«انقلاب اسلامی در کردستان» روانه بازار کتاب شد

به گزارش روابط عمومی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، تازه‌ترین اثر از منشورات این مرکز با عنوان «انقلاب اسلامی در کردستان» روانه بازار نشر شد. در اثر حاضر رشادت‌ها و فداکاری‌های مثال زدنی مردم کردستان در دوره‌های مختلف تاریخی به ویژه تاریخ انقلاب نشان داده شده است. 

با آغاز نهضت امام‌خمینی(ره) و اوج گرفتن انقلاب اسلامی در ایران، مردم کردستان نیز مانند دیگر مناطق کشور به صف مبارزه علیه حکومت پهلوی پیوستند. در فرازی از این کتاب در این زمینه می‌خوانیم: روز 21 دي ماه 57، يکي از بزرگترين راهپيمايي‌هاي مردم بيجار به وقوع پيوست. در اين تظاهرات که از خيابان توحيد شروع شده بود، هزاران نفر از مردم بيجار، در صف‌‌هايي منظم در حالي که پلاکاردهايي از تصاوير امام‌خميني(ره) را در دست داشتند، بلوار آريامهر را طي کرده به طرف ميدان رضا شاه رفتند. وجه تمايز این تظاهرات با ديگر تظاهرات‌هاي اين شهر حضور گسترده زنان چادر به سر در آن بود. عده‌اي از اين زنان بچه شيرخوار خود را در بغل داشتند، زنان پير و باردار نيز در ميان آنان کم نبودند و زنان فرهنگي نيز رقم عمده‌اي از آنان را تشکيل مي‌دادند.

شعارها بيشتر مذهبي بود، از جمله شعارهايي که در اين تظاهرات سر داده مي‌شد اين بود: « خميني بت شکن ريشه شاهو بِکَن» «توپ، تانک، مسلسل ديگر اثر ندارد»، « اين است شعار دولت چماق بدست و غارت»، « ما همه سرباز توايم خميني گوش به‌ فرمان توايم خميني». شدت تظاهرات و شعارهاي کوبنده‌ مردم مأموران را مجبور به شليک تير هوايي کرد اما تظاهرکنندگان از شليک تيرهوايي هيچگونه ترس و هراسي نداشتند و وقتي تيرهاي پي در پي شليک مي‌شد مردم فرياد مي‌زدند «نترسيد» تير هوايي است.

در اين تظاهرات حمله‌هاي زيادي به ساختمان‌هاي دولتي شد و عليرغم تير هوايي سربازان، تظاهرکنندگان همچنان به راهپيمايي خود ادامه مي‌دادند و کساني را که نظاره‌گر تظاهرات بودند را به حضور در راهپيمايي دعوت مي‌کردند. تظاهرات به حدي گسترده بود که در جريان آن تعداد زيادي سرباز با تانک و زره‌پوش براي کمک به پليس و تقويت نيروي انتظامي وارد شهر شدند و در خيابان‌ها مستقر شدند و مراقب اوضاع بودند...

کتاب حاضر در پنج بخش تنظیم شده است: بخش اول به بررسی جغرافیا و پیشینه تاریخی استان کردستان اختصاص دارد. بخش دوم وضعیت سیاسی کردستان از صفویه تا انقلاب مشروطه را مورد بحث قرار داده است. فصل اول این بخش به وضعیت کردستان در دوره صفویه اختصاص دارد و فصل دوم آن وضعیت سیاسی کردستان را در دوره‌های افشاریه، زندیه و قاجاریه تا انقلاب مشروطه بررسی کرده است. در واقع علت اینکه نگارنده سرآغاز بحث را صفویان قرار داده این است که «مسئله» کردستان دقیقا از همین زمان در معادلات سیاسی منطقه‌ای مطرح شد، چرا که برای نخستین بار در جنگ چالدران بخشی از کردستان از ایران جدا شد و در جنگ‌های بعدی ایران و عثمانی، چه در زمان صفویه و چه در دوره‌های بعد، موضوع کردستان همیشه جزئی از مذاکرات میان ایران و عثمانی و بعدها ترکیه بوده است.

بخش سوم کتاب وضعیت سیاسی کردستان از انقلاب مشروطه تا نهضت امام‌خمینی(ره) را پوشش می‌دهد. فصل اول این بخش به رویدادهای کردستان در انقلاب مشروطه و نقش این استان در نهضت قانون‌خواهی ایران و همچنین نقش قبایل کرد در مخالفت با مشروطیت پرداخته است. فصل دوم اقدامات رضاشاه در کردستان ازجمله تخت‌قاپو کردن عشایر و کشف حجاب و واکنش‌های مردمی به این اقدامات را بررسی کرده است. فصل سوم به رویدادهای کردستان پس از جنگ جهانی دوم، تاسیس و افول جمهوری مهاباد، نقش شوروی در تشکیل این جمهوری و همچنین اختناق و فشارهای امنیتی حکومت پهلوی بعد از کودتای 28 مرداد 1332 در کردستان پرداخته است.

عنوان بخش چهارم کتاب تکوین نهضت امام‌خمینی(ره) تا پیروزی انقلاب می‌باشد که از چهار فصل تشکیل شده است؛ فصل اول این بخش، با بررسی اصلاحات ارضی در کردستان آغاز شده و ضمن واکاوی مبارزات مسلحانه کردها با حکومت پهلوی در دهه 1340، گزارشی از وضعیت اقتصادی کردستان در این دهه مطابق با اسناد ساواک ارائه شده است. فصل دوم این بخش به معرفی مساجد و حسینیه‌های استان و نقش آنها در رویدادهای منجر به پیروزی انقلاب پرداخته است. در فصل سوم ضمن معرفی روحانیون تبعیدی به کردستان، شرح فعالیت‌های آنان در این استان، مشارکت قشرهای مختلف مردم کردستان در جریان انقلاب از جمله روحانیون و فرهنگیان مورد بررسی قرار گرفته است و در پایان این فصل زندگینامه شهدای گرانقدر استان کردستان در انقلاب اسلامی نیز آورده شده است. در فصل چهار این بخش نیز به تفصیل و جداگانه، نقش شهرهای استان کردستان در انقلاب اسلامی بررسی شده است.

بخش پایانی کتاب به وقایع بعد از پیروزی انقلاب اختصاص دارد که از سه فصل تشکیل شده است؛ فصل اول به انتخابات و تشکیل نهادهای انقلاب از جمله کمیته‌های انقلاب اسلامی، سپاه پاسداران و جهاد سازندگی پرداخته است. فصل دوم بحران کردستان و زمینه‌های شکل‌گیری آن، پیام‌های امام‌خمینی(ره) و دیدارهایشان با اهالی کردستان در همین زمینه، نقش هیئت‌های حسن‌نیت در حل این بحران و جنگ 22 روزه سنندج را بررسی کرده است. در فصل سوم نیز عوامل بحران‌زای کردستان (گروهک‌های ضد انقلابی چون دموکرات، کومله، رزگاری و ...، افرادی چون عزالدین حسینی و عبدالرحمن قاسملو) معرفی شده‌اند.

کتاب «انقلاب اسلامی در کردستان» توسط کامران حمانی تدوین شده و به همت موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی منتشر شده است. علاقمندان می‌توانند برای تهیه این کتاب با قیمت 115 هزار تومان علاوه بر رجوع به سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی به نشانیwww.irdc.ir، به فروشگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی واقع در: خیابان انقلاب، خیابان 12 فروردین، بعد از خیابان شهدای ژاندارمری، نبش مجتمع ناشران مراجعه کنند و یا با شماره تلفن 22211174 تماس بگیرند.