پایگاه مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ نیمه بهمن 1350، حسین احمدی روحانی، عضو سازمان مجاهدین خلق طی چند جلسه با امام خمینی که در آن برهه در نجف حضور داشتند دیدار کرد. نماینده مجاهدین خلق در این دیدارها، به ارائه آراء و دیدگاههای سازمان متبوع خود پرداخت. روحانی بعدها درباره این جلسات گفته بود: «جز جلسه اول که آقای [سید محمود] دعایی شرکت داشت، در سایر جلسات تنها امام و من بودیم. هر جلسه حدود یک و نیم ساعت به طول انجامید. این ملاقاتها در خلال حدوداً یک ماه صورت گرفت...» تراب حقشناس از دیگر اعضای سازمان مجاهدین خلق نیز پیشتر با امام خمینی در نجف ملاقات کرده بود.
حجتالاسلام والمسلمین سید محمود دعایی از جمله شخصیتهایی است که در جریان این ملاقاتها بود. وی در خاطرات خود، روایتگر آن دیدار است: «سازمان به تراب ماموریت داد تا به خدمت امام برسد و موجودیت سازمان را با ایشان در میان بگذارد. طبیعتا من هم که سمپات سازمان بودم در این امر شرکت کردم. رفتم خدمت حضرت امام و عرض کردم که اینها اصرار دارند که خدمت شما بیایند و ماهیت و انگیزههای تشکل و برنامههای خودشان را با شما در میان بگذارند تا شما به عنوان یک مرجع تقلید و محوری مهم در مبارزات با ماهیت آنها آشنا شوید. بدیهی است توجه شما و آگاهی شما پشتوانه آنها خواهد بود. امام پذیرفتند و سازمان یکی از کادرهای برجستهاش را که بیان خوبی داشت و البته تسلط و اشراف کاملی هم نسبت به برنامههای سازمان داشت مامور کرد که نزد امام بیاید...
وقتی امام با حسین روحانی از نزدیک صحبت کردند و اهداف و برنامههای سازمان را شنیدند، از شک به یقین رسیدند. یعنی با فراست و درایتی که داشتند، در سایه اظهارات مبالغهآمیز و حتی تند و اهانتبار نسبت به بعضی از نهادهای روحانی و مذهبی سنتی ایران و حملات تندی که صورت میگرفت و حتی عنوان میشد که اینان باعث رکود مبارزات اسلامی و سوءاستفاده دربار و رژیم شاهاند، به وجود نوعی التقاط و اشتباه در عقاید آنها پی بردند.
یک روز که من پیش امام رفتم، امام فرمود: من در خلال صحبتهای آنها فهمیدم که نسبت به معاد ایمان ندارند و معاد را دنباله سیر تکامل همین جهان میدانند. من این صحبت امام را به آقایان حسین روحانی و تراب حقشناس گفتم و آنها این مطلب را تایید کردند و گفتند ما این تلقی را از کتاب «راه طی شده» آقای بازرگان اخذ کردیم...
البته در این جریان، سازمان از کلیه اهرمهایی که در ایران داشت کمک گرفت تا نظر امام را جلب کند. علاوه بر مرحوم آقایان طالقانی و زنجانی، آقای رفسنجانی، آقای مطهری، آقای منتظری و پارهای دیگر از علما برای امام نامه نوشتند تا به ایشان فشار آورده و تایید بگیرند؛ اما امام در مقابل به دلیل آگاهی از مبانی ایدئولوژیک آنها با وجود سفارشها و توصیهها سکوت کردند و محکم و استوار در موضع خود باقی ماندند.»
چند سال بعد، حضرت امام(ره) در تیرماه 1359 درباره آن دیدارها گفتند: «بعضی از این آقایانی که ادعای اسلامی میکنند، آمدند در نجف، [یکی]شان بیست و چند روز آمد در یک جایی، من فرصت دادم به او حرفهایش را بزند. آن به خیال خودش که حالا من را میخواهد اغفال کند... بعضی از آقایان محترم، بعضی از علما، آنها هم به من کاغذ نوشته بودند که اینها انَّهم فِتْیَهٌ؛ قضیه اصحاب کهف. من گوش کردم به حرفهای اینها که ببینم اینها چه میگویند. تمام حرفهایشان هم از قرآن بود و از نهجالبلاغه، تمام حرفها... اسلام همیشه گرفتار یک همچو مردمی بوده است که با اسم «اسلام»، میخواستند اسلام را بکوبند...»
مرحوم حجتالاسلام والمسلمین سید محمود دعایی در دوران حیات، خاطرات خود را در گنجینه تاریخ شفاهی مرکز اسناد انقلاب اسلامی ثبت و ضبط کرده است. در بخشی از این خاطرات، او دیدار اعضای مجاهدین خلق با امام خمینی در نجف را روایت میکند. آنچه در ادامه میبینید، بخشی از خاطرات سید محمود دعایی است.
گفتنی است این بخش از خاطرات مرحوم دعایی، در مستند «سازمان» که به تهیهکنندگی مهدی رمضانی و کارگردانی محمدرضا هراتی از سوی موسسه فرهنگی هنری مرکز اسناد انقلاب اسلامی تولید شده، درج شده است.