تظاهرات ضد امریکایی مردم اصفهان بعد از کشتار 17 شهریور

پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ بعد از کشتار بی‌رحمانه مردم در 17 شهریور 1357 احساسات ضد استبداد و ضد استکبار در شهرهای کشور آشکارتر گردید.

تنها چند روز پس از این کشتار خونین سخنگوی وزارت خارجه امریکا اظهار داشت: وزارت خارجه امریکا به 42 هزار امریکایی ساکن ایران هشدار داد مراقب بوده و از رفتن به اماکن خطرناک خودداری کنند.

در 21 شهریور، در جلسه‌ای که در انجمن ایران و امریکا در اصفهان برگزار شد کنسول مک کافی به حضار که عمدتاً خانم های امریکایی بودند گفت ایران از ثبات سیاسی برخوردار است و نباید شایعات را جدی گرفت. بر طبق تحلیل ساواک، علت سخنرانی کنسول، زدودن وحشتی بود که جامعه امریکایی به آن دچار گشته بود و سعی می کردند کمتر در انظار عمومی ظاهر شوند.

در 26 شهریور با کوکتل مولوتوف به خانه یکی از مسئولان شرکت امریکایی هلی کوپترسازی بل در اصفهان حمله شد. تا این زمان، تهدیدهای فراوانی نسبت به جامعه امریکایی در اصفهان صورت گرفته بود ولی هیچ یک عملی نشده بود.

از اواخر شهریور در بازارهای اصفهان شعارهای ضد امریکایی به چشم می خورد. به دنبال آن، دولت به سرعت اقداماتی برای حمایت و حفاظت از جان امریکایی های ساکن اصفهان صورت داد.

احساسات ضد امریکایی در ماه‌های بعد در اصفهان نیز ادامه داشت. در 15 مهر، در اصفهان به سمت اتومبیل های دو امریکایی بمب پرتاب شد. پس از این واقعه، رهبران 15 کمپانی امریکایی در اصفهان یک جلسه خصوصی امنیتی که مقامات کنسولگری نیز در آن شرکت داشتند موضوع تمایل خروج امریکایی ها از ایران مطرح کردند. در این زمان، 12000 امریکایی در اصفهان زندگی می کردند. با این حال یکی از سخنگویان شرکت بل هلیکوپتر، حمله به اتوبوس حامل امریکایی ها را تک حادثه ای دانست و گفت شرکت تاکنون با درخواست های زیادی برای انتقال کارکنان روبرو نشده و تقاضاها در مقایسه با مدتی قبل چندان فرقی نکرده است اما چند روز بعد، 15 شرکت امریکایی تصمیم گرفتند از اصفهان بروند.

در 30 مهر، به دو اتوبوس حامل دانش آموزان امریکایی به وسیله سنگ حمله شد و در این روز در آبادان و بوشهر برخوردهای غیر مستقیمی با جامعه امریکایی پیش آمد. حفظ امنیت جامعه امریکایی ساکن ایران یکی از دلایلی بود که سبب شد سنای امریکا در 15 مهر 57، تشکیل جلسه داده و به بررسی وضع ایران بپردازد.

منبع؛ روابط سیاسی محمدرضا پهلوی و امریکا در دوره کارتر، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.