آیت‌الله علی اسلامی، عضو مجلس خبرگان رهبری گفت: خاطرات اگر نوشته نشود و به مردم ارائه نشود، تاریخ و هویت‌شان فراموش میشود. چگوارا چه کرد که در تاریخ ماندگار شد، ما مبارزین فراوانی داشته‌ایم. باید در تاریخ شفاهی بیان شود و سفارش امام (ره) و مقام معظم رهبری هم همین است؛ تاریخ را ثبت کنید و ضبط کنید و بنویسید.
به گزارش روابط عمومی مرکز اسناد انقلاب اسلامی، آئین رونمایی و معرفی کتاب «منزلگاه‌های یک انقلاب» با حضور آیت‌الله علی اسلامی راوی کتاب، دکتر مرتضی میردار نویسنده و قاسم تبریزی پژوهشگر تاریخ در سالن یاس سی و چهارمین نمایشگاه کتاب تهران برگزار شد.
در ابتدای این نشست مرتضی میردار گفت: از روزی که این کار را شروع کردیم تا امروز در خدمت آیت‌الله اسلامی بودم. مرکز اسناد به فرمان حضرت امام (ره) تاسیس شد و مسئولیت تدوین تاریخ انقلاب را دارد. حضرت امام از مهم‌ترین شخصیت‌های تاریخی هستند که در کنار سیاست به وقایع اجتماعی نگاه ویژه دارند. از مهم‌ترین شاخصه‌های امام (ره) این بود که نبض جامعه در دستش بود. در سال 1367 فرمان تاریخی امام مبنی بر مستند کردن تاریخ صادر شد. امام فرمود؛ هرگاه شما می‌توانستید تاریخ را مستند به زبان و علم از زبان توده مردم کنید، کاری درخور تحسین کرده‌اید.
وی افزود: امام رویکردهای تاریخ‌نگاری انقلاب را بیان می‌کند. مرکز به حوزه جمع‌آوری خاطرات و تاریخ شفاهی رفت. مرکزی نیست که به اندازه مرکز اسناد در حوزه تاریخ شفاهی کار کرده باشد. امروز مرکز اسناد از سرآمدان پژوهش و تاریخ‌نگاری انقلاب اسلامی است. آیت‌الله علی اسلامی، ابوالفضل اسلامی، عبدالغنی اسلام‌پناه در اسناد به دلیل شرایط آن روز از اسم‌های مستعار استفاده می‌کردند. من سراغ این اشخاص را می‌گرفتم کسی پاسخ نمی‌داد تا اینکه یک روز دوستی از قزوین گفت: آیت‌الله علی اسلامی است. به حضور وی رفتیم. از سخن گفتن استنکاف می‌کرد. بنابراین به دلیل امر امام گفتم؛ کسی نمی‌تواند استنکاف کند ولو به ضررش باشد. از این جهت خواهش کردیم و دعوت کردیم که بر اساس سوال و جواب خاطرات وی را ثبت و ضبط کنیم.
میردار بیان کرد: 19 جلسه مصاحبه گرفتیم. ابتدا سوال‌ها آماده در استودیو مرکز اسناد ضبط می‌شد. تعدادی از این خاطرات را در دستور کار پژوهشی قرار دادیم و به فرآیند تدوین و نشر سپرده شد. در مرکز اسناد با راوی مکاتبه و از وی کسب اجازه کردیم تا خاطراتش را چاپ کنیم. بعد از کسب اجازه از حالت گفتاری به حالت نوشتاری تبدیل شد. تا اینکه کار در چند بخش آماده شد و به صورت کتاب به چاپ رسید.
در ادامه این نشست قاسم تبریزی گفت: توفیقی است که اشاره‌ای به مبارزات آیت‌الله اسلامی داشته باشیم. پرونده مبارزاتی ایشان را در ساواک مطالعه کردیم. ساواک برای هر کدام از شخصیت‌ها پرونده‌هایی داشته است. سه و نیم میلیون پرونده یعنی 53 میلیون برگ در ساواک مانده است. زمانی که این اسناد در ساواک جمع‌آوری می‌شد، برای تاریخ‌نویسی نبود بلکه برای سیاست‌های راهبردی ساواک بود.
