مبارزات مردم اردبیل در نیمه شعبان سال 1357
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ در نیمه دوم تیرماه 1357 مصادف با شعبانالمعظم
بود كه امام خمینی(ره) در پیامی كه به مناسبت نیمه شعبان صادر كردند برگزاری مراسم
جشن و سرور را در اعتراض به جنایات رژیم در سراسر ایران تحریم نمودند. تحریم عید
نوروز سال 1357 و بعد تحریم جشن نیمه شعبان تأثیر قابل توجهی در فراگیرتر شدن
مبارزات داشت. در این زمینه در کتاب «انقلاب اسلامی در اردبیل» که توسط
مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده آمده است:
امام خمینی در سوگ شهدای نهضت اسلامی، مردم را به عزای
عمومی و عدم برگزاری جشنهای نیمه شعبان در سال 1357 دعوت کرد. و در این راستا
اعلامیهای منتشر کرد که در آن آمده است: «بسمه تعالی؛ ایام میلاد مسعود حضرت حجتبنالحسن عجلالله تعالی فرجه الشریف فرا میرسد. ملت مسلمان ایران در هر سال
مراسم بزرگداشت این ایام را توأم با چراغانی و جشن به طرز باشکوهی انجام میداد و
با توجه به اینکه دستگاه جبار و خونخوار حاکم ایران، که دستش تا مرفق به خون
آزادگان مسلمان آلوده است، سعی دارد در زیر پوشش چراغانی مذهبی اوضاع را عادی جلوه
دهد و خونهای ریختهشده مجاهدین را لوث نماید... بنابراین روحانیت تهران به
پیروی از مراجع عظام تقلید اعلام میدارد که مراسم باشکوه میلاد مسعود حضرت ولیعصر
اروحنا فداه امسال بدون هیچگونه چراغانی و مبادله تبریک برگزار میشود و با
برقراری سخنرانیهای آگاه کننده و بیداریبخش بر جراحات قلب مقدس آن حضرت مرهم
گذارده میشود.»
در
پی تحریم جشن نیمه شعبان از سوی امام خمینی، عوامل وابسته به رژیم پهلوی برای
مقابله با این اقدام اعلامیهای جعلی بدون امضا منتشر نمودند كه این اقدام موضوع
گفتگوی تلفنی یكی از علمای اردبیل احتمالاً آیتالله مسائلی و آیتالله قاضی
طباطبایی، نماینده امام خمینی در آذربایجان بود كه با شنود ساواك به گزارشی تبدیل
شد كه در قسمتی از آن آمده است:
«محمدعلی
قاضی طباطبایی با شخصی كه در اردبیل اقامت دارد مذاكراتی به شرح زیر انجام داده
است:
قاضی
طباطبایی: آقا جشن نیست.
مخاطب:
از من پرسیدند من هم گفتم جشن نیست.
قاضی
طباطبایی: الان به من خبر دادند كه یك اعلامیه جعلی هست بدون امضا كه در آن تلویحاً
به آقای خمینی اهانت و اضافه نمودهاند كه بهائیان در مورد برگزاری این جشن چنین و
چنان كردند و دو هزار نسخه از آن را به اردبیل بردهاند كه پخش كنند، اطلاع بدهید
كه مردم بدانند جعلی است.
مخاطب:
من هم به روحانیون اطلاع خواهم داد...»
با
تعطیلی دانشگاهها فرصت مناسبی برای فعالیت دانشجویان و اساتید انقلابی فراهم شده
بود، دكتر مهدی كرّانی، از اساتید انقلابی دانشكده ادبیات دانشگاه تبریز كه به
دعوت آیتالله مسائلی به مناسبت نیمه شعبان به اردبیل آمده و در مجالس انقلابیون
به ایراد سخنرانی پرداخت، در بخشی از بیانات خود میگوید: «در حال حاضر در بین ما
حاضرین عدهای از مأموران امنیتی به طور مخفی وجود دارند. كاش از خدا میترسیدند و
به دین اسلام نیز مانند كارشان احترام میگذاشتند و به گفتههای پیغمبر اسلام عمل
میكردند.»
دكتر
كرّانی بر حاشیه كتاب زندگی و مبارزات آیتالله شهید قاضی طباطبایی در همین مورد
مطلبی كوتاه به این شرح نگاشته است: «در همان نیمه شعبان از طرف آیتالله مسائلی
در اردبیل برای سخنرانی از من دعوت به عمل آمد كه رفتم و در مسجد جامع آن شهر با
حضور خودشان و چند روحانی دیگر و جمعیت كثیری از اهالی سخنرانی كردم و با اشاره به
دستور امام مبنی بر نداشتن جشن ولادت امام زمان، تسلیت گفتم كه صدای گریه مردم
بلند شد...»
پس
از سخنرانی دكتر كرانی آیتالله مروج به منبر رفت و پس از مقدمه اظهار داشت: «...
به خاطر عدهای كه در راه دین كشته شدهاند امروز جشن نگرفتیم. از امام زمان میخواهیم
دشمنان دین اسلام را از بین ببرد. سپس اضافه نمود اهالی محترم نمیدانید ما در پیشبرد
اساسنامه دین اسلام با چه مشكلاتی روبهرو هستیم نمونهای از این مشكلات اینكه چند
روز پیش به نزد آقای فرماندار رفتیم و تقاضا كردیم به خاطر مجلس عزای امروز اعلامیهای
چاپ شود ولی آقای فرماندار از چاپ و پخش اعلامیه جلوگیری كرده و اجازه ندادند
ناچاراً با خط ساده چیزی نوشتیم و پخش كردیم. كسی نیست كه بگوید آقای فرماندار چرا
چاپ اعلامیه برای گروه موسیقی آزاد است ولی برای ما منع است؟ هدف از این كشت و
كشتار این است كه ما از دولت آزادی بیان و قلم میخواهیم.»