیز تمام شده است! درحالی که لایه‌های جامعه ایران با پیوند همین سه عنصر آرام آرام رشد پیدا کرد. از سال 1342 تا 1356 همه قشرها با توجه به همه محدودیت‌ها رشد پیدا کرده بودند.
دکتر منصوری تصریح کرد: راز پیروزی انقلاب و تداوم آن پیوند سه عنصر اسلام، رهبری، امت است. تا زمانی که این سه عنصر همراه هم باشد انقلاب هم وجود دارد. در سال 1364 سازمان سیا امریکا، سازمان ام آی 6 انگلیس، سازمان اطلاعات فرانسه و سازمان اطلاعات آلمان در جلسه‌ای بحث می‌کنند - این را شخصی به نام مایکل بری که در جریان آن بوده، در کتاب خود نوشته است - در آنجا به این نتیجه می‌رسند که تنها راه شکست انقلاب اسلامی جدایی یکی از این سه عنصر است. و نتیجه می‌گیرند که باید مردم را از اسلام و رهبری جدا کنند اگر این اتفاق بیفتد کار تمام است. امام هم دقیقاً همین را می‌فرمایند. همان جمله‌ای که می‌فرمایند: «پشتیبان ولایت فقیه باشید تا کشورتان آسیب نبیند» و بیشترین تاکید را روی کلمه وحدت دارند.
این کارشناس و صاحب‌نظر امور سیاسی و تاریخی ادامه داد: بعد از پیروزی انقلاب اسلامی این سه عنصر لازمه پایداری انقلاب بوده که بحمدالله تا به امروز هم این اتفاق افتاده است. اما متاسفانه ما به تدریج به شکل محسوس این حس را داریم که از اوایل دهه هفتاد این خط و ریل در حال عوض شدن است و قطار را بر روی ریل دیگر انداخته‌اند. این درحالی است که خیلی از افراد متوجه نشدند و نمی‌فهمند. همه فکر می‌کنند که مشکل مملکت اقتصادی و سیاست‌خارجی است. اما اصلاً اینطور نیست و مشکل اصلی ضعف اتصال به این سه عنصر است که دشمنان روی آن کار می‌کنند تا مردم را خسته و مأنوس و ناامید کنند که فاصله بگیرند.
وی تاکید کرد: بنابراین ما باید سرمایه‌های اعتقادی و اجتماعی را به شدت حفظ و تقویت کنیم و با هر عملی که باعث تضیف آن‌ها شود مقابله کنیم. نکته حائر اهمیتی که وجود دارد این است که مسائل دولت و عمر اداری و سازمان اقتصادی کشور را به پای انقلاب ننویسیم، انقلاب اسلامی برای تغییر مسیر تاریخ بشریت آمد و این برای من و شما و مرز‌های جغرافیایی نیامده، و نباید بگوییم اگر مشکل اقتصادی هست پس انقلاب خوب نیست! بنده اعتقادم این است خداوند امام را هدایت و حمایت و حفظ کرد برای تغییر مسیر تاریخ.
دکتر منصوری اضافه کرد: شما یک پژوهش انجام دهید و ببینید 40 سال پیش تا به امروز چه اتفاقاتی در دنیا افتاده و انقلاب اسلامی در نیا چه کار کرده است؟ سوال این است که «اسلام» قبل از انقلاب اسلامی کجای دنیا بود؟ اما امروزه اسلام، شیعه، مرجعیت، ایران این‌ها به مهم‌ترین مسائل استراتژیک دنیا تبدیل شده است. بنده به شخصه بارها دعوت شده‌ام تا درباره‌ی اسلام و فرهنگ شهادت توضیح بدهم. درواقع ما دستاوردهای عظیمی داشته‌ایم. اما اینکه مسائل اقتصادی را به انقلاب نسبت بدهیم این ظلم به انقلاب است و مسائل اقتصادی نتیجه اشتباهات و نقصان عده‌ای از آدم‌ها است و به انقلاب ربطی ندارد. انقلاب آمده تا مبانی فکری و اعتقادی و ارزشی انسان و جامعه را تغییر بدهد و این اتفاق در حال افتادن است.
در پایان این نشست، حضار با توجه به محتوای جلسه سوالاتی مطرح کردند و کارشناسان به آن پرسش‌ها پاسخ گفتند.