وی افزود: امروز ما از این اسناد به عنوان یکی از موثق‌ترین منابع تاریخی استفاده می‌کنیم. عمدتا اسناد ساواک نقش مهمی دارد. در کل کمتر خطا وجود دارد. چون مامورین سعی کردند حرکت هر شخصیت را بدون غلو و کم و زیاد ارائه بدهند. ساواک هم بر اساس برنامه خودش با اشخاص برخورد می‌کرد. مجموعه خاص امام در 21 جلد منتشر شد. مرکز اسناد از سال 1376 شروع به کار کرد. رجال‌نویسی وقایع و جریانات که در مورد رجال‌نویسی رجال انقلاب اسلامی، رجال درباری و سیاسی مورد توجه قرار گرفتند. در مورد رجال از سال 41 تا امروز 85 عنوان کتاب منتشر شده است.
تبریزی بیان کرد: از مجموعه وقایع در مورد استان‌ها کارهای خوبی انجام شده است. در مورد قزوین چهار کتاب چاپ شده است. در تدوین و رونمایی این اسناد در خدمت آیت‌الله اسلامی بودیم. ساواک طبق کار خودش نسبت به روحانیون فعال حساسیت داشت و عمدتا وی را در شمار روحانیون تندرو یا طرفداران حضرت امام می‌نامیدند. نقش وی در فعالیت‌ها گسترده بود.
در ادامه این نشست آیت‌الله علی اسلامی گفت: در روز سوم خرداد 1361 هر کس با شور و شعف مشغول امدادرسانی و ارائه خدمات به بقیه بود. آن لحظه به فکرم خطور کرد جمله‌ای بنویسم و در ابتدای شهر نصب کنم. با شهید بهروز مرادی مسئول خطاطی و تبلیغات دفتر تبلیغات امام در خرمشهر بیان کردم. این جمله در دفاع مقدس و جنگ باقی ماند. به خطاط گفتم بنویس؛ جمعیت خرمشهر 36 میلیون نفر آماده سر زبان‌ها بود. هدفم این بود که در آن زمان چون جمعیت کشور 36 میلیون نفر بود، نشان دهیم همه مردم ایران پشتیبان مردم خرمشهر در جنگ بودند.
وی افزود: سال‌ها بعد این جمله در فیلم و سریال برای مخاطبان نمایش داده می‌شد. در واقع شهید بهروز مرادی خواست این را منعکس کند که هم ملت در دفاع مقدس حضور دارند و در مقابل دشمن ایستاده‌اند. یادش بخیر. در آن زمان در بیابان‌های خرمشهر با جهان‌آرا دنبال مقر بودیم. اصلا در نظر نبود که یک روزی این کتاب چاپ شود. این را در مخیله‌مان نمی‌گنجاندیم که ما این فعالیت و سرنوشت را روزی در قالب کتاب ببینیم اما از آنجایی که تاریخ و هویت ملت‌ها با تاریخ زنده میشود، خیلی از نکات تاریخی است که در سینه‌ها محفوظ مانده است و برای اینکه فراموش نشود و معرف ملت باشد دست به این کار زده شد و پذیرفتم تا آنچه که به عنوان خاطرات انقلاب و جنگ دارم برای مرکز اسناد بیان کنم و مسئولان مرکز اسناد به صورت کتاب تدوین و گردآوری کردند.
آیت‌الله علی اسلامی بیان کرد: از دعوت مراجع تقلید به جبهه و جنگ سخن به میان آمد. من هر 20 روز یا یک ماه از جبهه‌ها به قم می‌آمدم. در یکی از این سفرها آیت‌الله وحید خراسانی همراه من به جبهه‌ها برای سرکشی آمد. وی گفت: می‌خواهم به رزمندگان خداقوت بگویم. در هتلی در اهواز در جمع رزمندگان در حدود یک ساعت و ده دقیقه سخنرانی کرد و بچه‌های سپاه منقلب شدند. بعدها نوار سخنرانی وی مورد استفاده بسیاری از فرهیختگان و اندیشمندان قرار گرفت.
وی در ادامه گفت: این خاطرات اگر نوشته نشود و به مردم ارائه نشود، تاریخ و هویت‌شان را فراموش می‌کنند. چگوارا چه کرد که در تاریخ ماندگار شد، ما مبارزین فراوانی داشته‌ایم. باید در تاریخ شفاهی بیان شود و سفارش امام (ره) و مقام معظم رهبری هم همین است؛ تاریخ را ثبت کنید و ضبط کنید و بنویسید.
گفتنی است کتاب «منزلگاه‌های یک انقلاب» خاطرات آیت‌الله علی اسلامی با تدوین و تحقیق مرتضی میردار تازه‌ترین اثر مرکز اسناد انقلاب اسلامی در حوزه تاریخ شفاهی انقلاب است.
