انقلاب اسلامی در قم
اعلامیه‌های انقلابی چگونه از قم به تهران می‌رسید؟
يكي از اسناد ساواک در رابطه با تهیه و توزیع اعلامیه های انقلابی از قم به تهران چنين اشاره مي‌كند: «اخيراً شخصي به نام مصباح كه قبلاً مدير مدرسه حقاني بوده تعداد شش برگ اعلاميه به امضاي روحانيون مبارز ايران جهت يكي از دوستانش به تهران ارسال داشته است و خواسته كه اعلاميه‌هاي مذكور در تهران تكثير و توزيع گردد. جهت اطلاع و شناسايي مصباح و روشن نمودن نحوه فعاليت و تمايلات سياسي وي و اعلام نتيجه. ضمناً هرگونه اقدام مستقيم موجب سوخته شدن شنبه خواهد شد».
پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ اعلامیه های انقلابی، یکی از رسانه های مهم در دوران مبارزه با رژیم شاه بود. ماموران رژیم به شدت از توزیع و انتشار اعلامیه توسط انقلابیون ممانعت می کردند. علاوه بر توزیع، تهیه و چاپ این اعلامیه ها نیز اقدامی سخت بود و بطور مخفیانه و با زحمت بسیار به چاپ می رسید.
در قم، طلاب انقلابی وظیفه خطیر تهیه و توزیع اعلامیه ها را بر عهده داشتند. آنان علاوه بر این که وظیفه داشتند اعلامیه ها را در قم توزیع کنند، موظف به ارسال آن اوراق به شهرهای دیگر به ویژه تهران نیز بودند. آیت الله مصباح یزدی در این خصوص فعالیت عمده ای داشت. ایشان خاطرات آن ايام را چنين شرح مي‌دهد:
«بعد از [شروع] نهضت امام، دولت براي جلوگيری از پخش افكار ايشان از هرگونه چاپ و نشر مطالب و اعلاميه‌های ايشان در روزنامه‌ها ممانعت می كرد و سانسور شديدی در اين زمينه حاكم بود. چاپخانه‌ها نيز سخت تحت كنترل بودند. در بعضي از چاپخانه‌ها افراد متدينی كار می كردند كه به امام و انقلاب علاقه‌مند بودند، ولی آنان نيز نمی توانستند به صورت علنی كاری انجام دهند و به صورت‌های خيلی مخفيانه و سری كارهايی صورت می دادند.
من و آقای هاشمي بعضي از اين افراد را می شناختيم و نيمه شب‌ها قرار می گذاشتيم كه اعلاميه‌های امام را بگيريم و به آنها برسانيم. آنها نيز به طور كاملاً مخفيانه ـ كه گاهی حتي خود ما هم درست نمی دانستيم چه طور كار می كنند ـ آن اعلاميه‌ها را چاپ می كردند؛ مثلاً شب، كارگری در چاپخانه می خوابيد و نصف شب حروف چينی می كرد و بعد لابلای چيزهای ديگری كه در چاپخانه چاپ می شد ـ به طوری كه كسي سر درنياورد ـ اينها را چاپ می كردند.
البته در خود چاپخانه‌ها هم غالباً عمّال ساواك به صورت مخفي كار مي‌كردند و انقلابيون مي‌بايد خيلي خيلي با احتياط كار خود را انجام مي‌دادند... اواخر شب گاهي از طرف بيت حضرت امام مي‌فرستادند دنبال ما و گاهي هم جلوتر اطلاع داشتيم، مي‌رفتيم اعلاميه حضرت امام را مي‌گرفتيم، به چاپخانه‌ها مي‌داديم و بعد از چاپ هم با مخفي‌كاري خاصي آنها را پخش مي‌كرديم. به تدريج در اين كارها استاد شده بوديم كه چه جور بايد مخفي‌كاري مي‌كرديم...»
يكي از اسناد ساواک در رابطه با تهیه و توزیع اعلامیه های انقلابی از قم به تهران چنين اشاره مي‌كند: «اخيراً شخصي به نام مصباح كه قبلاً مدير مدرسه حقاني بوده تعداد شش برگ اعلاميه به امضاي روحانيون مبارز ايران جهت يكي از دوستانش به تهران ارسال داشته است و خواسته كه اعلاميه‌هاي مذكور در تهران تكثير و توزيع گردد. جهت اطلاع و شناسايي مصباح و روشن نمودن نحوه فعاليت و تمايلات سياسي وي و اعلام نتيجه. ضمناً هرگونه اقدام مستقيم موجب سوخته شدن شنبه خواهد شد».
منبع: گفتمان مصباح (گزارشی از زندگانی علمی و سیاسی آیت الله مصباح یزدی)
